از سال ۱۸۷۶ که ساعت زنگدار مکانیکی ابداع شد، تا به امروز نوآوری چندانی
در زمینه تکنیکهای بیدارشدن از خواب ایجاد نشدهاست، درست است که این
ساعتها نسبت به صدای خروس پیشرفتی قابل توجه به شمار میرفتند اما ایده
اصلی یکسان بود: ایجاد صدایی ناگهانی و بلند برای بیدار کردن افراد.
به نقل از سیانان، با اينهمه طي سالهاي اخير شركتهاي
بزرگ با ابداع مجموعهاي از گجتهاي جديد در تلاشند اين روند پراسترس و
ناخوشايند را متحول سازند. اين تجهيزات با استفاده از فناوريهايي از قبيل
حسگرها و نور تلاش دارند انسانها را به سبكي مهربانتر و آرامتر از دنياي
خواب به دنياي بيداري بكشانند.
مطالعات
نشان دادهاند كه نور آبي از توليد هورمون ملاتونين، هورموني كه فرارسيدن
زمان خواب را به بدن اعلام ميكند، جلوگيري ميكند. شركتهايي مانند اپل و
گوگل برهمين مبنا حذف كردن نور آبي از نمايشگر اسمارتفونهاي خود را آغاز
كردهاند تا به كاربرانشان اجازه دهند راحتتر بخوابند.
گجتهاي
بيداري نيز از همين تكنيك براي بيدار كردن افراد بهره ميبرند. ساعت
زنگدار آئورا به آرامي اتاق را با نور آبي روشن پر ميكند تا طلوع خورشيد
را براي افرادي كه به نور مستقيم خورشيد دسترسي ندارند، شبيهسازي كند.
اين
ساعت همچنين حسگر همراهي نيز دارد كه زير ملحفه قرار گرفته و چرخه و الگوي
خواب فرد را تعقيب ميكند، اين حوزه مهم ديگري است كه گجتهاي بيداري روي
آن متمركز شدهاند. انسان داراي سه چرخه خواب است: سبك، عميق و REM،
مرحلهاي كه انسان در آن خواب ميبيند. اين ابداع جديد ميتواند فرد را در
مرحلهاي از خواب سبك بيدار كند تا فرد پس از بيداري كمتر دچار اضطراب و
سرگشتگي شود.
BEDDIT حسگري مشابه آئورا است كه ميتواند اطلاعاتي از
قبيل مدت زماني كه طول ميكشد تا فرد به خواب رود، خروپف كردن فرد و
تعداد دم و بازدمهاي فرد در هر دقيقه را ثبت ميكند. اين حسگر با همكاري
يك اپليكيشن همراه فرد را در سبكترين مرحله از خوابش بيدار ميكند. مانند
بسياري از ديگر اپليكيشنهاي نظارتي، اين اپليكيشن نيز خوابيدن را با دادن
امتياز به كيفيت خواب به يك بازي تبديل ميكند و فرد ميتواند با يك چرت
نيمروزي امتياز خود را افزايش دهد.
Sleep Cycle اپليكيشن دقيقتري
است كه با استفاده از شتابسنج يا ميكروفن اسمارتفون فرد حركات وي را در
حين خواب زير نظر ميگيرد. هرچه فرد در حين خواب كمتر حركت كند، خواب او
عميقتر است.
الكترونيكهاي پوشيدني از قبيل Fitbit نيز تجهيزات
نظارت بر خواب را ارائه ميدهند،به شرطي كه با به تن داشتن اين تجهيزات در
طول شب مشكلي نداشتهباشيد. كي از پيشرفتهترين آنها The It Bed نام
دارد، ملحفهاي كه مشابه يك آزمايشگاه خواب عمل ميكند و به حسگرهاي زيستي
مجهز است كه حركات فرد خواب را دنبال كرده و نشانههاي حياتي وي را هر
ثانيه براي چندصد بار بررسي ميكند. اين ملحفه حتي ميتواند ديگر
پوشيدنيها و اپليكيشنها متصل شود تا كوچكترين تغييرات در بدن فرد درخواب
را با دقت رديابي كند.
اين ابزار با استفاده از اين حجم از اطلاعات
الگوهايي را كشف كرده و پيشنهاداتي ميدهد. شايد فردي در دماي كمتر از 18
درجه بهتر به خواب برود. از آنجايي كه تختخواب در اين سيستم نظارتي قابل
تنظيم است، سيستم ميتواند براساس اطلاعات جامعي كه از فرد جمعآوري
كردهاست، بهترين زاويه سطح تشك را براي راحتي را پيشنهاد دهد. اين سيستم
در نمايشگاه الكترونيكهاي مصرفي سال 2016 معرفي شد و قرار است در تابستان
درپيش رو عرضه شود.
با اينهمه به گفته پروفسور جري سيگل از دانشگاه
كاليفرنيا لسآنجلس تاكنون اطلاعات دقيق و جامعي روي اين نوع از تجهيزات و
خدمات انجام نگرفتهاست. از اين رو اگرچه شركتهاي توليد كننده اين
اپليكيشنها و تجهيزات ادعا دارند خواب و بيداري بهتري را براي افراد رقم
ميزنند، اما هيچ مدركي بر اثبات اين ادعا وجود ندارد. علاوهبراين وابستگي
بيش از اندازه به اين تجهيزات نظارت بر روند خواب و بيداري ميتواند منجر
به افزايش اضطراب درباره خواب شده و شبهاي ناآرامي را براي افراد ايجاد
كند.