کلیساهای ارمنستان؛ 21 کلیسای زیبا و دیدنی

کلیساهای ارمنستان؛ 21 کلیسای زیبا و دیدنی

ارمنستان، نخستین کشوری که مسیحیت را دین رسمی خود اعلام کرد، میراثی غنی از معماری مذهبی را در خود جای داده است. کلیساهای ارمنی، شاهکارهایی از هنر و معماری هستند که تاریخ و فرهنگ این ملت کهن را روایت می‌کنند. از صومعه‌های باستانی که در دل کوه‌ها جای گرفته‌اند تا کلیساهای جامع باشکوهی که در قلب شهرها قرار دارند، هر یک از این بناها داستانی برای گفتن دارند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با کلیساهای ارمنستان بیشتر آشنا شویم.

1- کلیسای سنت گریگوری ارمنستان (Saint Gregory the Illuminator Cathedral)اسم کلیساهای ارمنستان معمولا بر اساس رخدادی که در آن مکان اتفاق افتاده است انتخاب می‌شود. کلیسای جامع سنت گریگور روشنگر از بزرگترین کلیساهای ارمنستان و یکی از مهم‌ترین و زیباترین جاهای دیدنی ارمنستان است. این کلیسا به افتخار گریگور روشنگر، کسی که مسیحیت را به عنوان دین رسمی ارمنستان معرفی کرد نامگذاری شده است.

آدرس: ارمنستان، ایروان، خیابان Yervand Kochar
ساعت بازدید: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۸ عصر

تاریخچه کلیسای سنت گریگور روشنگر
ساخت کلیسای جامع سنت گریگور روشنگر در سال ۱۹۹۷ آغاز شد و در سال ۲۰۰۱ به پایان رسید. این کلیسا به مناسبت هزار و هفتصدمین سالگرد پذیرش مسیحیت به عنوان دین رسمی ارمنستان ساخته شد. طراحی این بنا توسط استپان کیورکچیان، معمار ارمنی انجام شده است.

معماری کلیسای جامع سنت گریگور
کلیسای جامع سنت گریگور روشنگر با معماری باشکوه خود، ترکیبی از سبک‌های معماری سنتی ارمنی و معماری مدرن است. این کلیسا با گنبد بزرگ و صلیب طلایی خود، نمادی از مسیحیت در ارمنستان به شمار می‌رود. در ساخت این بنا از سنگ‌های دوف به رنگ نارنجی استفاده شده است که از شهر باستانی آنی به این مکان آورده شده‌اند.

وقایع جالب در کلیسای سنت گریگوری ارمنستان
کلیسای جامع سنت گریگور روشنگر به همراه کلیسای جامع تثلیث تفلیس، بزرگترین کلیساهای قفقاز جنوبی هستند. این کلیسا به عنوان نماد ملی ارمنستان شناخته می‌شود و یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری این کشور است. در این کلیسا، مراسم مذهبی مختلفی برگزار می‌شود و زائران زیادی برای زیارت به این مکان می‌آیند. در طبقه پایین کلیسا، کتابخانه‌ای وجود دارد که شامل مجموعه ارزشمندی از کتاب‌ها و اسناد تاریخی است.

حقایق در مورد کلیسای سنت گریگوری ارمنستان
⦁    ارتفاع کلیسا از زمین تا بالای صلیب ۶۰ متر است.
⦁    این کلیسا ظرفیت حدود ۱۷۰۰ نفر را دارد.
⦁    در ساخت زیر پایه‌ ستون‌های کلیسا از شمش طلا استفاده شده است.
⦁    در نزدیکی کلیسا موزه‌ای وجود دارد که به تاریخ و فرهنگ ارمنی اختصاص دارد.

2- کلیسای سرکیس مقدس ارمنستان (Saint Sarkis Cathedral)
کلیسای تاریخی و ارزشمند سرکیس مقدس از مقاصد جذاب ما در تور ارمنستان است که به نام یکی از مقدس‌ترین شهدای ارمنی نامگذاری شده. این کلیسا با معماری بی‌نظیر و گذشته تاریخی خود، سالانه گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند.

آدرس: ارمنستان، ایروان، خیابان Israyelyan 

تاریخچه کلیسای سرکیس مقدس
تاریخ دقیق ساخت کلیسای سرکیس مقدس مشخص نیست؛ اما برخی منابع قدمت آن را به قرن دوازدهم میلادی نسبت می‌دهند. این کلیسا در طول تاریخ، بارها تخریب و بازسازی شده است. در دوران مغول‌ها و عثمانی‌ها، کلیسای سرکیس مقدس آسیب‌های زیادی دید و بسیاری از ساختمان‌های آن تخریب شد. با این حال، در قرن نوزدهم و بیستم، تلاش‌هایی برای مرمت و بازسازی این کلیسا انجام شد.

معماری کلیسای سرکیس ارمنستان
ساختمان کنونی کلیسای سرکیس مقدس که بین سال‌های ۱۸۳۵ تا ۱۸۴۲ ساخته شده است با معماری باشکوه خود، یکی از زیباترین نمونه‌های معماری ارمنی است. این کلیسا دارای گنبد بزرگ، صلیب‌ستون‌ها و تزئینات بسیار زیبایی است. استفاده از سنگ‌های تراشیده‌شده و حجاری‌های ظریف بر روی دیوارها و ستون‌ها، به این بنا جلوه‌ای خاص بخشیده است.

وقایع جالب کلیسای سرکیس در ارمنستان
کلیسای سرکیس مقدس علاوه‌بر کارکرد مذهبی، به عنوان یک مرکز علمی و فرهنگی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. این کلیسا کتابخانه‌ای کامل داشت که شامل نسخه‌های خطی ارزشمندی از انجیل و سایر متون مذهبی بود. در داخل کلیسا، مدرسه‌ای برای آموزش کشیشان و روحانیون وجود داشت. بسیاری از مشاهیر و بزرگان ارمنی نیز در این کلیسا به خاک سپرده شده‌اند.

حقایقی در مورد کلیسای سرکیس مقدس
⦁    در سال‌های اخیر، مرمت‌های گسترده‌ای در کلیسای سرکیس مقدس انجام شده است تا این بنای تاریخی حفظ و احیا شود.
⦁    هر ساله در این کلیسا، جشنواره‌های مذهبی مختلفی برگزار می‌شود.
⦁    کلیسای سرکیس مقدس، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در ارمنستان است.

3-  صومعه کچاریس ارمنستان (Kecharis Monastery)

صومعه کچاریس یکی از صومعه‌های تاریخی و زیبا و از جمله کلیساهای گردشگری ارمنستان است که در منطقه کوتایک و در ۶۰ کیلومتری ایروان و در میان کوه‌های پامباک قرار دارد. این صومعه در میان کلیسا‌ها و عبادتگاه‌های ارمنستان، اهمیتی تاریخی دارد.

آدرس: ارمنستان، ۶۰ کیلومتری ایروان، منطقه کوتایک، شهر تساغکادزور
ساعت بازدید: یکشنبه و دوشنبه از ۹ صبح تا ۶:۳۰ عصر

تاریخچه صومعه کچاریس ارمنستان
صومعه کچاریس در تاریخی که دقیق مشخص نیست و بین قرون ۱۱ تا ۱۳ میلادی توسط یک شاهزاده پاهلاوونی تأسیس شده است. این صومعه علاوه‌بر اینکه مکانی برای عبادت و یک مرکز مذهبی مهم در ارمنستان بود، برای مقاصد آموزشی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. 

معماری کلیسای کچاریس ارمنستان
معماری زیبای کلیسای کچاریس، یکی از زیباترین نمونه‌های معماری ارمنی قرون وسطایی است. 
مجموعه کچاریس از سه کلیسا، دو چاپل و یک گاویت (سالن پیش‌خدمت) تشکیل شده است. کلیسای اصلی به نام سنت گریگور، اولین مؤسس این کلیسا نامگذاری شده است. این کلیسا از نوع گنبددار و یکی از ساختارهای معماری معمول در دوره فئودالیسم توسعه‌یافته در ارمنستان است. 

علاوه بر کلیسای گریگور ارمنستان، کلیسای دیگری به نام (Surp Nshan) سنت نشان نیز در این مجموعه واقع شده است. این بخش در جنوب کلیسای سنت گریگور قرار دارد و به نظر می‌رسد در قرن یازدهم، احتمالاً بلافاصله پس از تأسیس کلیسای اصلی ساخته شده است. امروزه کلیسای کچاریس به‌طور کامل بازسازی شده و از مسیرهای اسکی قابل مشاهده است.

حقایقی درباره صومعه کچاریس ارمنستان
دومین کلیسای اصلی مجموعه دینی صومعه کچاریس در زلزله‌ای که در سال ۱۹۲۷ رخ داد آسیب دید. ساختمان‌ها در دوره اتحاد جماهیر شوروی احیا شدند و کارهای بازسازی آن‌ها در دهه ۱۹۸۰آغاز شد. پس از توقفی به دلیل مشکلات ملی، بازسازی در سال ۱۹۹۸ توسط یک اهداکننده ارمنی به نام ولادیمیر هاروتیونیان از وین انجام شد.

4- کلیسای زورآوور آستواتساتسین مقدس (Zoravor Surp Astvatsatsin Church)
کلیسای زورآوور سورپ آستواتساتسین در قرن هفدهم توسط راهب مووسس سیونتسی و با کمک‌های مالی حامیان کلیسا ساخته شد. این کلیسا، دومین قدیمی ترین کلیسای ارمنستان و از کلیساهای معروف ایروان است. کلیسای زورآوور سورپ آستواتساتسین در گذشته، به نام (Surp Astvatsatsin) مادر مقدس شناخته می‌شد. اما نام (Zoravor) (به معنی قدرتمند) به آن اضافه شد؛ زیرا این کلیسا محل نگهداری کتاب مقدس قرن ۱۳به نام "Zoravor" بود.

آدرس کلیسا: ایروان، شمال خیابان پوشکین و قازار پارپتسی
زمان بازدید: هرروز از ساعت ۷:۳۰ صبح تا ۸ شب

تاریخ و معماری کلیسای زورآوور آستواتساتسین مقدس
کلیسای (Zoravor Surp Astvatsatsin) در مرکز شهر ایروان واقع شده است. ساختمان این کلیسا در زلزله سال ۱۶۷۹ ویران شد. در سال‌های ۱۶۹۳ تا ۱۶۹۴ میلادی بر روی همان مکان سابق کلیسا، ساختمان جدیدی توسط یکی از ثروتمندترین ساکنان ایروان به نام خواجه پانوس ساخته شد.
 زورآوور آستواتساتسین مقدس کلیسایی با سه شبستان و بدون گنبد است. در سمت شرقی ساختمان کلیسا سالن نماز، محراب اصلی و اتاق‌های کناری وجود دارد. دیوارهای خارجی کلیسا دارای خشت‌های زیبا و قرارگیری صلیب‌های حکاکی (خاچکار) بازتاب‌دهنده‌ مختصات معماری قرن هفدهم هستند.

حقایق و وقایع کلیسای زورآوور آستواتساتسین ارمنستان
 در سال‌های حکومت شوروی، کلیسای زورآوور آستواتساتسین مقدس به منظور استفاده در اهداف مختلف به کار گرفته شد؛ اما در دهه ۱۹۷۰ مجدداً در قامت یک مکان مذهبی شروع به کار کرد.
این کلیسا یکی از جاذبه‌های تاریخی و مذهبی ایروان است که همچنان جذابیت خود را حفظ کرده‌ است.

5- صومعه نوراوانک ارمنستان (Noravank Monastery)
صومعه نوراوانک (نوراوانک به معنی صومعه جدید) یک کلیسای قدیمی و بسیار زیباست که در ارمنستان قرار دارد. این کلیسا در سال ۱۲۰۵ و در دره زیبا و سرسبز آماگو ساخته شده است. بسیاری از مردم برای دیدن این صومعه زیبا و تاریخی به ارمنستان سفر می‌کنند.

آدرس: روستای نوراوانک، ارمنستان
ساعت بازدید: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب

تاریخچه صومعه نوراوانک ارمنستان
در قرن سیزدهم میلادی، ساخت صومعه نوراوانک توسط شاهزاده بوغاس و با حمایت اسقف هووانس آغاز شد. این صومعه به سرعت به یک مرکز مهم مذهبی و علمی تبدیل شد و بسیاری از دانشمندان و روشنفکران ارمنی در آن به فعالیت می‌پرداختند. در قرن چهاردهم و پانزدهم میلادی، نوراوانک به اوج شکوفایی خود رسید. بسیاری از ساختمان‌ها و تزئینات این صومعه در این دوره ساخته شد و آن را به یکی از زیباترین صومعه‌های ارمنستان تبدیل کرد.

معماری کلیسای نوراوانک ارمنستان
استفاده از سنگ‌های قرمز در ساخت این صومعه، به آن ظاهری گرم و دلنشین بخشیده است. این سنگ‌ها در برابر آسیب‌های طبیعی مقاوم هستند و به همین دلیل، بسیاری از بخش‌های صومعه هنوز هم پس از گذشت قرن‌ها سالم باقی مانده‌اند.
هاچکارها (صلیب‌های سنگی) یکی از بارزترین ویژگی‌های معماری ارمنی هستند که در صومعه نوراوانک نیز وجود دارند. این هاچکارها با طرح‌های پیچیده و زیبای خود، نمادی از هنر و ایمان مردم ارمنستان هستند.
طاق‌های زیبایی که در ساخت این صومعه به کار رفته است، به آن ظاهری باشکوه بخشیده. این طاق‌ها از درون سنگ‌ها تراشیده و بدون استفاده از ملات ساخته شده‌اند.
این صومعه به دلیل زیبایی و قدمت خود، محل فیلمبرداری بسیاری از فیلم‌ها و مستندها بوده است.

6- کلیسای ادزون ارمنستان (Odzun church)
کلیسای اودزون، یکی از قدیمی‌ترین و منحصربه‌فردترین کلیساهای ارمنستان است که در روستای اودزون در استان لوری واقع شده است. این کلیسا به‌عنوان یکی از اولین کلیساهای ساخته‌شده پس از پذیرش رسمی مسیحیت در ارمنستان، اهمیت تاریخی بسیار زیادی دارد. تاریخ دقیق ساخت این کلیسا مشخص نیست؛ اما بر اساس شواهد تاریخی و معماری می‌توان حدس زد که در اواخر قرن چهارم یا اوایل قرن پنجم میلادی ساخته شده است.

آدرس: روستای اُدزون، استان لوری، ارمنستان
ساعت بازدید: هر روز از ساعت 9 صبح تا ۱۰ شب

معماری کلیسای ادزون ارمنستان
کلیسای اُدزون نمونه‌ای بارز از اولین معماری‌های تحت‌تأثیر مسیحیت در ارمنستان است. این کلیسا دارای طرحی ساده و مستطیلی شکل است. از ویژگی‌های بارز معماری این کلیسا می‌توان به گنبد مخروطی شکل، طاق‌های زیبا و تزئینات ساده صلیب اشاره کرد. معماری ساده و بدون تزئینات زیاد کلیسای اُدزون، آن را از سایر کلیساهای ارمنی متمایز می‌کند. معماری داخلی این کلیسا نیز بسیار زیبا بوده و به آن شکوه خاصی بخشیده است.
این کلیسا با استفاده از سنگ‌های تراشیده‌شده محلی ساخته شده که به آن جلوه‌ای طبیعی و زیبا بخشیده است.

وقایع و حقایق جالب کلیسای ادزون ارمنستان
کلیسای اُدزون، یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ارمنی است که هنوز هم پابرجاست و به عنوان نمادی از تاریخ مسیحیت در ارمنستان شناخته می‌شود. این کلیسا در طول تاریخ، بارها در اثر زلزله آسیب دیده و بازسازی شده است.

7-  صومعه هایراوانک، کلیسای دریاچه سوان 
صومعه هایراوانک (Hayravank Monastery) یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین صومعه‌های ارمنستان است که در شمال شرقی روستای هایراوانک و در ضلع جنوب غربی دریاچه سوان واقع شده است. این صومعه به دلیل معماری بی‌نظیر، موقعیت جغرافیایی زیبا و قدمت تاریخی‌اش، یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در ارمنستان است.

آدرس: ارمنستان، استان گغارکونیک، روستای هایراوانک (در ساحل جنوب غربی دریاچه سوان)
ساعت بازدید: یکشنبه‌ها و دوشنبه‌ها از ساعت ۹ صبح تا ۶ عصر

تاریخچه صومعه هایراوانک ارمنستان
ساخت و ساز صومعه هایراوانک بین قرن‌های ۹ام تا ۱۲ام میلادی انجام گرفته است. این صومعه در طول تاریخ، دستخوش تغییرات و بازسازی‌های مختلفی شده است؛ اما همچنان بخش عمده‌ای از معماری اولیه خود را حفظ کرده است. هایراوانک به عنوان یک مرکز مذهبی، فرهنگی و آموزشی مهم در منطقه عمل می‌کرده است.

معماری صومعه هایراوانک ارمنستان
معماری صومعه هایراوانک به سبک معماری ارمنی طراحی شده است. این صومعه دارای یک کلیسای اصلی با گنبدی بزرگ و گویت (تالار ستون‌دار) است. از ویژگی‌های بارز معماری این صومعه می‌توان به استفاده از سنگ‌های تراشیده‌شده، تزئینات ظریف و هاچکارهای (صلیب‌های سنگی) فراوان اشاره کرد. موقعیت صومعه در کنار دریاچه سوان بر زیبایی آن افزوده است.

وقایع جالب صومعه هایراوانک در ارمنستان
در داخل صومعه هایراوانک، مدرسه‌ای برای آموزش کشیشان و روحانیون وجود داشت. همچنین، بسیاری از اشخاص مشهور ارمنی نیز در این صومعه به خاک سپرده شده‌اند.

8- کلیسای کاتولیک مریم مقدس (Kathoghike St. Astvatsatsin Church)
کلیسای کاتولیک مریم مقدس با نام ارمنی «کاتوغیکه سنت آستواتساتسین» یکی از قدیمی‌ترین و کوچک‌ترین کلیساهای ارمنستان است که در قلب شهر ایروان واقع شده. این کلیسا با معماری ساده و دلنشین خود، سال‌هاست که گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و معماری را به سوی خود جذب می‌کند.

آدرس کلیسا: ایروان، خیابان Abovyan، پلاک ۱۷
زمان بازدید: هر روز از ساعت ۱۲ شب تا ۸ صبح و ۹ صبح تا ۱۲ ظهر

تاریخچه و معماری کلیسای مریم مقدس ارمنستان
ساخت این کلیسای کوچک در سال ۱۲۶۵ میلادی به پایان رسید و از آن زمان تاکنون به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اماکن مذهبی ایروان شناخته می‌شود. باتوجه به نوشته‌های حک‌شده روی دیوارهای کلیسا، می‌توان فهمید که این بنا متعلق به قرون وسطی است و قدمتی حدود ۱۳ قرن دارد.
معماری کلیسای کاتولیک مریم مقدس، ترکیبی از سبک‌های معماری ارمنی و اروپایی است. در سال‌های ۱۶۹۳ تا۱۶۹۵، کلیسای بزرگی به نام مادر مقدس در منطقه باستانی شهر ایروان و در ضلع غربی کلیسای کاتوقیکه ساخته شد. کلیسای جدید از سنگ توف که در معماری ارمنی رایج بود و بدون گنبد طراحی شد. این نوع معماری مربوط به نوع باسیلیکای سه شبستانی، از مشخصات معماری کلیساهای ارمنی است.

وقایع و حقایق جالب در مورد کلیسای مادر مقدس ارمنستان
با توجه به تحقیقات و بررسی‌های انجام شده بر روی آثار به جا مانده از کلیسای کاتولیک مریم مقدس، مشخص شد که این کلیسا تنها ساختمانی بود که در زلزله سال ۱۶۷۹ ویران نشده است. 
ساختمان قدیمی و باستانی کلیسا در سال ۱۹۳۶ و در زمان حکومت شوروی به طور اتفاقی در جریان تخریب این بنا برای ساخت آپارتمان‌های مسکونی کشف و با تلاش باستان‌شناسان حفظ و احیا شد.

9- کلیسای جامع مسروب ماشتوتس مقدس (Saint Mesrop Mashtots Cathedral)
کلیسای جامع مسروب ماشتوتس مقدس، یکی از مهم‌ترین و زیباترین کلیساهای ارمنی است که به نام مسروب ماشتوتس، خالق الفبای ارمنی نامگذاری شده است. این کلیسا نمادی از فرهنگ، تاریخ و دین ارمنیان و یک کلیسای حواری ارمنی است.

آدرس: ارمنستان، استان آراگاتسوتن، روستای اوشاکان
ساعت بازدید: یکشنبه‌ها و دوشنبه‌ها از ساعت ۹ صبح تا ۶ عصر

تاریخچه و معماری کلیسای مسروب ماشتوتس ارمنستان
در سال ۴۴۰ میلادی، مسروب ماشتوتس درگذشت و سه سال بعد در محل دفن وی، مقبره‌ای برای یادبودش ساخته شد. در سال‌های بین ۱۸۷۳ تا ۱۸۷۹ در همان مکان، کلیسایی به نام وی ایجاد شد که مقبره ماشتوتس اکنون در زیر محراب آن قرار داشت. 
معماری کلیسای جامع مسروب ماشتوتس مقدس، ترکیبی از سبک‌های معماری سنتی ارمنی و مدرن است. استفاده از سنگ‌های تراشیده شده و حجاری‌های ظریف بر روی دیوارها و ستون‌ها به این بنا جلوه‌ای خاص بخشیده است. از ویژگی‌های بارز معماری این کلیسا می‌توان به پنجره‌های رنگی، طاق‌های زیبا، نقاشی‌های دیواری و محراب باشکوه آن اشاره کرد.

وقایع جالب کلیسای جامع مسروب ماشتوتس
کلیسای جامع مسروب ماشتوتس مقدس به عنوان نماد ملی ارمنستان شناخته می‌شود و در بسیاری از مراسم رسمی و مذهبی از آن استفاده می‌شود. این کلیسا یکی از بزرگترین کلیساهای ارمنستان است.
کلیسای جامع مسروب ماشتوتس مقدس، نمادی از اتحاد ارمنیان در سراسر جهان است.

10- کلیسای مارماشن ارمنستان (Marmashen Monastery)
صومعه مارماشن یکی از مهم‌ترین و تاریخی‌ترین صومعه‌های قرن دهمی ارمنستان است که در روستایی به همین نام و در استان شیراک قرار دارد. این بنا علاوه‌بر اهمیت تاریخی، به خاطر مکان جغرافیایی‌اش نیز مشهور است. کلیسای مارماشن در میان دشت سبزی قرار دارد که تصویری رویایی از این مکان ساخته است.

آدرس: روستای مارماشن، استان شیراک، ارمنستان
ساعت بازدید: این کلیسا به صورت ۲۴ ساعته و در ۷ روز هفته قابل بازدید است.

تاریخچه و معماری کلیسای مارماشن ارمنستان
صومعه مارماشن در قرن دهم میلادی و توسط فرمانده نظامی، واهرام پاهلاوونی ساخته شد. در طول قرن‌های بعد، این صومعه بارها مورد بازسازی و توسعه قرار گرفت و به یکی از مهم‌ترین مراکز مذهبی و فرهنگی منطقه تبدیل شد.
در طول تاریخ، صومعه مارماشن، چندین بار در اثر زلزله و سایر بلایای طبیعی آسیب دیده و ویران شده است؛ اما در قرن نوزدهم، تلاش‌های زیادی برای بازسازی و احیای صومعه انجام شد و این صومعه به شکل فعلی خود نزدیک شد.
کلیسای اصلی صومعه مارماشن با گنبد بزرگ و تزئینات ظریف، یکی از زیباترین نمونه‌های معماری ارمنی است. هاچکارهای فراوان و زیبا که در اطراف صومعه قرار دارند، نماد فرهنگ و هنر ارمنی هستند. همچنین، دیوارهای مستحکم و بلند صومعه، نشان از اهمیت دفاعی آن در گذشته دارند.
تزئینات سنگی ظریف و پیچیده بر روی دیوارها، ستون‌ها و درگاه‌های صومعه، جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است.

11- کلیسای اسپیتاکاور ارمنستان (Spitakavor Monastery)
کلیسای اسپیتاکاور، یک مجموعه مذهبی ارمنی از قرن چهاردهم است که در فاصله ۷ کیلومتری شمال روستای ورناشن در استان وایوتس دزور قرار دارد. این کلیسا در دوره‌ای به نام «زاکارید ارمنستان» ساخته شد.
ساخت کلیسا در سال ۱۳۲۱ توسط شاهزاده ایچی (درگذشته در ۱۳۱۸) آغاز شد و توسط پسرش، شاهزاده امیرحسن دوم، در همان سال به پایان رسید.
در دوره بعدی، بین سال‌های ۱۳۲۱ تا ۱۳۳۰، نارتکس (گنبد ورودی) ساخته شد و در سال ۱۳۳۰، هووهانس پروشیان و همسرش تادزنا، برج زنگ سه‌طبقه‌ای را به دیوار غربی نارتکس اضافه کردند.
کلیسای اسپیتاکاور شامل یک کلیسا، یک گویت و یک برج ناقوس و نمای خارجی کلیسا دارای حکاکی‌های غیرمعمولی است. این کلیسا در محلی قرار دارد که تنها با پیاده‌روی یا خودروی چهارچرخ قابل دسترسی است.

نکات و حقایق جالب درباره کلیسای اسپیتاکاور
⦁    یکی از نام‌های دیگر این کلیسا در میان مردم روستای ورناشن «تساغکاوانک» (کلیسای گل‌ها) است که این نام به دلیل تعداد زیاد گل‌های بهاری است که اطراف کلیسا را فرا گرفته‌اند.

⦁    در ورودی کلیسا، تصویری از مریم (مادر عیسی) به عنوان «یک نمونه قابل‌توجه از مجسمه‌سازی ارمنی در قرن نوزدهم» حک‌شده است.

⦁    آثار هنری دیگری نیز در کلیسا وجود دارد؛ از جمله مجسمه‌ای از عیسی با شاگردانش و یک ریلیف از ایچی و پسرش.

⦁     نام ارمنی این مکان بر اساس نام کلیساهای ارمنستان، به معنای کلیسای سفید است.

آدرس: استان وایوتس دزور، ۷ کیلومتری شمال روستای ورناشن
ساعت بازدید: شنبه، یکشنبه و پنجشنبه‌ها از ساعت ۳ تا ۵ عصر 

12-  کلیسای تاناهات ارمنستان (Tanahat Monastery)
صومعه تاناهات که در در جنوب شرقی روستای ورناشن قرار دارد در قرن هشتم میلادی بر روی ویرانه‌های یک معبد باستانی ساخته شده است. این امر نشان‌دهنده ریشه‌های عمیق مذهبی این منطقه است. در قرن سیزدهم میلادی، صومعه تاناهات بازسازی شده و توسعه یافت و به شکلی که امروزه می‌بینیم نزدیک‌تر شد. با وجود گذر قرن‌ها و حوادث مختلف تاریخی، صومعه تاناهات به خوبی بسیاری از ویژگی‌های معماری اولیه خود را حفظ کرده است.

آدرس: روستای ورناشن، استان آراگاتسوتن، ارمنستان
ساعت بازدید: یکشنبه‌ها و دوشنبه‌ها از ۹ صبح تا ۶ عصر

معماری منحصر به فرد کلیسای تاناهات ارمنستان
معماری صومعه تاناهات، ترکیبی جالب از عناصر معماری سنتی ارمنی و نوآوری‌های معماری آن دوره است. حجاری‌های روی سنگ‌های صومعه از جمله تصاویر مذهبی و نمادین از ویژگی‌های برجسته معماری آن هستند. موقعیت صومعه در دل طبیعت ارمنستان و هماهنگی معماری آن با محیط اطراف، از دیگر ویژگی‌های جذاب این بنا است.

حقایق جالب و وقایع صومعه تاناهات در ارمنستان
⦁    صومعه تاناهات به‌عنوان یکی از مکان‌های مقدس برای ارمنیان شناخته می‌شود و زیارتگاه بسیاری از مؤمنان است.
⦁    این صومعه به‌عنوان یکی از نمونه‌های برجسته معماری ارمنی در قرون وسطی شناخته می‌شود.
⦁    صومعه تاناهات در طول تاریخ چندین بار شاهد زلزله‌های شدید بوده است، اما به لطف معماری مقاوم خود توانسته است این بلایا را پشت سر بگذارد.

13- صومعه تاتو در ارمنستان (Tatev Monastery)

صومعه تاتو یکی از مشهورترین و زیباترین صومعه‌های ارمنستان است که بر فراز دره‌ای عمیق و خیره‌کننده واقع شده است. این صومعه با تاریخی طولانی، معماری بی‌نظیر و چشم‌اندازهای نفس‌گیر یکی از مقاصد اصلی گردشگران و زائران در ارمنستان است. تصاویر این صومعه بی‌شباهت به تصاویر مکان‌های اساطیری در فیلم و سریال‌های مشهور نیست. صومعه تاتو یکی از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی برای مسیحیان ارمنی است.

تاریخچه صومعه تاتو در ارمنستان
صومعه تاتو یک بنای قرن نهمی است که در ۲۵۰  کیلومتری جنوب شرقی ایروان و در نزدیکی روستای تاتو در استان سیونیک قرار دارد. در قرن بیستم، تلاش‌های زیادی برای بازسازی و احیای بقایای صومعه تاتو انجام شد و این بنا به شکل امروزی خود تبدیل شد. در سال ۲۰۱۰ طولانی‌ترین تله‌کابین غیرقابل قطع جهان، صومعه تاتو را به بقیه جاهای منطقه متصل و دسترسی به این صومعه را برای گردشگران آسان‌تر کرد.

معماری صومعه تاتو ارمنستان
معماری صومعه تاتو ترکیبی از سبک‌های معماری مختلف است که در طول تاریخ بر آن تأثیر گذاشته‌اند. کلیسای اصلی صومعه تاتو با گنبد بزرگ و تزئینات ظریف، یکی از زیباترین نمونه‌های معماری ارمنی است. هاچکارها، تزئینات سنگی و دیوارهای مستحکم از دیگر مختصات این بنا هستند.

آدرس: ۲۵۰  کیلومتری جنوب شرقی ایروان، روستای تاتو، استان سیونیک
 زمان بازدید: هرروز از ساعت ۱۰ صبح تا ۷ عصر

14- صومعه خور ویراپ ارمنستان (Monastery Khor Virap)
صومعه خور ویراپ یکی از مقدس‌ترین و مشهورترین صومعه‌های ارمنستان است که در نزدیکی مرز ترکیه واقع شده است. این صومعه نه‌تنها به دلیل معماری زیبا و موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فردش، بلکه به دلیل اهمیت تاریخی و مذهبی‌اش نیز مشهور است.

آدرس: ۸ کیلومتری جنوب آرتاشات، استان آرارات ، ارمنستان
ساعت بازدید: ۸ صبح تا ۶ عصر در زمستان و ۸ صبح تا ۸ شب در تابستان

تاریخچه صومعه خور ویراپ 
یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت تاریخی این صومعه ارتباط آن با گریگوری روشنگر است. گریگوری که ملقب به «روشنگر» است، فردی بود که مسیحیت را در ارمنستان گسترش داد. او به دستور پادشاه تیرداد سوم به مدت ۱۵ سال در چاهی که اکنون زیر کلیسای اصلی صومعه قرار دارد زندانی شد.

پس از آزادی گریگوری روشنگر، تیرداد سوم به مسیحیت گروید و ارمنستان را به اولین کشور مسیحی جهان تبدیل کرد. پس از این رویداد، صومعه‌ای در محل زندانی شدن گریگوری روشنگر ساخته شد که به مرور زمان توسعه یافت و به یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های ارمنیان تبدیل شد.

معماری صومعه خور ویراپ ارمنستان
معماری صومعه خور ویراپ بسیار ساده و در عین حال زیبا است. کلیسای اصلی صومعه به شکل یک مکعب ساخته شده و گنبدی کوچک بر روی آن قرار دارد. چاهی که گریگوری روشنگر در آن زندانی بود، در زیر کلیسای اصلی قرار دارد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های صومعه است. زائران می‌توانند از این چاه دیدن کنند. از بالای تپه‌ای که صومعه بر روی آن واقع شده، می‌توان به منظره‌ای زیبا از کوه آرارات و دشت اطراف دست یافت.

حقایق جالب و وقایع صومعه خور ویراپ
⦁    صومعه خور ویراپ یکی از زیارتگاه‌های ملی ارمنستان است و هر ساله هزاران زائر از سراسر جهان برای زیارت به این مکان می‌آیند.
⦁    هرساله در این صومعه، جشنواره‌های مذهبی مختلفی برگزار می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها جشن خاجاور است.
⦁    صومعه خور ویراپ یکی از نمادهای ملی ارمنستان است و تصویری از آن بر روی اسکناس‌های ارمنی نیز دیده می‌شود.

15- صومعه گغارد ارمنستان (Geghard Monastery)
صومعه گغارد یکی از مکان‌های منحصربه‌فرد و زیبا نه‌تنها در ارمنستان، بلکه در تمام جهان است. این صومعه که در ۳۵ کیلومتری ایروان و در استان کوتایک قرار گرفته، به دلیل معماری بی‌نظیرش که به‌طور جزئی در دل صخره‌ها حکاکی شده، شهرت جهانی دارد. به همین دلیل نیز توسط یونسکو به عنوان یکی از میراث جهانی شناخته شده است.

آدرس: روستای گغارد، استان کوتایک، ارمنستان
ساعت بازدید: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۶:۳۰ عصر 

تاریخچه صومعه گغارد
شواهد نشان می‌دهد که صومعه گغارد (به معنای سرنیزه) در قرن چهارم میلادی تأسیس شده است. در طول قرن‌ها، صومعه گغارد بارها توسعه یافته و بازسازی شده است. در سال ۱۹۸۸، زلزله شدیدی به صومعه گغارد آسیب‌های جدی وارد کرد که بسیاری از ساختمان‌های آن تخریب شدند. در اواخر قرن بیستم میلادی، تلاش‌هایی برای مرمت و بازسازی صومعه گغارد انجام شد و این بنا به شکلی که امروزه می‌بینیم احیا شد.

معماری صومعه گغارد
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد صومعه گغارد، حکاکی بخش‌هایی از آن در دل صخره است. کلیساها، اتاق‌ها و راهروهایی در دل صخره ایجاد شده‌اند که به این صومعه جلوه‌ای بسیار خاص بخشیده است. صومعه گغارد دارای هاچکارهای بسیار زیبایی است که نماد فرهنگ و هنر ارمنی هستند. صومعه گغارد در دره‌ای زیبا و سرسبز واقع شده است و طبیعت بکر اطراف آن، بر زیبایی این بنا افزوده است.

16- کلیسای جامع اچمیادزین در ارمنستان (Etchmiadzin Cathedral)
یکی از کلیساها جامع ارمنستان، کلیسای اچمیادزین است که به‌عنوان قلب تپنده‌ مسیحیت ارمنی شناخته می‌شود. این کلیسا نه‌تنها از لحاظ معماری و تاریخی، بلکه از لحاظ مذهبی نیز دارای اهمیت بسیار بالایی است. کلیسای جامع اچمیادزین قدیمی ترین کلیسای جهان در ارمنستان و از قدیمی‌ترین کلیساهای جهان است.

آدرس: شهر واغارشاپات، استان آرماویر، ارمنستان
ساعت بازدید: هرروز از ساعت ۷ صبح تا ۸ شب

تاریخچه کلیسای جامع اچمیادزین
بر اساس روایات تاریخی، کلیسای جامع اچمیادزین در قرن چهارم میلادی به دستور گریگوری روشنگر، بنیانگذار مسیحیت در ارمنستان، ساخته شده است. از همان ابتدا، این کلیسا به عنوان مرکز مذهبی ارمنیان شناخته شده و محل برگزاری مهم‌ترین مراسم مذهبی بوده است. در سال ۱۶۷۹، زلزله شدیدی به کلیسا آسیب‌های جدی وارد کرد که منجر به بازسازی گسترده آن شد.

معماری کلیسای اچمیادزین ارمنستان
معماری کلیسای جامع اچمیادزین، ترکیبی از سبک‌های معماری ارمنی و بیزانسی است. گنبد بزرگ و مرتفع کلیسا، یکی از ویژگی‌های بارز معماری آن است. اطراف کلیسا، حیاط و باغی زیبا وجود دارد که به این مجموعه جلوه‌ای خاص بخشیده است.
حقایق جالب و وقایع کلیسای اچمیادزین
⦁    در زیر کلیسای جامع، مقبره‌ای وجود دارد که گفته می‌شود بقایای گریگوری روشنگر در آن قرار دارد.
⦁    کلیسای جامع اچمیادزین، مرکز پاتریارک نشین کلیسای حواری ارمنی است که یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای مسیحی جهان به شمار می‌رود.
⦁    کلیسای جامع اچمیادزین و مجموعه تاریخی آن، در سال ۲۰۰۰ به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

17- کلیسای باساق باسیلیکا در ارمنستان (Kasagh Basilica)
کلیسای باساق باسیلیکا، اگرچه به اندازه برخی دیگر از کلیساهای ارمنی مشهور نیست، اما از نظر تاریخی و معماری دارای اهمیت بسیاری است. این کلیسا به دلیل موقعیت دورافتاده و برخی تخریب‌ها در طول تاریخ، کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ اما با این حال، برای علاقه‌مندان به تاریخ و معماری، یک گنجینه پنهان محسوب می‌شود.

آدرس: شهر آپاران، استان آراگاتسوتن، ارمنستان
ساعت بازدید: به دلیل موقعیت دورافتاده و عدم وجود امکانات کامل گردشگری، ممکن است بازدید از این کلیسا ارمنستان نیاز به هماهنگی قبلی داشته باشد. اگر با تور سفر نمی‌کنید، توصیه می‌شود قبل از سفر با مقامات محلی تماس بگیرید.

تاریخچه کلیسای باساق باسیلیکا در ارمنستان
تاریخ دقیق ساخت این کلیسا به‌طور دقیق مشخص نیست؛ اما براساس شواهد باستان‌شناسی، قدمت آن به دوره‌های اولیه مسیحیت در ارمنستان بازمی‌گردد. این کلیسا در گذشته به عنوان مرکز مذهبی برای روستاهای اطراف بوده است. زلزله‌ها، جنگ‌ها و فرسایش طبیعی، از جمله عوامل تخریب این کلیسا بوده‌اند. هرچند که بعدا این کلیسا بارها مورد بازسازی قرار گرفت.

معماری کلیسای باساق باسیلیکا
معماری کلیسای باساق باسیلیکا، نمونه‌ای از معماری اولیه مسیحی در ارمنستان است. این کلیسا دارای معماری ساده و در عین حال زیبایی است که با استفاده از مصالح بومی منطقه ساخته شده.
حقایق جالب و وقایع کلیسای باساق باسیلیکا
⦁    این کلیسا در دهه‌های اخیر مجدداً کشف و مورد مطالعه قرار گرفته است.

⦁    با استفاده از فناوری‌های نوین، از این کلیسا نقشه‌برداری سه بعدی تهیه شده است که به مطالعه دقیق‌تر آن کمک کرده.

⦁    باوجود اینکه این کلیسا به اندازه برخی دیگر از کلیساهای ارمنستان مشهور نیست، اما پتانسیل بالایی برای جذب گردشگران علاقه‌مند به تاریخ و معماری دارد.

18- کلیسای جامع زوارتنوتس ارمنستان (Zvartnots Cathedral)
کلیسای جامع زوارتنوتس، یکی از شاهکارهای معماری ارمنی است که در نزدیکی شهر واغارشاپات قرار دارد. این کلیسا به‌عنوان یک نمونه بی‌نظیر از معماری ارمنی در قرن هفتم میلادی شناخته می‌شود و در سال ۲۰۰۰ به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

آدرس: نزدیکی شهر واغارشاپات، استان آرماویر، ارمنستان
ساعت بازدید: هر روز از ساعت ۱۰ صبح تا ۵ عصر

 
تاریخچه کلیسای جامع زوارتنوتس
ساخت کلیسای جامع زوارتنوتس در قرن هفتم میلادی (سال ۶۴۳)  به دستور کاتولیکوس نرسس سوم آغاز شد و در سال ۶۵۲ میلادی به پایان رسید. این کلیسا به‌عنوان مرکز مذهبی و تشریفاتی برای پادشاهی ارمنستان اهمیت بسیاری داشت. در قرن دهم میلادی، زلزله شدیدی به کلیسا آسیب‌های جدی وارد کرد و آن را به ویرانه‌ای تبدیل کرد. این ویرانه‌ها در قرن نوزدهم میلادی کشف و مورد مطالعه قرار گرفت.

معماری درخشان کلیسای زوارتنوتس
معماری کلیسای جامع زوارتنوتس، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری ارمنی است که با استفاده از ستون‌ها و طاق‌های بزرگ ساخته شده است. کلیسا دارای طرحی دایره‌ای شکل است که در آن ۱۲ ستون بزرگ، گنبد مرکزی را نگه می‌دارند. دیوارهای داخلی و خارجی کلیسا، با تزئینات گچی و نقاشی‌های دیواری مزین شده بود که متأسفانه بخش زیادی از آن‌ها از بین رفته است.
حقایق جالب و وقایع کلیسای زوارتنوتس ارمنستان
⦁    کلیسای جامع زوارتنوتس، یکی از نمادهای ملی ارمنستان است.
⦁    معماری این کلیسا بر روی معماری بسیاری از کلیساهای دیگر در ارمنستان تأثیر گذاشته است.
⦁    باستان‌شناسان تلاش‌های زیادی برای بازسازی و احیای این کلیسا انجام داده‌اند.
 
مروری بر تاریخ و طبیعت با بازدید از کلیساهای ارمنستان
کلیساهای ارمنی مانند کتابی هستند که هر صفحه آن‌ها حکایتی از تاریخ، ایمان و هنر را روایت می‌کند. این بناهای تاریخی، شاهکارهایی از معماری هستند که با طبیعت اطراف خود به زیبایی عجین شده‌اند. با یک جستجوی ساده و تماشای تصاویر زیبا و اصیل این کلیساها که انگار به اندازه عمر بشریت بر روی کره زمین قرار داشته‌اند، دل هر بیننده‌ای خواهد لرزید. پس، چمدان‌هایتان را ببندید و برای کشف این گنجینه‌های معماری آماده شوید. برای سفرتان هم ما پیشنهاد می‌کنیم که لا الفبای سفر همراه شوید؛ چراکه یکی از بهترین‌ها و حرفه‌ای‌ترین‌ها در میان رقبای خودش است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تورهای خارجی و قیمت هتل کشورهای مختلف مثل قیمت هتل در ارمنستان به وب‌سایت الفبای سفر (www.alefbatour.com) سر بزنید یا با شماره تلفن ۰۲۱۴۹۳۵ تماس بگیرید.