نرگس جوزدانی، کارشناس تغذیه/ وجود مقداری چربی در کبد طبیعی است، اما وقتی این چربی به 5 تا 10 درصد وزن کبد برسد، شما دچار کبد چرب شدهاید. دو نوع کبد چرب وجود دارد: 1. کبد چرب الکلی 2. کبد چرب غیرالکلی
اگر شما الکل مینوشید، آن را کنار بگذارید چون یکی از علل ایجاد کبد چرب مصرف الکل است. شما وقتی به کبد چرب الکلی مبتلا می شوید که مقدار زیادی الکل مصرف کرده باشید. حتی مصرف کوتاه مدت در مقادیر زیاد الکل میتواند باعث ایجاد کبد چرب شود.
کبد چرب غیرالکلی
هنوز به طور دقیق علت ایجاد کبد چرب غیرالکلی مشخص نیست اما به نظر میرسد ارث در انتقال آن نقش داشته باشد. احتمال ابتلا در افرادی که در سنین میانسالی هستند، دچار اضافه وزن و چاقی هستند و کلسترول بالا یا دیابت دارند، بیشتر است. برخی عوامل دیگر نیز در احتمال ابتلا به کبد چرب موثرند.
*بیماریهای خودایمنی کبد
*کاهش وزنهای سریع
*سوءتغذیه پروتئین
*هپاتیت
*استفاده طولانیمدت از تغذیه وریدی
*بایپس روده (جراحی که جهت درمان چاقی استفاده میشود)
برخی بیماریها و شرایط هم در ابتلا به کبد چرب موثرند
*دیابت نوع 2
*افزایش چربیهای خون
*مقاومت به انسولین و فشار خون بالا
البته استفاده طولانی از برخی داروها و ژنها هم میتوانند در بروز کبد چرب موثر باشند. برخی تحقیقات نشان میدهد که وجود باکتریهای فراوان در روده کوچک و دیگر تغییرات در روده میتواند عاملی جهت ایجاد کبد چرب باشد.
کبد چرب در دوران بارداری
در تعداد بسیار کمی از مادران در دوران بارداری چربی در کبد ذخیره میشود. که این موضوع میتواند برای مادر و جنین هر دو مشکلساز باشد. تجمع چربی در کبد میتواند باعث اختلال در عملکرد کبد و کلیه در مادر و جنین شود. کبد چرب در دوران بارداری میتواند باعث ایجاد عفونت یا حتی خونریزی شود. احتمالا در دوران بارداری هورمونها در تجمع چربی در کبد مادر نقش دارند.
علائم بیماری کبد چرب
این بیماری علائم مشخصهای ندارد. شما ممکن است سالها به این بیماری مبتلا باشید اما نشانهای دال بر وجود کبد چرب در شما نباشد. معمولا بعد از سالها از شروع بیماری علائمی در فرد به وجود می آید؛ مانند:
احساس خستگی
کاهش وزن یا اشتها
ضعف
حالت تهوع
عدم توانایی در تمرکز و اجساس گیجی کبد چرب غیر الکلی با سندروم متابولیک( چاقی، مقاومت به انسولین، اختلالات چربی) مرتبط است. چاقی و اضافه وزن یکی از علل اصلی ابتلا به کبد چرب است. و 75 درصد افراد چاق در معرض ابتلا به کبدچرب هستند.
ممکن است شما در اثر ابتلا به کبد چرب علائم دیگری نیز داشته باشید؛ نظیر اینکه:
ممکن است کبد شما بزرگ شود
درد در قسمت مرکز شکم یا راست و بالای شکم داشته باشید
یا اینکه پوست گردن شما یا زیر بازوها تیره میشود یا دانههای رنگی ایجاد میشود.
اگر شما مبتلا به کبد چرب الکلی هستید این علائم بعد از مصرف زیاد الکل تشدید میشود.
درمان کبد چرب
اگر شما مبتلا به کبد چرب الکلی هستید باید الکل را ترک کنید. ادامه روند مصرف الکل میتواند شما را مبتلا به هپاتیت و سیروز کبدی کند. حتی اگر کبد چرب غیرالکلی دارید از مصرف الکل بپرهیزید. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، وزن خود را کم کنید و دانستن این نکته بسیار ضروری است که کاهش وزن سریع خود عامل ایجاد و تشدید وضعیت کبد چرب است و کاهش وزن بیش از نیم تا یک کیلو در هفته توصیه نمیشود.
در حال حاضر هیچ درمان قطعی یا دارویی که بتوان با آن کبد چرب را درمان نمود، وجود ندارد. تنها نکته حذف عوامل ایجاد کننده این بیماری یعنی کاهش وزن تدریجی، بهبود فاکتورهای چربی با جایگزینی روغنهای سالم به جای روغنهای اشباع و همچنین کنترل دیابت است.
یک رژیم متعادل و سالم داشته باشید و مرتب ورزش کنید. غذاهایی با کربوهیدرات بالا را محدود نمایید. مثل برنج، نان، ذرت، سیب زمینی. و نوشیدنیهای حاوی شکر مثل انواع نوشابهها و آب میوههای صنعتی و نوشیدنیهای ورزشی و انرژیزا را محدود نمایید.
برخی مطالعات نشان میدهد مصرف قهوه میتواند باعث کاهش سطح غیرطبیعی آنزیمهای کبدی شود. در واقع رابطه معکوسی بین مصرف قهوه و کبد چرب وجود دارد. برخی مطالعات نیز نشان میدهد مصرف مکمل ویتامین E میتواند تجمع چربی و التهاب کبدی را کاهش دهد.