توسط بانك مركزي براي يكسال منتهي به آبان90 اعلام شد
روايت رسمي از «هزينه‌مسكن»
در گزارش بانك‌مركزي اجاره‌بهاي مسكن با شيب «ملايم» افزايش پيدا كرده است
ميانگين نرخ رشد شاخص اجاره مسكن در تهران: 11 درصد
فريد قديري
بانك‌مركزي اگر چه تحولات بازار مسكن در ماه‌هاي گذشته از سال 90 را دير گزارش داده، اما در آنچه تحت عنوان «شاخص قيمت كالا‌وخدمات» به تازگي اعلام كرده، مسير «صعودي» هزينه تامين مسكن را نه تنها در تهران كه در كل كشور مورد تاييد قرار داده و در عين حال شيوه صعود را «پلكاني و ملايم» توصيف كرده است.
از ابتداي سال جاري تاكنون تنها آماري كه درباره هزينه مسكن اعلام شده مربوط به نرخ‌هاي فصل بهار در تهران بوده كه مركز آمار ايران اوايل تابستان آن را منتشر كرد و از افزايش به ترتيب 24درصدي اجاره‌بها و 5/7درصدي قيمت مسكن در پايتخت خبر داده بود.
بانك‌مركزي، اما در گزارشي جديدتر و البته جامع‌تر از گزارش مركز آمار، نحوه نوسان شاخص قيمت مسكن در 9ماه اول سال90 را هم در كشور و هم در تهران محاسبه و اعلام كرده است. در اين گزارش منحني رشد اجاره‌بها در پايتخت بعد از صعود در بهار، نزولي شده و در زير منحني تورم قرار گرفته است.
اوضاع كشوري هزينه‌مسكن
گزارش «دنياي‌اقتصاد» از داده‌هاي بانك‌مركزي حاكي است: امسال رشد هزينه‌هاي مربوط به تامين مسكن -با محوريت اجاره- سراسري بوده اما فشار هزينه‌اي به صورت خفيف اعمال شده به طوري كه در 12ماه منتهي به آبان سال‌جاري درحالي كه نرخ تورم عمومي به 8/19درصد رسيده، شاخص اجاره‌بهاي مسكن در كشور فقط 9درصد افزايش يافته كه به اين ترتيب ميزان رشد هزينه اجاره‌نشيني در شهرهاي كشور در سال90 معادل نصف ميزان رشد ساير هزينه‌هاي خانوارها بوده است. براساس اين گزارش شاخص اجاره‌بهاي مسكن غيرشخصي در كشور درحالي كه در سال89 رقمي معادل 6درصد افزايش يافته بود در ابتداي سال90 رشد 7درصدي را تجربه كرد و در تابستان نيز 8درصد افزايش يافت و در دو ماه اول پاييز نيز به مرز 9درصد رشد، رسيد كه اين روند، افزايش پلكاني هزينه مسكن در كشور را نشان مي‌دهد.
اجاره‌بهاي تهران: رشد بهاري آرامش زمستاني
بانك‌مركزي درباره بازار اجاره مسكن در تهران نيز از برگشت آرامش به قيمت‌ها در ماه‌هاي اخير در مقايسه با اوايل سال خبر داده و اين‌طور اعلام كرده كه ميانگين اجاره‌بها در اين كلان‌شهر از ابتداي فروردين تا پايان آذر معادل 11درصد – 2درصد بيشتر از نرخ رشد كشوري- افزايش يافته است كه در مقايسه با نرخ تورم ناچيز مي‌تواند باشد. اين روايت از وضعيت اجاره‌نشين‌هاي پايتخت اگرچه در مقايسه با آنچه طي بهاروتابستان توسط مستاجرها احساس شد كاملا در تضاد است، اما با توجه به شيوه آمارگيري بانك‌مركزي براي محاسبه نرخ رشد اجاره‌بها، تحليلي كه درباره اختلاف بين اين گزارش و حكايت مشاوران‌املاك مي‌توان گفت اين است كه سهم زيادي از گراني‌هاي امسال بازار اجاره مسكن جنبه رواني داشته و به «معدل بازار» تعلق ندارد. ضمن اينكه رشد شديد اجاره‌بها در اوايل امسال، با گذشت زمان و ورود به فصل پاييز تاحدودي خنثي شده است. در گزارش بانك‌مركزي درباره تهران تاكيد شده است: امسال شاخص اجاره‌بهاي مسكن فقط در ارديبهشت‌ماه جهشي در حد 22درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل پيدا كرد -اين نرخ رشد در طول 9 ماه سال جاري بي‌سابقه بوده است- اما در ساير ماه‌ها شاخص اجاره‌بها به طور متوسط بين 7 تا 12درصد رشد كرده است. براساس اطلاعات تازه بانك‌مركزي، شاخص اجاره‌بهاي مسكن در تهران طي سال89 حدود 4 درصد نسبت به سال88 افزايش يافته بود كه به اين ترتيب، رشد اين شاخص در سال جاري هر چند كمتر از نرخ تورم بوده اما در مقايسه با رشد سال گذشته، دوبرابر شده است. شاخص اجاره‌بهاي مسكن غيرشخصي در تهران از عدد 224 در سال88 به 232 درسال89 و 256 در 9ماه اول امسال رسيده است (شاخص براي سال83 عدد 100 تعريف شده است).
سهم هزينه‌مسكن از تشكيل تورم
به گزارش «دنياي‌اقتصاد» بانك‌مركزي براي يكسال منتهي به آبان 90، سهم هزينه تامين مسكن خانوارها در تشكيل نرخ تورم عمومي را 5/9 درصد تعيين كرده است كه اين سهم در مقايسه با سهم 72 قلم كالا و خدمات پرمصرف در سبد هزينه خانوار، قابل‌توجه است. بعد از مسكن، هزينه سوخت خودرو –بنزين- با سهم 1/7 درصدي، رتبه دوم موثرترين كالا در نرخ تورم را به خود اختصاص داده است و ساير اقلام در اين سبد هر كدام بين 5/0 تا حداكثر 6 درصد در نرخ تورم 8/19 درصدي آبان90 سهم داشته‌اند.
