حاشیه و متن مراسم چهلم داوود رشیدی

 این مراسم که اجرای آن را منصور ضابطیان بر عهده داشت، حوالی ساعت ۱۹:۳۵ دقیقه با حضور هنرمندان، مدیران و پخش سرود جمهوری اسلامی آغاز شد. پیش از آغاز، سالن اصلی تئاتر شهر به طور ویژه آماده ورود و حضور خانواده داوود رشیدی (احترام و مرضیه برومند) و هنرمندان سینما و تئاتر شد.

این مراسم که تا ساعت ۲۱:۴۵ در سالن اصلی تئاتر شهر برگزار شد با اجرای دو قطعه نمایشی به کارگردانی محمد رحمانیان و بازی احسان کرمی و سینا رازانی اختصاص داشت که در این دو قطعه فعالیت‌های بازیگری داوود رشیدی در عرصه تئاتر و سینما مرور شد. پس از پایان هر دو قطعه نمایشی رضا یزدانی همراه با نواختن گیتار قطعاتی را به یاد این هنرمند اجرا کرد.

یکی از بخش‌های ویژه مراسم چهلمین روز درگذشت داوود رشیدی پخش کلیپ‌های مختلفی از فعالیت‌های هنری و صنفی این بازیگر و کارگردان پیشکسوت بود که البته در ابتدا تصاویری از صحبت‌های او که خود را معرفی می‌کرد هم پخش شد.

حمید امجد یکی از هنرمندانی بود که در این مراسم متنی را درباره تجربه فعالیت‌های دهه ۴۰ شمسی و نیز بزرگان آن دوره قرائت کرد. در این بخش منصور ضابطان (مجری) از محمود دولت‌آبادی که در مراسم حاضر بود، به عنوان یکی از بزرگان آن دوره یاد کرد و این نویسنده هم با حضور روی سن به خانواده داوود رشیدی ادای احترام کرد و گفت: از ذوق و سلیقه‌ای که برای برپایی این مراسم به کار رفته تا این‌جا را به شکل یک مجموعه زنده دربیاورند، ، تشکر می‌کنم چون مرگ همیشه هست اما زندگی است که فقط یک بار وجود دارد.

در این بخش به جعفر والی هم به عنوان یکی از هنرمندان پیشکسوت عرصه تئاتر ادای احترام شد و او هم که در مراسم حضور داشت، از حاضران قدردانی کرد.

محمد رحمانیان یکی دیگر از افرادی بود که درباره فعالیت‌های تئاتری داوود رشیدی سخنانی را بیان کرد. او با اشاره به فیلمی از این هنرمند که محمود دولت‌آبادی هم در آن همکاری داشت اما هرگز رنگ پرده را ندید به اخراج شدن و در واقع مجبور به استعفا کردن داوود رشیدی از تلویزیون اشاره کرد و افزود: او با نمایش‌هایی که به صحنه برد، تئاتر مدرن را به ایران وارد کرد و دیدگاه مدرن خود را با کارهایی که انجام داد وارد تئاتر ایران کرد. او بیان کرد: داوود رشیدی پس از انقلاب هم علیرغم همه ممنوعیت‌ها و مشکلاتی که در سینما برایش ایجاد شد، فعالیت داشت و در دهه ۷۰ بار دیگر خانواده تئاتر را دور هم جمع کرد.

رحمانیان گفت: داوود رشیدی این کارها را در حالی انجام داد که هیچ‌ وقت ادعای سازندگی نداشت بلکه تئاتر ایران را با حضور خود مرمت کرد و در واقع تئاتر تازه‌ای را به وجود آورد.

این نویسنده و کارگردان تئاتر در ادامه به احترامی که داوود رشیدی به اهالی رسانه و خبرنگاران می‌گذاشت، اشاره کرد و با بیان خاطره‌ای از برخورد خود با یکی از خبرنگاران در سال‌های دور و تأکید داوود رشیدی برای انجام مصاحبه بیان کرد: این روزها یاشار سلطانی و صدرا محقق دو خبرنگاری هستند که در حبس به سر می‌برند و از آقای شهردار که خانه عروسک را برای ما ایجاد کرده، سپاسگزاریم اما امیدوارم کمک کنند مشکلات این دوستان حل شود. البته از آن‌ جا که آقای شهردار (محمدباقر قالیباف) را نمی‌بینم، از مرضیه برومند درخواست می‌کنم که به ایشان بگوید که به برکت نام بزرگ داوود رشیدی این بچه‌ها هر چه زودتر آزاد شوند.

مرضیه برومند در ادامه این مراسم یکی دیگر از هنرمندانی بود که با حضور روی سن سالن اصلی تئاتر شهر اظهار کرد: یکی از وجوه مغفول و ناگفته داوود رشیدی دینی است که به گردن ما که کار کودک انجام می‌دهیم، دارد. اگر او نبود شاید من هم نمی‌توانستم الان در خدمت مردم و بچه‌هایشان باشم.

وی با تأکید بر این که تئاتر عروسکی و سینمای عروسکی همه به نوعی مدیون داوود رشیدی است، به سال‌های فعالیت خود و همکاران دیگرش از جمله رضا بابک، بهرام شاه‌محمدلو در کانون پرورش فکری اشاره و اظهار کرد: آن زمان به دلیل اختلاف سلیقه‌ای که پیش آمد، از کانون بیرون آمدیم و از آن‌ جا که کار برای بچه‌ها را دوست داشتیم، با مدیریت داوود رشیدی در گروه واحد نمایش تلویزیون شرایطی فراهم شد که گروه تئاتر امروز دوباره کار خود را آغاز کند و در نهایت کارهای ویژه‌ای مخصوص بچه‌ها در تلویزیون پایه‌گذاری شد؛ هر چند بعدها یکی از پاک‌دست‌ترین مدیران قبل و پس از انقلاب یعنی داوود رشیدی پاکسازی شد.

پس از پایان سخنان مرضیه برومند تصاویری از کارهای تلویزیونی آن زمان این گروه که در آن احمد آقالو هم حضور داشت، به نمایش درآمد.

در بخش دیگری از این مراسم علی دهکردی در سخنانی به مدیریت داوود رشیدی در انجمن صنفی بازیگران خانه سینما اشاره و اظهار کرد: او در تشکیلات صنفی مدیریت عالی داشت. در حالی که در یک زمانی اختلافاتی که وجود داشت و رفتن او از انجمن به انحلال قطعی انجمن بازیگران در خانه سینما رسید.

فرهاد توحیدی هم  به عنوان رئیس اسبق هیات مدیره خانه سینما در سخنانی اظهار کرد: در سوگ‌های اخیر مثل مرگ عباس کیارستمی و داوود رشیدی که به فاصله اندکی رخ دادند، باید خوشحال باشیم که در اوج محبوبیت و احترام رفتند؛ پیش از آن که تندباد نسیان دیگران را از یاد آنها ببرد یا دیگران آنها را از یاد ببرند.

وی ادامه داد: تجربه عجیب چهار ساله دوم دوران آن مردی که رفت (رئیس‌جمهور دولت دهم) انجمن بازیگران دوباره ایجاد شده بود و البته گمان من این است که در آن روزها قرار بود تمام صنف‌ها و نهادها منحل شوند؛ چرا که در همان ابتدای راه آب باریکه‌ای را که از دو درصد عوارض بودجه فیلم‌های سینمایی باید به تشکل‌ها اختصاص داده می‌شد، قطع کردند. آن روزها اگر چه شرایط بسیار دشواری بود اما یک تجربه گرانقدر مدنی به دست آمد.

توحیدی خاطرنشان کرد: اگر پروژه خانه سینما با موفقیت انجام می‌شد نوبت به خانه تئاتر و خانه موسیقی می‌رسید اما خانه سینما به همت کسانی مثل داوود رشیدی ایستاد و یکی از اولین کارهایی که انجام داد خودگردان و خودکفا شدن بود.

بخش پایانی این مراسم با دعوت از احترام برومند، فرهاد و لیلی رشیدی و نیز سینا و مژگان (نوه و عروس داوود رشیدی) همراه بود که احترام برومند در سخنانی با تشکر از دست‌اندرکاران برگزاری این مراسم بیان کرد: وظیفه من در حال حاضر کمی تغییر کرده و آن هم این است که نام داوود رشیدی را زنده نگه دارم و او را از ابعاد مختلف زندگی‌اش به ویژه علاقه و خدمتی که برای تئاتر صرف می‌کرد، معرفی کنم.

او با اشاره به کلیپ‌های مختلفی که به شکل‌های مختلف داوود رشیدی را معرفی می‌کردند و این که تا به حال این طور معرفی از او ندیده بود گفت: من به همراه خانواده‌ام تصمیم گرفته‌ایم که هر سال در فاصله بین تولد و رفتن داوود رشیدی که فقط یک ماه فاصله است یک روز را برای روخوانی یک نمایش مشخص کنیم که به نفع خیریه انجام خواهد شد. علاوه بر این یک تندیس و یک جایزه نقدی ناقابل را هم به یک نفر در عرصه سینما و عرصه تئاتر اهدا خواهیم کرد.

لیلی و فرهاد رشیدی و نیز سینا نوه مرحوم داوود رشیدی هم در پایان از دست‌اندرکاران مراسم و مردمی که در این مدت به خانواده‌شان لطف داشتند، قدردانی و تشکر کردند.

پایان‌بخش این مراسم پخش تصاویری از روز تشییع پیکر مرحوم رشیدی در تالار وحدت بود.

در این برنامه جمعی از مدیران و هنرمندان از جمله جعفر والی، منیژه حکمت، محمود دولت‌آبادی، سعید ملکان، علی دهکردی، رضا بهبودی، سیامک صفری، امیر اسفندیاری، آزاده پورمختار، هرمز هدایت، اکبر زنجانپور، سعید امیرسلیمانی، کمند امیرسلیمانی، اصغر همت، پرویز پورحسینی، پانته‌آ پناهی‌ها، سهیلا رضوی، رضا بابک، پوراحمد، بهزاد خداویسی، ایرج راد، مهدی شفیعی، پورآذری، ابوالحسن داوودی، بیتا منصوری، داریوش شایگان، فرشته صدرعرفایی، خسرو احمدی، مسافرآستانه، الهام کردا، شمسی فضل‌اللهی، منوچهر شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما، فرشته طائرپور، علی مرادخانی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نگار اسکندرفر، کامران ملکی، حسن فتحی، پیمان شریعتی، رئیس تئاتر شهر ، حجت‌الاسلام دعایی و... حضور داشتند.