هر چند وقت یك‌بار نام ویروس جدیدی به گوش می‌رسد و در صدر اخبار رسانه‌های مختلف قرار می‌گیرد. این بار قرعه به نام ویروس زیكا افتاده تا مردم جهان و به‌ویژه زنان باردار را بترساند! خلاصه بگوییم داستان از این قرار است كه به‌تازگی دیده شده وقتی خانم‌های باردار به این ویروس مبتلا می‌شوند نوزادانی با سر و مغز كوچك به دنیا می‌آورند.
این موضوع اخیرا در بخش زایمان بیمارستان‌های آمریكای جنوبی زیاد دیده شده و نگرانی عمومی را به دنبال داشته است؛ البته تاكنون گزارشی از ابتلا به این ویروس و بروز این مشكل در نوزادان ایرانی منتشر نشده و جای نگرانی نیست اما از آنجا كه این ویروس در دنیا در حال گسترش است و از طرفی با نزدیك شدن به تعطیلات نوروزی ممكن است بعضی از افراد قصد مسافرت به خارج از كشور را داشته باشند و از همین حالا در فكر برنامه‌ریزی سفر باشند، به این اشخاص توصیه می‌شود در مورد زیكا بیشتر بدانند و نكات ایمنی را برای پیشگیری رعایت كنند.
زیكا را بهتر بشناسید
تحقیقات پژوهشگران برزیلی و محققان سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد كه زیكا مرگ‌آور نیست اما ارتباطی بین ویروس زیكا و تولد نوزادانی با اختلال میكروسفالی وجود دارد. مشاهده شده زنان باردار مبتلا به این ویروس، نوزادانی با مغز و سر كوچك به دنیا آورده‌اند كه به این اختلال نوزادان میكروسفالی می‌گویند. البته تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد تا این فرضیه به‌طور كامل به اثبات برسد.
زیكا در آمریكای جنوبی و به‌ویژه كشور برزیل به سرعت در حال گسترش است اما این احتمال وجود دارد كه شیوع آن به آمریكای شمالی و سایر مناطق جهان هم برسد. تعداد نوزادان متولد شده با سر كوچك در بعضی از مناطق برزیل در یك سال گذشته ۱۰ برابر شده و این اختلال در بعضی از كشورهای دیگر آمریكای جنوبی رشد چشمگیری داشته كه سبب نگرانی شده است. عامل انتقال ویروس زیكا یك پشه است. این ویروس اولین‌بار در سال ۱۹۴۷ در اوگاندا شناسایی شد و تا سال ۲۰۱۴ در قاره آمریكا وجود نداشت.
این پشه در مناطق گرمسیری و معتدل به‌خصوص مناطق ساحلی بیشتر بوده و اسمش «آئدس» است. آئدس در اوایل صبح و اواخر شب بیشتر هوس می‌کند آدم‌ها را نیش بزند. به همین دلیل به مردمی که در مناطق پرخطر زندگی می‌کنند توصیه می‌شود در این زمان‌ها بیشتر مراقب نیش پشه باشند. به‌تازگی اعلام شده که ویروس زیکا احتمالا از طریق تماس جنسی هم قابل انتقال است. این فرضیه زمانی قوت گرفت که شخصی ساکن ایالت تگزاس- که ویروس زیکا در آنجا اصلا شیوع ندارد- دچار این بیماری شد. بعد از انجام تحقیقات معلوم شد شریک جنسی او به‌تازگی از ونزوئلا برگشته و این کشور یکی از مناطقی است که زیکا در آن شایع شده.
شیوع و انتشار ویروس زیکا به حدی جدی شده که سازمان بهداشت جهانی «وضعیت اضطراری بهداشت عمومی» را اعلام کرده است؛ البته این اولین‌بار نیست که چنین وضعیتی اعلام شده و در سال ۲۰۰۹ همزمان با شیوع آنفلوآنزای خوکی و سال ۲۰۱۴ به دلیل شیوع ابولا هم چنین وضعیتی اعلام شده بود.
زیكا چه علائمی دارد؟
- تورم و قرمزی چشم‌ها
- تب خفیف
- ضایعات پوستی
- سردرد و درد مفاصل
- دو تا هفت روز بعد از گزش پشه علائم در بدن فرد دیده می‌شود و معمولا تا یك هفته ادامه دارد.
- از هر چهار فرد آلوده شده به ویروس زیكا، یكی از آنها با علائم شدید روبه‌رو می‌شود.
تعداد بسیار كمی از افراد بعد از پایان دوره بیماری با مشكلات جدی روبه‌رو می‌شوند. تنها مشكل، ارتباطی است كه بین تولد نوزاد مبتلا به میكروسفالی و ابتلای زنان باردار به این ویروس وجود دارد. کودکانی که با این نقص متولد می‌شوند، شانس زیادی برای ادامه زندگی ندارند. وزارت بهداشت برزیل اعلام کرده از زمان شیوع میکروسفالی تا به حال ۴۰۴ مورد تایید شده و ۷۶ کودک در اثر میکروسفالی- در دوران جنینی یا بعد از تولد- جان‌شان را از دست داده‌اند.
آیا درمانی وجود دارد؟
تاكنون دارو یا واكسنی برای درمان این بیماری كشف نشده و تحقیقات در مورد تولید واكسن زیكا همچنان ادامه دارد. چند توصیه به بیماران كمك می‌كند طول دوره بیماری‌شان كوتاه‌تر شود.
- مصرف داروهای مسكن برای كاهش درد و تب
- نوشیدن مایعات و آب زیاد
- استراحت كافی
چطور از ابتلا به زیكا پیشگیری كنیم؟
- باید مراقب باشید هنگام سفر به مناطقی كه این ویروس شایع شده، توسط پشه‌ها گزیده نشوید.
- لباس آستین بلند و شلوار بپوشید و از كلاه استفاده كنید.
- اگر در محل اقامت شما حشرات و پشه وجود دارد برای نابودی پشه‌ها از اسپری حشره‌كش كمك بگیرید.
- پشه‌بند نصب كنید.
