مهمترین اتفاق، ابتدا آن چیزی است که نقاش به آن آگاهی می یابد؛ ادراکی از خود، افکار، احساسات، باورها و آموخته ها، آگاهی از جهان خویشتن، درک انسان و دیگر پدیده ها، طبیعت، مفهوم زندگی و مرگ (در سنین بالاتر) و در نهایت در صورت دست یافتن به خود شکوفایی، درک کاملی از هویت خود، زندگی، مرگ و اهداف انسانی و عشق است.
بدین ترتیب آنچه از ترسیم یک نقاشی توسط فرد دیگری مشاهده، درک و یا تفسیرمی گردد نتیجه مهم ثانویه است.
مشاهده گر پیام های دریافتی خود را با ادراک خویش در می آمیزد و یا آن را به گونه ای خاص و منحصر به فرد و جدا از خود واقعی نقاش تفسیر می کند.
به همین دلیل، تفسیر خالص یک نقاشی بدون درگیر شدن یافته های ادراکی و شخصی مشاهده گر، خود یک هنر است که ویژگی بارز و اصلی یک هنر درمانگر حرف ها است.
نقش های بصری ایجاد شده بر یک سطح، همچون کتاب ناخوانده ای از زندگی فردی است که آن را به تصویر کشیده.
افکار و باورهایی که او را در خود پیچیده و یا بیان احساسات لطیف یا خشونت آمیزی است که آن را تجربه کرده، نمادها و اشاراتی از ناخودآگاه، خودآگاه و ادراک انسان از خود و جهان هستی.
انسان بدين طريق، شروع به استفاده از اين علائم به عنوان ابزاري براي بیان افکار و مشاهدات خود مي کند.
نقاشي فردي، به شخص کمک مي کند تا مفاهيم مربوط به حل مسئله را توسعه داده و استدلال و حساب و دانش و درک از جهان هستي را گسترش دهد.
هنگامی که مغز یک تصویر آرامش بخش را درک می کند و یا درگیر فرآیند ایجاد یک اثرهنری می شود، هشداری به بخش پاراسمپاتیک داده شده و آن را تحریک می کند. ضربان قلب کند می شود، فشار خون کمی کاهش می یابد و تنفس آرامتر می شود و خون به روده ها جریان پیدا می کند و تغییرات بسیار دیگری در بدن صورت می گیرد.
گاه یک نقاشی تنها برای به نمایش گذاشتن من یا ایگوی فردی به طور خاص است و گاه حامل پیامی از ناخودآگاه و رویاهای ذهنی و در جنبه های دیگر، بیان کلماتی هستند که در قالب رنگ و خط برای برقراری ارتباط انسانی شکل می گیرند و یا گاه نشان دهنده بیماری، درد و یا مشکلات درونی و روانی هستند.
از سوی دیگر نقاشي مي تواند براي توضيح يک مفهوم به کار رود و موجب افزايش درک بیمار شده و از آن به عنوان ابزاري براي به خاطر سپردن و بحث در مورد موضوع بهره برد.
همچنین افـراد مي توانند از نقاشي براي بازيابي خاطرات خود استفاده کنند.
بازیابی خاطرات با کمک نقش دادن به سطوح و فضای تجسم شده در ذهن، یکی دیگر از جنبه
های مثبت بیان تجسمی است.
در نقاشي احساسات نهفته، شايستگي اجتماعي و ديگر خصوصيات شخصيتي خـــاص مخفي شده در فرد به وضوح نشان داده مي شوند.
با هر نقشی که کشیده می شود، بخشی از من به خودآگاهی می رسد و آرام آرام، فرد را به یک پارچگی و انسجامی از خود رهنمون می شود و زمانی که خود را باز می یابد، ارزش وجودی خود را در زندگی درک کرده و صاحب اعتمادی راسخ نسبت به منحصر به فرد بودن خود می شود، به شرط آنکه این فرآیند بیانی حداقل در دوره هایی از زندگی تداوم داشته باشد.
از نقاشی نه تنها به عنوان یک روش درمانی مستقیم و ساده می توان بهره گرفت بلکه بـا کمک شناسایی توانايي هاي افراد براي به تصويرکشيدن وجلب توجه، که با رشد و تعالي فکري آنان ارتباط مستقيم دارد و همچنین نوع فعاليت هاي هنري که فرد درگير آن می گردد، می توان به رشد توانايي هاي شناختي آنان نيز کمک کرد و اين امر از طريق بازتاب خود در نقاشي های آنان آشکار مي گردد.
هنگامي که افراد در حال فعالیت نقاشي هستند، تفکر و احساسات آنان از طريق توالي مهم تفکر و احســـاس توسعه مي يابد و نقاشي باعث گسترش بيان کلامي آنان مي شود و این امر منجر به بيانی بهتر از جهاني که تجربه و احساس مي کند شده و در انتها باعث سازمان دادن و معني دادن به ادراکات واقعی خود خواهد شد.
داود ماه زاده كارشناس ارشد روانشناسي كودك
بیشتر بخوانید:
ابراز خود به وسیله فرآیند خلاق و هنر، همچنان که باعث ایجاد و ساخت یک اثر خلاق، ابتکاری و یا زیبا می شود، در مرحله دوم اثر خلق شده باعث تقویت ادراک فرد از خود و جهان خویش گشته و این توسعه آگاهی، توابع بسیاری از توانــایی و انگیزه های درونی بیمار را گسترش خواهد داد و در مراحل بالاتر باعث عدم توجه ذهنی فرد از بیماری خود و رنج فیزیکی و روانی و در نهایت موجب تمرکز آگاهانه یا نا آگاهانه بر فرآیند بهبودی و درمان خواهد شد.
صوت درمانی یکی از روشهای مشترک است که بین تمامی اقوام و جوامع بشری وجود دارد.
هنر درمانی موفق می تواند سبب یکپارچه شدن عملکرد نیمکره های راست و چپ مغز شود و به یکپارچه سازی هیجان ها به ویژه در سطح غیر کلامی کمک کند از تروما و مطالعات هنر درمانی انجام شده استنباط می شود فعالیت های هنری، نیمکره های مغز را در دستیابی به خاطرات و پردازش هیجانها درگیر می کند.
آیا میدانید که بدن شما به دو طریق اصوات را مورد تفسیر قرار می دهد: اول از طریق گوش ها یا بواسطه انتقال هوا و دوم از طریق استخوانها یا بواسطه انتقال استخوانی.
معمولا ما انسانها با استفاده از نیم کره چپ مغز به جزئیات توجه می کنیم همان گونه که در خانم ها جزئی نگری و انجام همزمان کارها مشهود است بر خلاف آقایان که معمولاً کلی نگر هستند .
ابزار هنری و روشهای آن مخصوصا برای رشد و شکوفایی و درمان کودکان بیش از بزرگسالان مورد استفاده و توجه بوده و هست.چرا که کودکان معمولا تا سنین نوجوانی به دشواری می توانند از کلمات یا مفاهیم بزرگسالان برای بیان افکار و احساسات خود سود جویند، ولی با ابزار ساده هنری آنان مجموعه هایی از ادراکات و تفاسیر پیچیده درونی و روانی خود را به راحتی می توانند بیان کنند.
