جو منفی خودرویی به‌عنوان لیدر ماه‌های گذشته بازار فشار عرضه را در سایر
نمادهای بازار افزایش داد. پس از ثبت جهش گروه خودرویی در ماه‌های اخیر
بالاخره شاهد اصلاح جدی قیمت در این نمادها هستیم. از ابتدای زمستان تا
پایان سال گذشته این نمادها با جهش‌های متوالی مواجه شدند. در شروع سال
جدید سرانجام شاهد شروع نخستین فاز اصلاحی گروه خودرویی پس از رالی پرشتاب
زمستانی در این گروه هستیم. در این شرایط، با وجود حمایت حقوقی‌ها به خصوص
در معاملات روز گذشته فشار سنگین عرضه‌ها افت قیمت سهام را به دنبال داشت.
بررسی‌ها حاکی از این موضوع است که در مدت زمان رشد بازار در سه‌ماه‌پایانی
سال شاخص کل نزدیک به 20 درصد از رشد خود را مدیون گروه خودرویی است. این
در حالی است که این گروه حدود 5 درصد از ارزش کل بازار را به‌طور میانگین
در این مدت در اختیار داشته است. در این شرایط، فضای منفی لیدر بازار باعث
شد که عوامل منفی در سایر نمادهای بورسی خودنمایی کنند، در نتیجه شوک این
گروه به بازار شاهد افت عمومی قیمت سهام در روز گذشته بودیم.شاخص کل بورس تهران در روز گذشته با افت 684 واحدی (معادل 8/ 0 درصد) مواجه شد. در حالی که نمادهای خودرویی در روز گذشته تحت فشار فروش سنگین سهامداران با صف‌های فروش مواجه بودند. حمایت‌های سنگین تا لحظات پایانی معاملات در نمادهایی مانند «خساپا» جمع شدن این صف‌ها را به دنبال داشت. صف‌نشینی معامله‌گران در کمترین بازه قیمتی در نمادهای خودرویی از نکات قابل توجه در بازار دیروز بود.
در زمان رشد پرشتاب بازار از اواسط دی تا پایان سال گذشته بارها به لیدرمحوری صنعت خودرو در بازار اشاره شده بود. به این ترتیب، در بازه زمانی جهش خودرویی‌ها دیگر نمادها رشد آرامی را در پیش گرفته و در زمان کاهش قیمت سهام در این گروه فضای منفی در سایر نمادهای بازار را شاهد بودیم. سوق حجم بالایی از نقدینگی به این گروه لیدر در سه ماه پایانی رشد 195 درصدی شاخص خودرو را رقم زد. در حالی که در نیمه دی سهم گروه خودرو از ارزش بازار 3 درصد بود که در روز پایانی معاملات اسفند این نسبت به 8/ 6 درصد رسید. رشد این گروه به‌طور خالص اثر نزدیک به 3500 واحدی را بر رشد شاخص کل داشته است (معادل 20 درصد رشد شاخص). جهش ارزش بازار گروه خودرویی کاملا گویای سرمایه‌های فراوانی است که به منظور کسب سود حداکثری در فضای مثبت آن روزهای خودرو به سمت این صنعت کشیده شد. در آن دوره، نگاه بازار به گروه خودرویی دوخته شده بود. هنگام تشکیل صف‌های سنگین خرید در خودرویی‌ها سایر نمادهای بازار نیز رشدهای آرامی را دنبال می‌کردند. این رشدهای آرام در فضای مثبت خودرویی، باعث شد شاخص کل از رشد گروه خودرویی جا بماند. این موضوع در زمان نزول خودرو نیز مشاهده شد و همگام با فشار فروش در سهام خودرویی دیگر نمادها نیز در مسیر نزولی قرار گرفتند.
در سال جدید شناسایی سود و به سر رسیدن انتظارات برای اصلاح قیمت جدی گروه خودرو، روند نزولی در این گروه آغاز شد. در شرایط کنونی، تداوم نزول لیدر بازار، فضای منفی را در کل بازار ایجاد کرده است. سرایت فضای منفی این گروه در کل بازار عاملی برای نزول سایر نمادهای بازار بود. در این میان، سایر عوامل مانند سیگنال‌های منفی از بازار جهانی (افت قیمت نفت و سایر کالاها) در کنار نزول غیر منطقی نرخ دلار و همچنین روند اصلاح قیمت سهام از عوامل بنیادی فشار بر قیمت سهام بود اما فضای منفی خودرویی را می‌توان به‌عنوان جرقه‌ای برای خودنمایی سایر عوامل منفی در بازار دیروز دانست.
در روز پرحجم معاملات دیروز چهارنماد گروه خودرو با حجم معاملات 448میلیون سهم حدود 32 درصد از حجم کل معاملات را به خود اختصاص دادند. نماد «خساپا» با معامله بیش از 168 میلیون سهم بیشترین حجم معاملات را در اختیار داشت. از ابتدای معاملات دیروز حمایت حقوقی‌ها را در این نماد شاهد بودیم. در حالی که چند بار صف فروش در این نماد از سوی حقوقی‌ها جمع‌آوری شد، اما فشار فروش بار دیگر باعث تشکیل دوباره این صف‌ها شد. در پایان معاملات اما، حمایت پرشور حقوقی‌ها سرانجام بر عرضه‌های سنگین غلبه کرد و صف‌ها در این گروه جمع شد.
در حالی که به نظر می‌رسد حمایت حقوقی‌ها پایانی بر روند نزولی سهام محسوب شود، اما باید در نظر داشت که برخی از سهامداران عمده در انتظار رشد قیمت سهام به منظور تخلیه تدریجی سبد خود از سهام خودرویی هستند. در این خصوص، در نماد «خودرو» سرمایه‌گذاری صنعت و معدن بخشی از سهام خود را در هفته‌های گذشته به بازار عرضه کرده است. در نماد «خساپا» نیز شاهد فشار فروش بزرگ‌ترین سهامدار این گروه، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد به منظور تامین نقدینگی هستیم. گرچه انتظار می‌رود این معامله‌گران در مواجهه با صف فروش از مقدار عرضه‌های خود بکاهند اما احتمال اینکه هنگام رشد قیمت شاهد عرضه در این گروه باشیم، وجود دارد. از سوی دیگر، خبرهای مثبت برای گروه خودرویی مانند نهایی شدن قراردادها با شرکای خارجی ممکن است بتواند بار دیگر فضای مثبتی را در این گروه و به دنبال آن در کل بازار ایجاد کند.
معاملات در گیر اعتباری‌ها
کارشناسان در ماه‌های اخیر به اخذ نزدیک به 3 هزار میلیارد تومان اعتبار از سوی معامله‌گران بازار سهام اشاره داشتند. این حجم عظیم اعتبارات در بازار سهام که به‌عنوان پول‌های داغ (HoT money) شناخته می‌شود، نگرانی از فشار فروش را در مواجهه با روند نزولی ایجاد کرده است. صرفه اقتصادی این اعتبارات در کسب سودهای حداکثری در زمان کوتاه است. بر این اساس به نظر می‌رسد در روند صعودی بازار و توجه عمومی به گروه خودرویی بخش زیادی از این اعتبارات به این گروه جذب شده است. تصفیه این اعتبارات، که معمولا به‌صورت ماهانه صورت می‌گیرد، فشار فروش را به‌طور سنتی افزایش می‌دهد. در شرایط کنونی به دلیل، مقادیر بالای اعتبارات جذب شده در بازار و به خصوص گروه خودرویی و به منظور فرار از زیان، احتمال افزایش فشار فروش در بازار وجود دارد. فضای ملتهب گروه خودرو در روزهای اخیر علاوه بر قرار گرفتن قیمت‌ها در سطوح حساس به حضور این پول‌های داغ در این گروه اشاره دارد. به این ترتیب، حالت میانه را نمی‌توان در معاملات این گروه مشاهده کرد و معاملات معمولا در بیشترین و کمترین بازه قیمتی سهام صورت می‌گیرد.
اهرم «فارس» زیر شاخص
علاوه بر افت 8/ 0 درصدی شاخص کل، شاخص کل هم وزن (با اثرگذاری یکسان
نمادها) نیز افت 45/ 0 درصدی را تجربه کرد. افت نمادهای بزرگ مانند
«پارسان»، «فولاد»، «رمپنا»، «شبندر»، «شپنا» و همچنین «همراه» با بیشترین
اثر منفی، افت بیشتر شاخص کل را به دنبال داشته است. افت قیمت نفت و همچنین
سیگنال‌های نامناسب از سودآوری این گروه بار دیگر فضای منفی را در این
گروه ایجاد کرده است. این موضوع در کنار معضلات قیمت‌گذاری و مواد اولیه در
این گروه فضای منفی را تشدید کرد. «فولاد» که در معاملات هفته گذشته از
شاخص حمایت کرده بود، با بازپس‌گیری رشد خود در مدار نزولی قرار گرفته است.
همان‌طور که گفته شد سیگنال‌های منفی برای سایر صنایع در روزهای قبل نیز
در بازار حضور داشت با این حال، فضای منفی لیدر بازار باعث شد که این عوامل
خودنمایی کنند و بر قیمت سهام فشار وارد کنند. در این شرایط، در حالی که
شاخص افت بیش از 900 واحدی را نیز تجربه می‌کرد با مشارکت سهامدار حقوقی در
سمت خرید سهام در نماد شاخص ساز «فارس»، این نماد توانست رشد شاخص کل را
تعدیل کند.
