بر اساس مصوبه جدید کارگروه تنظیم بازار، سازوکار قیمت‌گذاری بلیت هواپیما دستخوش تغییر شده و اختیار بیشتری به شرکت‌های هواپیمایی داده شده است.

از این پس ایرلاین‌ها می‌توانند با توجه به تغییرات هزینه‌های عملیاتی، اعم از سوخت، قطعات، تعمیرات، دستمزدها و خدمات فرودگاهی، پیشنهادهای قیمتی خود را ارائه دهند. البته تمامی این نرخ‌ها باید پیش از اجرا به تأیید نهایی کارگروه تنظیم بازار برسد تا از ایجاد بی‌ثباتی و افزایش‌های غیرمنطقی جلوگیری شود.

در کنار این تغییرات، سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت راه نیز موظف شده‌اند تا هزینه‌های ارزی شرکت‌های هواپیمایی را مورد بازنگری قرار دهند. این بررسی با تکیه بر مستندات و داده‌های رسمی بانک مرکزی انجام خواهد شد تا مشخص شود کدام بخش‌های هزینه‌ای باید اصلاح، تعدیل یا شفاف‌سازی شود. هدف از این اقدام، نزدیک‌تر کردن ساختار نرخ‌گذاری به واقعیت‌های اقتصادی صنعت هوانوردی و جلوگیری از تحمیل هزینه‌های غیرضروری به مسافران است.

این سیاست جدید در واقع تلاش برای ایجاد تعادل میان «پایداری اقتصادی ایرلاین‌ها» و «حفظ منافع عمومی» محسوب می‌شود. ایرلاین‌ها سال‌هاست با فشارهای ناشی از افزایش هزینه‌های ارزی، تامین قطعات، نوسازی ناوگان و محدودیت‌های عملیاتی مواجهند و بدون اصلاح نظام نرخ‌گذاری قادر به ادامه پایدار فعالیت نیستند. در مقابل، دولت می‌کوشد با مداخله نظارتی، بازار را آرام نگه دارد و از جهش‌های قیمتی جلوگیری کند. نتیجه این ترکیب می‌تواند به شکل‌گیری یک چارچوب منطقی‌تر برای قیمت بلیت و افزایش شفافیت در صنعت حمل‌ونقل هوایی منجر شود.

 آخرین خبرها از قیمت‌گذاری بلیت هواپیما

طبق مصوبه اخیر کارگروه تنظیم بازار، شرکت‌های هواپیمایی می‌توانند با رعایت مقررات و متناسب با تغییرات عوامل موثر در هزینه تمام شده و با تاییدیه نهایی کارگروه تنظیم بازار، نسبت به نرخ‌گذاری بلیت هواپیما اقدام کنند. البته سازمان هواپیمایی و وزارت راه هم موظف شده‌اند هزینه‌های ارزی ایرلاین‌ها را براساس مستندات بانک مرکزی تعدیل کنند.

چندی پیش دبیرانجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد که "نرخ ارز مبادله‌ای از حدود ۷۰ هزار به ۱۰۵ هزار تومان رسیده است و نرخ تسعیر ارز افزایش ۵۰ درصدی داشته است. این یعنی شرکت‌های هواپیمایی برای خرید قطعات هواپیما و دیگر هزینه‌هایشان با افزایش قیمت مواجه هستند. همچنین نرخ سوخت امسال ٢۴ برابر شده و سازمان امور مالیاتی هم برای سوخت ۳۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده در نظر گرفته و ۱۰ درصد نیز از مسافران مالیات بر ارزش افزوده باید دریافت کند؛ لذا شرکت‌های هواپیمایی باید با افزایش نرخ بلیت هواپیما بتوانند هزینه‌های خود را تامین و سربه سر کنند تا فعالیت‌شان متوقف نشود". 

در این میان، موضوع افزایش نرخ بلیت هواپیما در دستور کار ستاد تنظیم بازار، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و همچنین ایرلاین‌ها و وزارت راه قرار گرفت.

تصمیم نهایی دیوان عدالت اداری

البته براساس رای دیوان عدالت اداری (از خرداد پارسال) تعیین نرخ بلیت هواپیما از حیطه وظایف وزارت راه خارج شده و شرکت‌های هواپیمایی هرکدام مجاز شدند نسبت به تعیین نرخ‌ مسیرهای مختلف خود اقدام و سقف قیمتی تعیین شده را رعایت کنند. از آن زمان تاکنون تعیین نرخ توسط شرکت‌ها صورت می‌گیرد و وزارت راه و سازمان هواپیمایی هیچ نقشی در تعیین قیمت‌ها نداشته‌اند.

البته سال گذشته در مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، بلیت هواپیما نیز جزو آن دسته از کالاهایی قرار گرفت که برای نرخ‌گذاری باید فرآیند دریافت مصوبه را طی و از ستاد تنظیم بازار مجوز های لازم را دریافت کند.

چندی پیش هم معاون سازمان هواپیمایی اعلام کرد که طبق مصوبات "نهادهای متولی یا تشکل‌های ذی‌ربط حسب مورد می‌توانند با رعایت قوانین و مقررات و متناسب با تغییرات عوامل مؤثر در بهای تمام‌شده (که به‌صورت رسمی توسط نهادهای ذی‌صلاح اعلام می‌شوند) و با رعایت ضوابط و مقررات قیمت‌گذاری نسبت به تعدیل قیمت کالا و تعرفه خدمات مرتبط با خود اقدام کرده و گزارش تغییرات و برآورد تأثیرات بر مصرف‌کنندگان و سایر کالاها و خدمات مرتبط را حداقل یک هفته قبل از ابلاغ به دبیرخانه کارگروه تنظیم بازار ارائه کنند. در صورتی که تغییرات قیمت متناسب با تغییرات عوامل مؤثر در بهای تمام‌شده نباشد، دبیرخانه کارگروه می‌تواند ضمن طرح موضوع در کارگروه و عنداللزوم اخذ نظرات کارشناسی حسب مورد از سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان یا سایر نهادهای مرتبط، نظرات لازم‌الاتباع را برای اعمال در نرخ‌های تعیین‌شده اعلام کند."

این یعنی شرکت‌های هواپیمایی باید با تاییدیه نهایی کارگروه تنظیم بازار نسبت به تعیین نرخ بلیت هواپیما اقدام کنند.

گفتنی است؛ در مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار که در تاریخ ۲۷ آبان ۱۴۰۴ ابلاغ شده، آمده است: "با توجه به فرآیند تبیین‌شده در مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا در خصوص خدمات گروه دوم و گزارش ارائه‌شده از سوی نماینده سازمان هواپیمایی کشوری و اتحادیه مربوطه در خصوص تغییرات نرخ ارز و سایر هزینه‌های مترتب بر نرخ مورد عمل فعلی که پیش از این به تصویب شورای عالی هواپیمایی کشوری رسیده، مقرر گردید سازمان هواپیمایی کشوری ضمن هماهنگی با وزارت راه و شهرسازی، نسبت به تعدیل هزینه‌های بخش ارزی بر اساس مستندات بانک مرکزی اقدام کند."