محسن پاک‌آیین سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان در ارتباط با کارنامه ۱۰۰ روزه دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم اظهارداشت: در طول ۱۰۰ روز گذشته، دولت چهاردهم در حوزه سیاست خارجی اقدامات مهمی تحت هدایت رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و دیگر مسئولین ذی‌ربط انجام داده است. این اقدامات بر پایه برنامه‌های مندرج در برنامه هفتم و اسناد بالادستی انجام شده و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک کنشگر فعال در حوزه‌های مختلف روابط خارجی معرفی کرده‌اند. تلاش‌هایی در جهت تقویت روابط با همسایگان، حمایت از محور مقاومت و تکیه بر سیاست‌های مبتنی بر اقتصاد در سیاست خارجی صورت گرفته است که نتایج قابل توجهی را در پی داشته است.
وی افزود: در ارتباط با تقویت رویکرد حمایتی از محور مقاومت، باید به حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به آقای اسماعیل هنیه در تهران اشاره کرد که به شهادت او منجر شد. این موضوع موجب شد تا مقابله جدی با توطئه‌های رژیم صهیونیستی و حمایت از محور مقاومت به دستور کار جمهوری اسلامی ایران تبدیل شود. در سفر آقای پزشکیان به نیویورک و سخنرانی وی در سازمان ملل متحد، مسائل مربوط به حمایت از محور مقاومت و مردم مظلوم فلسطین و غزه به تفصیل مورد بحث قرار گرفت. موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال این موضوعات به درستی بیان شد و در دیدارها با رؤسای جمهور کشورهای مختلف در نیویورک نیز این مواضع تأکید شد. به ویژه طرح جمهوری اسلامی ایران مبنی بر برگزاری همه‌پرسی در اراضی اشغالی جهت تعیین سرنوشت آینده این مناطق مورد تشریح قرار گرفت.
این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: همچنین وزیر امور خارجه، با دیدارهای متعدد و سفر به کشورهای مختلف اسلامی و حضور در جلسات سازمان همکاری اسلامی، به تلاش برای تقویت محور مقاومت ادامه داد. به‌ویژه در پاسخ به تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان و تهدیدات آنها به حمله به اطراف فرودگاه بیروت، سفر آقای عراقچی و پس از آن سفر آقای قالیباف به بیروت نشان‌دهنده جدیت جمهوری اسلامی ایران در حمایت از محور مقاومت بود. به طور کلی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این دوره نمایش هماهنگی خوبی میان میدان و دیپلماسی بود.
سفیر پیشین ایران در باکو همچنین اظهار داشت: در ادامه سیاست‌های دولت سیزدهم مبنی بر تقویت روابط با همسایگان، از همان روزهای اول، این موضوع در دستور کار سیاست خارجی کشور قرار گرفت. سفرهای آقای پزشکیان به عراق، ترکمنستان و دیدارهای متعدد با روسای جمهور ازبکستان، تاجیکستان و دیگر همسایگان، همچنین سفرهای آقای عراقچی به کشورهای همسایه و دیدار با وزرای خارجه و روسای جمهور این کشورها، همگی نشان‌دهنده اراده نظام برای تقویت روابط راهبردی با همسایگان است. تقویت روابط با کشورهای دورتر تحت عنوان رویکرد “نگاه به شرق” نیز در دستور کار قرار داشت.
وی همچنین در ادامه افزود: در جهان اسلام نیز ابتکارات مهمی صورت گرفت، از جمله دیدارهای آقای پزشکیان و آقای عراقچی با رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه مصر. سفر وزیرخارجه به مصر و دیدار رئیس‌جمهور با السیسی، رئیس‌جمهور مصر در حاشیه اجلاس بریکس، زمینه‌ساز آینده روابط رسمی میان دو کشور خواهد بود. همچنین، تقویت ائتلاف‌هایی که ایران در آنها عضو است، مانند سازمان شانگهای، بریکس، اتحادیه اوراسیا و سازمان اکو نیز در دستورکار دولت چهاردهم قرار داشت. سفر آقای پزشکیان به مسکو و شرکت در اجلاس بریکس و دیدار با رئیس‌جمهور روسیه و دیگر مقامات اعضای بریکس، نشان‌دهنده این است که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند شریک قابل اعتمادی برای ائتلاف‌های چندجانبه‌ای مانند بریکس و شانگهای باشد که در این زمینه، مقامات مربوطه ظرفیت‌های ایران را تشریح و مورد توجه قرار دادند.
پاک آیین همچنین بیان داشت: در مورد اقتصادمحور کردن سیاست خارجی، مشاهده شده که ایران تلاش‌های قابل توجهی در عرصه روابط دوجانبه و چندجانبه انجام داده است؛ به‌ویژه در اعمال دیپلماسی اقتصادی محور. در حوزه‌های متنوعی مانند تجارت، انرژی، حمل‌ونقل و گردشگری، ارتباطات نزدیکی با کشورهای همسایه و فراتر از آن برقرار شده است. کمیسیون‌های مشترک مؤثری برگزار شده‌اند و افزایش صادرات غیرنفتی به کشورهای همسایه و دیگر کشورها به وضوح نشان از موفقیت دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران دارد. با این حال، نباید به این حد قانع باشیم و باید این مسیر همچنان ادامه یابد. امضای توافق‌نامه‌های متعدد اقتصادی با کشورهای مختلف از دستاوردهای دولت بوده است.
سفیر پیشین ایران در باکو خاطرنشان کرد: در حوزه امنیتی، ارتباطات ما با پاکستان، از جمله سفر آقای عراقچی به این کشور و عملیات موفق در تفتان علیه اشرار، نمونه‌ای از هماهنگی بین میدان و دیپلماسی را نشان می‌دهد، که به همکاری مؤثر دولت پاکستان و سرکوب قاطعانه اشرار و تروریست‌های جیش‌العدل انجامید و باعث خوشحالی مردم مرزنشین سیستان و بلوچستان شد. در این زمینه و به‌ویژه در مقابله با تروریسم و قاچاق مواد مخدر، توافق‌نامه‌های متعددی با همسایگان امضا شده و تدابیر لازم اتخاذ شده است.
پاک آیین در پایان اظهار داشت: به طور کلی، روند مثبتی در سیاست خارجی آغاز شده و دولت توانسته است در این ۱۰۰ روز نخست عملکرد خوبی از خود نشان دهد. امید است که این روند مثبت ادامه داشته باشد. لازم به ذکر است که در کنار تقویت روابط با کشورهای اسلامی و رویکرد “نگاه به شرق”، تعاملات با کشورهای اروپایی نیز پیگیری شده است. دیدارهایی که آقای پزشکیان در نیویورک با رؤسای جمهور کشورهای اروپایی داشته و همچنین ارتباطات تلفنی وزیر امور خارجه با همتایان اروپایی‌اش، نشان‌دهنده این است که جمهوری اسلامی ایران به‌گونه‌ای جامع به روابط خارجی خود نگاه می‌کند. نگاه به شرق به معنای غفلت از غرب و اروپا نیست و در صورتی‌که این کشورها تمایل به تقویت روابط دوستانه با ایران داشته باشند، جمهوری اسلامی ایران آمادگی تعامل مثبت با آنها را دارد.
