اولتیماتوم 10 روزه ایران به عربستان

مذاکرات حج در حالی وارد محدوده‌ی قرمز زمانی شده که عربستان با تغییر وزیر حج خود، بازی جدیدی را آغاز کرده و پیش‌بینی سازمان حج و زیارت آن است که این تغییر، وضع موجود را با چالش جدی‌تری مواجه خواهد کرد. از همین رو «سعید اوحدی» در نامه‌ای که به تازگی برای دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی فرستاده، درخواست کرده عربستان نسبت به رفتار تبعیض‌آمیز و غیرمسؤولانه و همچنین خُلف وعده‌هایش پاسخگو باشد.

رییس سازمان حج و زیارت در این‌باره به خبرنگار حج و زیارت ایسنا گفت: 10 روز پیش نامه‌ای را برای دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی فرستادیم و این رفتار غیرمسؤولانه و خلف وعده‌های سعودی‌ها را اطلاع دادیم و از این سازمان درخواست شد عربستان را مکلف کند تا پاسخگو باشد.

بازی جدید عربستان با تاکتیک تغییر وزیر

رییس سازمان حج و زیارت به تغییر وزیر حج عربستان اشاره کرد و افزود: جمع‌بندی ما این است که تغییر وزیر حج عربستان دو ماه مانده به آغاز تمتع، نه تنها مشکلی از حج حل نمی‌کند، بلکه مسائل آن و بویژه اعزام زائران ایرانی را نیز با پیچیدگی‌های بیشتری همراه می‌کند.

وی بیان کرد: برخی تعبیر مثبتی از این تغییر دارند، در حالی‌که این تصمیم، شرایط برگزاری حج را پیچیده‌تر و اعزام زائران ایرانی را دشوارتر می‌کند.

رییس سازمان حج و زیارت همچنین درباره‌ی برقراری تعامل با وزیر جدید حج عربستان برای پیگیری مذاکرات گفت: تا امروز هیچ ارتباطی بین سازمان حج و زیارت و وزیر حج جدید عربستان برقرار نشده، چون این مقامات سعودی هستند که باید پاسخگوی مطالبات ما باشند که مکتوب به آن‌ها ارائه شده؛ این عربستان است که باید متعهد به پاسخگویی باشد.

او سپس با بی‌سابقه خواندن رفتار سعودی‌ها در تاریخ حج برای سلب کردن حق شرعی از مردم یادآور شد: از دو ماه پیش تناقض رفتاری و گفتاری و نبود انسجام و هماهنگی بین دو وزارتخانه‌ی حج و امور خارجه عربستان مشهود بود. اختلاف نظر جدی این وزارتخانه‌ها در فضای مذاکرات نیز سایه انداخت، با آن‌که وزیر حج این کشور از پیشنهادهای ایران استقبال کرد و در سربرگ این وزارتخانه موافقت خود را با استفاده از هواپیماها و شرکت‌های هواپیمایی ایرانی اعلام کرد،‌ اما تا پایان مذاکرات، مواضع وزارت خارجه درباره‌ی چگونگی صدور ویزا و بهره‌مندی زائران ایرانی از حق مسلم‌شان برای استفاده از خدمات کنسولی در عربستان شفاف نبود.

وی اضافه کرد: عربستان یک هفته زمان خواست تا پیشنهادهای ایران را بررسی کند و حالا دو هفته از آن زمان گذشته و همچنان پاسخی نداده که این بیانگر نبود انسجام و هماهنگی بین دستگاه‌های دخیل در حج است.

رییس سازمان حج و زیارت با یادآوری این‌که کارشکنی عربستان در روند مذاکرات حج، ایران را چهار ماه از برنامه‌ریزی‌ها عقب انداخته است، ‌افزود: ادامه‌ی این کارشکنی و تعلل غیرمنطقی و رفتار نامتعارف مسؤولان سعودی، ما را عملا وارد مرحله قرمز زمان‌بندی عملیات حج کرده است. چنانچه این رفتار ادامه داشته باشد،‌ اعزام زائران ایرانی به حج، با چالش جدی مواجه خواهد شد.

او ادامه داد: قراردادهای مسکن، تغذیه، حمل و نقل و تدارکات حج 95 بسته نشده و هنوز ویزای عوامل این کمیته‌ها صادر نشده است که در صورت رفع این موانع، از زمانی که این کمیته‌ها وارد عربستان شوند حداکثر 25 روز زمان برای تنظیم قرادادهای این بخش نیاز است. پس از آن دست‌کم 15 تا 20 روز دیگر زمان لازم است تا اطلاعات این قراردادها به سیستم سامانه ویزای الکترونیک عربستان وارد کند و این در شرایطی است که ثبت‌نام‌های زائران تا کنون کامل نشده است.

وی گفت: چنین وضعی بیانگر آن است که ما در محدوده‌ی قرمز زمانی قرار گرفته‌ایم و همانطور که سخنگوی وزارت امور خارجه نیز تاکید کرده‌، ادامه این رفتار سعودی‌ها به منزله‌ی نبود اراده‌ی عربستان در پذیرش زائران ایرانی است و تبعیض غیرمنطقی و غیرقابل توجیه آن‌ها را در پذیرش زائران ایرانی نشان می‌دهد.

اوحدی تاکید کرد:‌ اعمال این تبعیض در مجامع اسلامی قابل توجیه و پذیرش نیست و عربستان حتما باید پاسخگوی این رفتار باشد.

رییس سازمان حج و زیارت در ادامه با اشاره به ثبت نام حدود 17 هزار زائر از میان 64 هزار نفری که امسال در اولویت اعزام به حج قرار گرفته‌اند، افزود: مراجعه‌ی این تعداد زائر برای ثبت نام در کاروان‌های حج، بیانگر نوعی نگرانی در زائران است، برای همین ما تا تضمین‌های لازم را از عربستان نگیریم، قطعا مذاکرات را ادامه نمی‌دهیم. ادامه‌ی مذاکرات منوط به پذیرش چهار شرط ایران است که هر سال جزو مطالبات ما بوده است.

تکلیف سپرده زائران در بانک‌ها

او همچنین با تاکید بر محفوظ ماندن سپرده‌ی زائران در بانک‌ها، اظهار کرد:‌ با توجه به این‌که سازمان حج و زیارت از قبل مشکلات امسال را پیش‌بینی می‌کرد، طبق تعامل با بانک عامل وجه واریز شده به حساب هر شخص است و پولی به حساب سازمان حج و زیارت وارد نشده و حتی هماهنگی شده تا این حساب‌ها از سود متعارف (کوتاه مدت) بهره‌مند شود، ضمن این‌که مشکلی در مسترد شدن این مبالغ وجود ندارد.

شایعه قراردادهایی که پای سازمان حج را در مذاکرات بسته

وی در ادامه در پاسخ به برخی شایعه‌ها درباره‌ی قراردادهای 10 ساله‌ای که سازمان حج و زیارت ایران با برخی بخش‌های عربستان بسته و منتفی شدن حج سبب متضرر شدن آن خواهد شد و به همین دلیل مصرانه پیگیر برقراری حج است، گفت: این موضوع صراحتا تکذیب می‌شود. این سازمان از قبل قراردادی دو ساله با یکی از هتل‌های مکه داشت که هم‌اکنون یک سال اعتبار زمانی دارد و طی توافقی، مالک آن هتل با توجه به وقفی بودن ساختمان آن، پذیرفت برای مدت زمان باقیمانده از مهلت قرارداد آن هتل هیچ خسارتی از ایران نگیرد.

اوحدی اضافه کرد: هتل دیگری در مکه وجود داشت که محل استقرار ستاد عملیاتی سازمان حج و بعثه بود، با توجه به تعاملات خوبی که با مالک آن هتل برقرار شد و نظر به این‌که دولت عربستان تاکنون تمهیدات لازم را برای حضور زائران ایرانی فراهم نکرده است و در تمام قرادادها با این کشور، بند «Force Majeure» قید شده است، خسارتی از قرارداد آن هتل نیز متوجه‌ی ایران نشد.

وی گفت:‌ قبل از برکناری وزیر حج عربستان، نامه‌ای به ایشان نوشته و تاکید شد هر گونه خسارتی ناشی از تصمیمات غیرصحیحی که عربستان تا امروز گرفته است، متوجه این کشور خواهد شد.

تکلیف حج چه‌وقت مشخص می‌شود؟

اوحدی همچنین درباره‌ی این‌که ایران تا چه زمانی قرار است تکلیف حج را مشخص کند، اظهار کرد: همانطور که گفته شد، کمتر از دو ماه تا زمان صدور ویزای حج باقی مانده و 25 روز تا بستن قراردادهای کمیته‌ها مهلت داریم و حدود 15 تا 20 روز دیگر برای ثبت اطلاعات آن قرادادها، بنابراین زمان زیادی باقی نمانده تا درباره‌ی حج تمتع 95 تصمیم نهایی گرفته شود.