هفته نوبل با معرفی برندگان بخش‌های پزشکی و فیزیک در روزهای گذشته، امروز(چهارشنبه) کار خود را با معرفی برنده یا برندگان جایزه نوبل شیمی ادامه خواهد داد.
کد خبر: ۱۲۸۱۶۰
این جایزه به دانشمندانی اعطا می‌شود که مهمترین کشف یا دستاورد را در زمینه شیمی داشته‌اند. این دانش از بیشترین اهمیت برای آلفرد نوبل، بنیانگذار این جایزه برخوردار بوده است. اختراعات وی و همچنین فرآیندهای صنعتی که انجام داده، بر اساس دانش شیمی بوده‌اند. این حوزه، دومین جایزه‌ای بود که نوبل در وصیتنامه خود ذکر کرد.
بر اساس آمار، حوزه بیوشیمی یک از پرطرفدارترین زمینه‌ها در میان برندگان نوبل شیمی بوده و 50 جایزه نوبل به این حوزه اعطا شده است.
گمانه‌زنی‌های امسال حاکی از آن است که آکیرا یوشینو و جان گودِناف به همراه استنلی ویتینگهام برای ساخت باتری‌های لیتیوم یونی می‌توانند شانس برنده شدن جایزه نوبل شیمی را داشته باشند.
موسسه تامسون رویترز در گمانه‌زنی‌های خود، جورج چرچ و فنگ ژانگ را برای اعمال روش ویرایش ژنی کریسپر-cas9 بر روی موش‌ها و سلول‌های انسانی و همچنین دنیس لو یوک‌مین را برای شناسایی دی‌ان‌ای جنینی سلول‌آزاد در پلاسمای مادر به عنوان برندگان احتمالی نوبل شیمی 2016 معرفی کرده است.
جایزه نوبل شیمی بطور سالانه توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم اهدا می‌شود. این جایزه یکی از پنج جوایز نوبل است که طبق وصیتنامه آلفرد نوبل به دستاوردهای چشمگیر در حوزه‌های پزشکی، فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح اعطا می‌شود. نوبل اقتصاد در این وصیتنامه نبوده و توسط بانک مرکزی سوئد به این جوایز افزوده شده است. برندگان جوایز خود را طی مراسمی مقارن با سالگرد مرگ نوبل در روز 10 سپتامبر در استکهلم دریافت می‌کنند.
گفتنی است، جایزه نوبل شیمی از سال 1901 تاکنون 107 بار و به 172 دانشمند اعطا شده است. فردریک سانجر تنها دانشمندی است که دو بار نوبل شیمی را در سال‌های 1958 و 1980 دریافت کرده است.
نخستین جایزه نوبل شیمی در سال ۱۹۰۱ میلادی به یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف، دانشمند هلندی برای کشف قوانین دینامیک شیمیایی و فشار اسمزی در محلول‌ها اعطا شد.
سال گذشته نیز، نوبل شیمی به توماس لیندال از موسسه فرانسیس کریک و آزمایشگاه کلیر هال در انگلیس، پل مولدریچ از موسسه پزشکی هاوارد هیوز و دانشکده پزشکی دانشگاه دوک و عزیز سانچار از دانشگاه کارولینای شمالی به پاس کار در زمینه مکانیزم ترمیم دی‌ان‌ای اعطا شد.
جوانترین برنده نوبل شیمی، فردریک ژولیوت بود که در سن 35 سالگی به همراه همسرش ایرنه ژولیوت کوری موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی 1935 شد. همچنین پیرترین برنده این جایزه، جان فن بود که هنگام دریافت جایزه 85 ساله بود.
میانگین سنی برندگان جایزه نوبل شیمی 58 سال است.
در میان برندگان جایزه نوبل شیمی، چهار تن از آن‌ها زن بوده‌اند. دو تن از این زنان یعنی ماری کوری و دروتی کراوفوت هاجکیم بطور مستقل جایزه نوبل شیمی را دریافتند. ماری کوری در سال 1911، ایرنه ژولیت کوری در سال 1935، دروتی کراوفوت در سال 1964 و آدا یونات در سال 2009 جوایز خود را دریافت کردند.
برندگان نوبل تنها چند دقیقه قبل از اعلام رسمی نامشان توسط تماس تلفنی نماینده مجمع نوبل از خبردار شده و معمولا کاملا غافلگیر می‌شوند. برای مثال گانتر گراس، برنده نوبل ادبیات 1999 در زمان دریافت خبر، زیر دست یک دندانپزشک بود یا پیتر هیگز، برنده نوبل فیزیک 2013 خبر را از یکی از همسایگانش شنید.
