گاردین؛ اصغر فرهادی در هر جشنواره ای می تواند بهترین شود

 روزنامه گاردین امروز دوشنبه در مقاله ای نوشت: فیلم صدوبیست و پنج دقیقه ای فروشنده از اصغر فرهادی نوآری نیست؛ اما وی به خوبی از ابزارهای قدیمی اش استفاده کرده است.
این روزنامه در ادامه افزود: دو فیلم وی بعد از جدایی؛ یعنی «گذشته» در سال 2013 و فروشنده شبیه همان فیلم کلافی سردرگم از موضوعی خانوادگی و روایتی سینمایی از آن چیزی است که «اوژن اسکریب» نمایشنامه نویس فرانسوی قرن نوزدم تئاتر خوب می نامید و منظورش از آن نوعی از تئاتر با ساختار دراماتیک و بدون عیب بود.
فرهادی با دقت در پایان هر سکانس بخش های داستان را بیشتر به هم پیوند می دهد؛ ماجرایی که شخصیت ها در آن گرفتار شده اند.
زن و شوهر قهرمان داستان عماد با بازی شهاب حسینی و رعنا که ترانه علیدوستی نقش آن را بازی می کند؛ بازیگران پاره وقتی هستند که داستان مرگ فروشنده از آرتور میلر را بازی می کنند، ماجرا از آنجا آغاز می شود که ورود یک مزاحم به داخل منزل آنها زخم عمیقی روی سر رعنا پدید می آورد.
آنها که درگیر دشواری هایی اسباب کشی از آپارتمانی قدیمی هستند؛ باید آپارتمان جدید را هم تخلیه کنند که پیش از آنها زنی مجرد و بی بندوبار با عجله خالی کرده است و وسایلش را بیرون گذاشته است. زنی که در برابر چشم ما حاضر نمی شود.
در بحبوحه این ماجراها رعنا تصادفی با مرد غریبه ای روبرو شده و به تصور اینکه شوهرش است با او صحبت می کند و با آنکه آنچه بین آنها اتفاق افتاده از چشم بیننده پنهان می ماند، این حادثه ازدواج آنها را به تمامی تکان می دهد.
فرهادی هویت این مرد را در تاریکی نگاه دارد و حتی رعنا نمی گوید که تصویر واضحی از او دیده است، عماد در این وضعیت به کارگاهی سرگشته تبدیل می شود که تلاش های وی برای انتقام جویی از مزاحمت روی داده از حمایت مردی از خانواده اش فراتر می رود و به غرور مردی رنجدیده نزدیک می شود. پرده میانی فیلم روایتگر شکاف فزاینده بین زوج است که به بهترین شکل فرهادی بر آن تاکید می کند.
رعنا اصرار دارد به رغم آماده نبودنش برای بازی در تئاتر، اجرای نمایش مرگ فروشنده ادامه یابد، اما با خفت و خواری در انظار مواجه می شود که عماد از درک آن عاجز است. ما شاهد پچ پچ های آنها در میانه اجرای نمایش هستیم، طوری که گویی یک نمایش در دل نمایش مرگ فروشنده میلر اجرا می شود؛ ایده ای که فرهادی بیشتر می توانست به آن بپردازد.
در پرده سوم فیلم قبلی فرهادی یعنی گذشته ضعف هایی وجود داشت و او وارد یک روند آگاتا کریستی مانند برای حل معمایی شد که به جایی نرسید. اما در این فیلم شخصیت های داستان کمتر هستند و ماجرا جزئی تر است. شامی که رعنا برای عماد آماده می کند، کودکی که آنها از وی مراقبت می کنند و این صحنه به طور کلی کم ارزش تر از انرژی ای است که بازیگر کودک در آن می آفریند؛ و فرهادی بار دیگر نشان می دهد در بازی گرفتن از کودکان مهارتی مثال زدنی دارد.
داستان های فرعی دیگر مانند معلمی عماد در کلاس درس و عکس گرفتن از وی وقتی موقع تماشای فیلم برای دانشجویان چرت می زند، ورود به حریم خصوصی را خارج از منزل نشان می دهد؛ نه تنها موضوع عکس گرفته شدن از شما علیرغم میل تان را منعکس می کند بلکه مقابله به مثل با این حرکت عماد است وقتی تلفن را می قاپد تا با رفتاری بی ادبانه طرف مقابل را پاسخ بدهد.
با آنکه وضعیت روحی نابسامان رعنا باعث می شود تماشاگران فیلم به حدس و گمان رو بیاورند، غرور جریحه دارشده عماد که فیلم را تا نقطه عطف جلو می برد از فاصله خیلی دور مشخص است.
فیلم فروشنده در آخرین لحظات به بخش مسابقه جشنواره فیلم کن اضافه شد و این نشان می دهد وی یقینا می توانست زمان بیشتری را برای تدوین فیلم بگذارد. صحنه اول با عجله تدوین و در فیلم گنجانده شده است و داستان های فرعی بیشتر از آنکه داستان اصلی را تقویت کنند موجب پیچیدگی آن می شوند.
اما علیدوستی و حسینی که هر دو بازیگران فیلم تحسین شده دیگر فرهادی یعنی «درباره الی» هستند و بابک کریمی به عنوان یک همکار تئاتری مشتاق و دلسوز وی گروهی را انتخاب کرده که به خوبی وی را کمک کرده اند. هر سه آنها بهتر از «برنیس بژو» در فیلم گذشته، بازی کرده اند. شاید بتوان گفت فرهادی در این فیلم نوآوری نکرده است، اما ابزار و آلات قدیمی وی به خوبی در این فیلم نشسته و عمل کرده اند.
فیلم فروشنده به کارگردانی اصغر فرهادی و با بازی شهاب حسینی، ترانه علیدوستی، بابک کریمی و مینا ساداتی برای اولین بار در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و روز گذشته توانست جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگری مرد را نصیب فرهادی و حسینی کند.
اصغر فرهادی کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و تهیه کننده ایرانی پیش از این برای فیلم جدایی نادر از سیمین جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان و گلدن گلوب بهترین فیلم خارجی زبان را دریافت کرده بود. همچنین نامزد دریافت همین جایزه در بخش فیلم نامه غیراقتباسی برای فیلم خود بود. پیشتر وی برنده سه جایزه سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی در سال‌های ۱۳۸۴، ۱۳۸۷ و ۱۳۸۹ شده است.