محمدجواد ظریف بعدازظهر دوشنبه در نشست هماندیشی نقش دادسرا در حفظ حقوق متهمان و حقوق شهروندی که با حضور دادستان تهران و دبیر ستادحقوق بشر قوه قضاییه در مجتمع شهید بهشتی برگزار شد گفت: امروز در شرایط بینالمللی خاصی قرار داریم و شرایط جهانی دستخوش تحولات بنیادین شده است که لازمه کنشگری در جهان امروز فهم درست و دقیقی از این تحولات است.
او افزود: باید واقعیتهای دنیای امروز را آنگونه که هست درک کنیم و با ابزارهای سازگار با این شرایط به عرصه کنشگری بینالمللی ورود کنیم البته درک واقعیتها به معنای پذیرفتن این واقعیات نیست بلکه به معنای آن است که برای تغییر این واقعیتها و مواجهه با آن نیازمند ابزارهای کارا و جدیدی در این عرصه هستیم. شرایط کنونی دنیا به دلیل فروپاشی یک نظم ثابت در حال تغییر و تحول سریع است و این تغییر و تحول شرایطی را به وجود آورده که امکان بازیگری و کنشگری جدید به بازیگران بینالمللی میدهد. البته نباید فراموش کرد که در صورت خطا و شناخت ناصحیح این شرایط قطعا خطرات سنگینی برای کشورهایی که نتوانند به درستی این وضعیت را درک کنند ایجاد خواهد شد.
ظریف تصریح کرد: در دنیای امروز حائل مشخص و روشنی میان مسائل داخلی و بینالمللی کشورها وجود ندارد و شرایط دنیای امروز به سمت و سویی پیش رفته که دیگر نمیتوان خطکشی روشنی میان مسائل داخلی و بینالمللی کشورها ترسیم کرد و دیوار حائل میان این دو حوزه به شدت فروریخته است؛ این بدان معناست که در جامعه بینالمللی امروز هیچ مسالهای وجود ندارد که بتوان آن را صرفا داخلی قلمداد کرد، به عنوان مثال وقتی مردم دنیا جنایتهای رژیم غاصب صهیونیستی را در غزه و لبنان در قاب تلویزیون مشاهده میکنند، در یک لحظه در وجود تمام مردم دنیا نسبت به این جنایتها واکنشهایی به وجود میآید.
وی ادامه داد: این تاثیرگذاری بر احساسات جهانی در دنیای امروز باعث شده که ارتشهای متجاوز دنیا نتوانند دست به جنگهای طولانی بزنند چرا که تأثیرات و واکنشهای این جنگها به قدری وسیع است که کشورهای متجاوز نمیتوانند آن را کنترل کنند. حتی در بخش دیگری از اتفاقات دنیای امروز شاهدیم که جنایات انجام شده به نام اسلام که توسط تکفیریها رخ میدهد از یکسو باعث ایجاد نفرت در برابر این جنایتها شده و از سوی دیگر به جذب افرادی که از جامعه رانده شده و احساس میکنند اعتقاداتشان نادیده گرفته شده میانجامد و این افراد جذب این گروهها میشوند.
ظریف خاطرنشان کرد: امروز قدرت به امری سیال در دنیا تبدیل شده چرا که زمانی شاهد بودیم تنها بعد نظامی عامل قدرت کشورها به شمار میرفت و پس از آن عامل اقتصادی. در برههای این عوامل به عنوان عوامل اصلی قدرت به شمار میرفتند ولی امروز میبینید که عوامل متعددی در اقتدار و قدرت کشورها در صحنه بینالمللی اثرگذار است که قدرتهایی همچون قدرت گفتمانی و معنایی از جمله آنهاست.
رییس دستگاه دیپلماسی یادآور شد: حضور مردم در انتخابات و آمدن آنها پای صندوقهای رای در دنیای امروز به عنوان یک مقوله قدرت به شمار میرود. حضور مردم در پای صندوقهای رأی نشان میدهد که مردم درخواست خود برای تغییرات مدنظرشان را نه تنها از مسیر شمشیر و خشونت بلکه از مسیر مشارکتهای سیاسی ارائه میدهند که این مساله موضوع پراهمیتی در دنیای امروز به شمار میرود. لذا یکی از مبانی امنیت کشور ما مشارکت مردم در انتخابات است و این نشان میدهد که مردم ما احساس میکنند برای رسیدن به خواستههای سیاسی و اجتماعی نیازی به خشونت ندارند. این در حالی است که با وجود این مهم در کشورمان، امروز با بحران مشروعیت دولتها در جهان عرب مواجهیم.
ظریف به نقش بیبدیل قوه قضاییه بر قدرت ملی کشورمان اشاره کرد و گفت: قوه قضاییه از یک سو به واسطه ایجاد امنیت روانی و از سوی دیگر به واسطه ایجاد امنیت در جامعه دارای نقش بیبدیلی در ابعاد قدرت ملی است. احساس امنیت در جمهوری اسلامی باعث اقتدار نظام ما شده است.
او افزود: یکی از موضوعات اصلی در گفتمان اصیل انقلاب اسلامی موضوع خودباوری و استقلال کشور بوده و نشانه امنیت درونزای ماست و این در حالی است که برخی از همسایههای ما امنیت خود را وامدار دیگران میدانند.
وزیر خارجه ایران افزود: الهامبخشی یکی از عناوین عمده تصریح شده در سند چشمانداز 20 ساله است که برای تحقق این مهم نیاز است تا با آن چه به اسم اسلامهراسی و ایرانهراسی دروغین در دنیا مطرح میشود با برنامهریزی دقیق مقابله کنیم.
ظریف به نقش حوزه حقوق بشر در ارتقای قدرت درونی کشور پرداخت و گفت: توجه به حوزه حقوق بشر نه تنها وظیفه شرعی ماست بلکه از اجزای قدرت درونی کشور ما به شمار میرود چرا که هر چقدر فاصله میان دولت و شهروندان آن کمتر شود قطعا به اقتدار آن افزوده خواهد شد؛ این که برای کشور ما مهم است که شهروندان آن حتی به غلط و خطا از حقوق خود محروم نشوند ایجاد اقتدار کرده و باعث میشود کسی احساس نکند فاصلهای میان دولت و مردم وجود دارد.
وی ادامه داد: حضور شهروندان در انتخابات، به ناکارآمدی تحریمها در شرایطی که فاصلهای میان مردم و دولت وجود نداشته باشد، کمک میکند و زمانی که تحریمها نتواند بین مردم و حاکمیت فاصله بیندازد و عاملی برای به خیابان کشاندن مردم نباشند، دیگر کارآمدی نداشته و این تحریمها به کار نمیآیند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: ما آمادگی کامل برای انجام همکاری مشترک با قوه قضاییه و دادستانی در حوزههای حقوق شهروندی مجازات به اعدام، مواد مخدر و سایر موارد حقوقی داریم و در همین جا هم از تلاشهای وزیر دادگستری برای انعقاد تفاهمنامههای معاضدت قضایی و انتقال محکومان خارج از کشور تشکر میکنم و این همکاری میان وزارت خارجه و مجموعه قوه قضاییه را راهکاری برای احقاق حقوق ایران در مجامع بینالمللی از جمله اقدام غیرقانونی دیوان عالی آمریکا میدانیم.