ارتقاي فرهنگ مالياتي رسالتي بر دوش همه سازمان ها و نهادها

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از رسانه مالياتي ايران؛ پاسخ پرسش اول تقريباً بر همگان روشن است. حتي دانش آموزان کم سن و سال هم از فلسفه و چرايي اخذ ماليات بي اطلاع نيستند و مي دانند که دولت درآمدهاي مالياتي را صرف تامين هزينه هاي عمومي و ايجاد زيرساخت ها و امکانات مورد نياز جامعه مي کند. پرسش دوم اما چالش برانگيزتر است. ارائه پاسخ مستدل و قانع کننده به پرسش دوم است که به ماليات دهندگان اطمينان مي دهد پول هايي که از آنها در قالب ماليات ستانده شده است در جاي درستي مصرف مي شود. معمولاً کشورهايي که پاسخ هاي دقيق تر و شفاف تري به اين پرسش ها مي دهند راه کم پيچ و خم تري براي افزايش تمکين مالياتي و مقابله با فرار مالياتي در پيش دارند.
 
از همين روست که در بسياري از کشورهاي جهان اطلاع رساني درباره نحوه هزينه کرد درآمدهاي مالياتي و به طور کلي بودجه از سوي دولت از اهميت زيادي برخوردار است و دولت ها مي کوشند با ارائه آمار و ارقام و نمودار به اطلاع شهروندان خود برسانند که با ماليات هاي اخذشده از آنها چه کرده اند. دولت ها در اکثر کشورها دقيقاً به اطلاع موديان مي رسانند که چند درصد از ماليات آنها مثلاً صرف تامين هزينه هاي بهداشت و سلامت شده است، چند درصد صرف تامين امنيت و مصارف نظامي شده است، چند درصد صرف تامين حقوق بازنشستگان شده است و .... ارائه اين اطلاعات باعث مي شود مودي از نقشي که در تامين هزينه هاي عمومي جامعه ايفا کرده است آگاه شود و نسبت به مقوله ماليات با مسئوليت پذيري بيشتري برخورد کند و فرايند ارائه اظهارنامه و پرداخت ماليات را با صداقت و رغبت بيشتري انجام دهد.
 
در ايران نيز به موازات تلاش براي رهايي از وابستگي به درآمدهاي نفتي و تاکيد بر درآمدهاي مالياتي، تلاش هايي در جهت ارتقاي فرهنگ مالياتي و اطلاع رساني درباره نحوه هزينه کرد درآمدهاي مالياتي صورت گرفته است. از جمله اين تلاش ها مي توان به سياست سازمان امور مالياتي براي اطلاع رساني دقيق درباره ميزان درآمدهاي مالياتي پرداخت شده به نهادهايي مثل شهرداري ها و وزارت بهداشت و درمان اشاره کرد.
 
در توضيح اين مطلب بايد گفت قانونگذار در مورد برخي از انواع ماليات ها مثل ماليات بر ارزش افزوده و يا ماليات بر کالاهاي آسيب رساني مثل نوشابه و سيگار از همان ابتدا محل هزينه کرد درآمدهاي حاصل از اين نوع ماليات ها را مشخص کرده است. مثلاً مقرر شده است که از مجموع درآمدهاي حاصل از ماليات بر ارزش افزوده 3 درصد به حساب شهرداري ها و دهياري ها واريز شود و يک درصد نيز به وزارت بهداشت و درمان پرداخت شود. مسئولان و مديران سازمان امور مالياتي در سراسر کشور نيز پيوسته نسبت در مورد ميزان درآمدهاي پرداخت شده در هر استان به حساب شهرداري ها و دهياري ها و وزارت بهداشت و درمان اطلاع رساني کرده اند.
 
اما بايد توجه داشت که درآمدهاي مالياتي مستقيماً به خزانه واريز مي شود و قانونگذار براي بخش اعظم آن، محل هزينه کرد را از همان ابتدا مشخص نکرده است. از اين رو، مي توان گفت وظيفه ارتقاي فرهنگ مالياتي و اطلاع رساني دقيق درباره هزينه کرد درآمدهاي مالياتي يکسره بر دوش سازمان امور مالياتي نيست و تمام نهادهايي که بخش قابل توجهي از بودجه آنها از محل درآمدهاي مالياتي تامين مي شود در اين زمينه مسئول هستند. در اين ميان نقش رسانه ها، اعم از رسانه ملي و جرايد و مطبوعات پر رنگ تر است. اصحاب رسانه مي توانند با پوشش اخبار مربوط به نحوه هزينه کرد درآمدهاي مالياتي، اعضاي جامعه را نسبت به ضرورت و آثار پرداخت آگاه تر کنند و با افزايش همدلي و همراهي مردم راه را براي رهايي از اقتصاد نفتي هموارتر کنند.