به گزارش ایران اکونومیست؛ نزدیک به ۱۰۰۰ روز از برنامه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گذرد. در زمان اجرای این برنامه، دلار در بازار آزاد حدود ۲۵ هزار تومان بود و فاصله قابل توجهی میان نرخ سامانه نیما و بازار آزاد وجود داشت.
هدف این برنامه، ایجاد ارز “تک‌نرخی” بود؛ اما با وجود این، دلار در بازار آزاد به حدود ۷۶ هزار تومان افزایش یافته و برخی کارشناسان نسبت به اثرات منفی این سیاست در افزایش نرخ‌های بازار آزاد هشدار داده‌اند.
هم‌اکنون شاهد اجرایی شدن “جراحی” دیگری در اقتصاد ایران هستیم. نرخ ارز ترجیحی که در بودجه سال آینده ۲۸۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده بود، به ۳۸۵۰۰ تومان افزایش یافته و سامانه نیما به‌طور کامل حذف شده است.
صادرکنندگان اکنون قادر خواهند بود در بازاری تحت عنوان “توافقی” به فروش دلارهای صادراتی خود بپردازند. البته بانک مرکزی اعلام کرده است که در این بازار فعال خواهد بود.
برخی کارشناسان بر این باورند که این اقدام به بهبود مدیریت بازار ارز و کاهش توزیع رانت کمک خواهد کرد، در حالی که گروهی دیگر این تصمیم را در شرایط تورمی غیرمنطقی می‌دانند و هشدار می‌دهند که در صورت عدم برنامه‌ریزی مناسب، ممکن است هزینه‌های واردات و نوسانات ارزی افزایش یابد.
علی سعیدی، مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلا، بیان کرد: این مرکز تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می‌کند و هدف آن سیاست‌گذاری، تنظیم‌گری و نظارت بر بازار است. بنابراین در شرایط جدید، مسئولیت سیاست‌گذاری و نظارت بر عهده بانک مرکزی خواهد بود.
سعیدی توضیح داد: از ۲۶ آذر، تمامی گروه‌هایی که در بازار غیرنیما فعالیت می‌کردند، به بازار ارز تجاری یا توافقی منتقل خواهند شد.
وی افزود: مرکز جدید این امکان را برای صادرکنندگان و واردکنندگان فراهم می‌کند که در یک سامانه مرکزی تمام تقاضاهای خرید و فروش خود را ثبت کنند و با یکدیگر مذاکره کنند. از ابتدای بهمن‌ماه، روند معاملات صادرکنندگان و واردکنندگان به بازار ارز تجاری منتقل می‌شود.
در ادامه، محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات، به تأثیر این تصمیم بر صادرات اشاره کرد و اظهار داشت: مشکلات ناشی از الزام بازگشت ارز صادرکنندگان به چرخه اقتصاد باعث ایجاد چالش‌هایی شده بود. اگر این بخش به درستی اجرا شود و بانک مرکزی اجازه دهد که نرخ ارز به صورت تواففی تعیین شود، می‌تواند زمینه‌ساز افزایش صادرات باشد.
مجید فلاحی‌نیا، معاون اداره پایش بازار ارز بانک مرکزی، نیز به بیان هدف بانک مرکزی در مدیریت نوسانات بازار ارز پرداخت و گفت: هدف ما ایجاد یک بازار منسجم و شفاف است که در آن نرخ‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شوند. با اجرای این سیاست امیدواریم که تأثیر کمتری بر قیمت کالاها داشته باشد.
