ایران و هند بعنوان 2 كشور بزرگ منطقه با سابقه تاریخی و فرهنگی مشترك از ظرفیت و توانمندی بالایی برای توسعه همكاری ها بویژه در بخش نفت و گاز، پتروشیمی ،تجارت و حمل و نقل برخوردارند.
ایران با ذخایر عظیم نفت و گاز،منابع معدنی غنی و موقعیت جغرافیایی منحصر بفرد و هند با جمعیت یك میلیارد و 250 میلیون نفر و با رشد اقتصادی بالای 7 درصد، می توانند فصل نوینی از همكاری را در دوران بعد از لغو تحریم ها آغاز كنند.
بسیاری از كارشناسان ،ایران و هند را به واسطه این ویژگیها به عنوان شریك بالقوه و طبیعی هم می دانند و معتقدند اقتصادهای ایران و هند می توانند نقش مكمل یكدیگر را ایفا كند.
صاحب نظران سفر «سوشما سواراج » وزیر امور خارجه هند تنها یك هفته پس از دیدار وزیر نفت این كشور به ایران را گام مهمی در توسعه روابط اقتصادی و سیاسی دو كشور می دانند.
به گفته كارشناسان امور بین المللی، «سوشما سواراج » در سفر به ایران در دیدار با مقامات كشورمان در خصوص امضای قرارداد فرزاد ب و سفر نارندرا مودی نخست وزیر هند به در آینده ای نه چندان دور گفت وگو می كند.
قرار است «سوشما سواراج » وزیر امور خارجه هند 16 آوریل(28 فروردین ) برای تحكیم روابط اقتصادی و سیاسی و فراهم كردن زمینه سفر نخست وزیر هند راهی ایران شود.
ایران در ماه ژانویه از نخست وزیر هند برای سفر به ایران دعوت كرد ،مودی این دعوت را پذیرفت ولی تاكنون تاریخی برای انجام این سفر تعیین نشده است .
سفیر پیشین هند در ازبكستان و تركیه معتقد است با سفر وزیران نفت و خارجه هند به ایران شرایط برای سفر «نارندرا مودی » نخست وزیر هند به ایران هموار می شود.
«ام .كی .بهادراكمار» درگفت وگو با ایرنا افزود:این دیدارها شرایط را برای دیدار تاریخی نخست وزیر از ایران فراهم می كند.
«سوشما سواراج» وزیر امور خارجه هند نیز در آذرماه گذشته در دیدار معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه دردهلی نو از گسترش همكاری های سیاسی و اقتصادی با ایران استقبال كرد.
وی با اشاره به ظرفیت های همكاری 2 كشور اظهار كرد تهران و دهلی نو می توانند در دوران جدید همكاری خود را در زمینه های اقتصادی ،تجاری و انرژی افزایش دهند.
وزیر خارجه هند در این سفر قرار است با «علی طیب نیا» وزیر امور اقتصادی و دارایی كشورمان نیز دیدار و گفت وگو كند.
سند جامع همكاری اقتصادی ایران و هند در دی ماه سال گذشته در دهلی نو در 72 بند به امضای وزیر امور اقتصادی دارایی كشورمان و سوشما سواراج وزیرامور خارجه هند رسیده بود.
به نظر می رسد وزیر خارجه هند در خصوص همكاری های اقتصادی 2 كشور با طیب نیا دراین سفر دیدار و گفت وگو كند.
كارشناسان ،مهمترین هدف سفر وزیران نفت و خارجه هند به ایران را پس از لغو تحریم ها،توسعه میدان گازی فرزاد ب ، سرمایه گذاری در چابهار و همكاری در بخش پتروشیمی و زیرساخت ها می دانند.
كارشناسان انرژی ،ایران را با داشتن ذخیره نفت به ظرفیت 132 میلیارد بشكه و ذخیره بزرگ گازی با 971 تریلیون فوت مكعب گاز، منبع مهمی برای تامین بازار تشنه انرژی هند كه هر روز به واسطه رشد اقتصادی و جمعیت بر نیازش به این فرآورده ها افزوده می شود، می دانند.
تولید نفت هند كمتر از 10 درصد از نیازهای این كشور را تامین می كند و بیش از 90 درصد از نفت مورد نیاز این كشور از طریق واردات تامین می شود .
ایران به عنوان تولید كننده نفت و گاز و هند به عنوان یكی از بزرگترین مصرف كننده این ماده حیاتی می توانند همكاری گسترده ای دراین زمینه داشته باشند.
به گفته «غلامرضا انصاری» سفیر جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو ،اقتصاد ایران و هند می توانند نقش مكمل یكدیگر را ایفا كنند.
وی افزود:ایران تولید كننده بزرگ نفت و هند نیز از مصرف كنندگان بزرگ انرژی محسوب می شود كه همكاری دو كشور باتوجه به نزدیكی جغرافیایی به نفع دو كشور است .
براساس آمار منتشرشده ،ارزش مبادلات بین ایران و هند در سال 2007 با تقریبا 80 درصد افزایش در مقایسه با سال 2006 از 13 میلیارد دلار گذشت .
ایران در سال مالی 2009-2008 تقریبا 16.5 (16 ممیز 5) درصد از نفت خام وارداتی هند را تامین كرد و واردات نفت خام هند از ایران در طول همین سال به میزان 9.5 (9ممیز5) درصد در مقایسه با سال مالی 2008-2007 افزایش یافت و به این ترتیب ایران به دومین تامین كننده نفت خام هند تبدیل شد.
حجم واردات نفت خام هند از ایران در ماه مارس امسال نیز با افزایش 2 برابری در مقایسه با فوریه به 500 هزار بشكه در روز افزایش یافت كه این میزان در 5 سال گذشته بی سابقه بوده است .
«بیژن زنگنه » وزیر نفت كشورمان سطح كنونی خرید نفت هند از ایران را روزانه حدود 350 هزار بشكه اعلام كرد و اظهار امیدواری كرد كه این میزان افزایش یابد.
«دارامندرا پرادهان »وزیر نفت وگاز طبیعی هند در سفر هفته گذشته به ایران در دیدار با بیژن زنگنه وزیر نفت و تعدادی از مقامات كشورمان در خصوص طرح توسعه میدان گازی فرزاد ب ، بدهی های نفتی هند به ایران و سرمایه گذاری در چابهار بحث و تبادل نظر كرد.
وی همچنین بر آمادگی این كشور برای سرمایه گذاری 20 میلیارد دلاری برای احداث مجتمع پتروشیمی ،تولید كود شیمیایی،طرح توسعه بندر چابهار و احداث خط لوله از بستر دریا به هند خبر داد.
میدان گازی فرزاد ب در سال 2012 توسط شاخه خارجی شركت نفت وگاز طبیعی هند كشف شد ولی تحریم ها مانع از اجرای طرح توسعه این میدان شد.
وزیر نفت ایران پس از دیدار با همتای هندی خود در هفته گذشته گفت كه شركت های هندی تمایل زیادی به حضور در پروژه های نفت ،گاز و پتروشیمی دارند.
وی مهمترین بخش مذاكرات با طرف هندی را سرمایه گذاری توسعه میدان گازی فرزاد ب اعلام كرد و افزود قرار است دو طرف ایرانی و هندی بر سر زمان بندی اجرای پروژه به توافق برسند.
انتظار می رود با سفر «سوشما سواراج» وزیر امور خارجه هند به ایران و به دنبال آن سفر تاریخی «نارندرا مودی » نخست وزیر هند به ایران، روابط راهبردی 2 كشور بزرگ منطقه فراهم شود و فصلی نوین در روابط تهران - دهلی نو گشوده شود.
