چالش بزرگ طرح تحول سلامت در سال ۹۴

وزیر بهداشت، همواره از بیمه ها به عنوان خطر مهم طرح تحول سلامت نام می برد و معتقد است که اگر حمايت ها كم يا متوقف شود و تكليف قانوني تجميع صندوق هاي بيمه اجرا نشود اين طرح آسيب جدي خواهد ديد.

به اعتقاد وزیر بهداشت، بیمه ها خریداران خدماتی هستند که در گذشته هم تخلفاتی را انجام می دادند نظیر تاخیر در پرداخت ها و یا کوچک سازی بسته های خدمتی که زمینه را برای دریافت های غیرقانونی فراهم می کردند و موجب افزایش پرداختی از جیب مردم شدند.

چالشی به نام اقتصاد درمان

دکتر داریوش طاهرخانی عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر، یکی از چالش های بسیار مهم در حوزه سلامت را «اقتصاد درمان» عنوان می کند و می گوید: به رغم دستاوردهای بسیار خوب در نظام سلامت، هنوز توفیق مناسبی در «اقتصاد سلامت» به دست نیامده است.

وی معتقد است که مردم انتظار زیادی از متولیان نظام سلامت کشور ندارند. آحاد جامعه فقط می خواهند در مراجعات شان به مراکز درمانی ضمن رعایت اصول اخلاقی، خدمات با کیفیت را با پرداخت هایی متعارف دریافت نمایند و این حق مسلمی است که قانون برای مردم تعیین نموده است.

طاهرخانی می گوید: ما در کشور قوانین بسیار مترقی در حوزه سلامت داریم، اما بسیاری از این قوانین که می توانند سلامت جامعه و رفاه اجتماعی مردم را ارتقا دهند ، گاها بواسطه تعارض با منافع اشخاص و یا گروه ها، هرگز فرصت اجرا نمی یابند و در قفسه های کتابخانه ها باقی می مانند.

عضو شورای عالی نظام پزشکی می افزاید: قانونگذار با بررسی کامل منابع، وقتی امکان عملیاتی شدن موضوعی را می بیند، نسبت به تصویب آن اقدام می نماید. در برنامه پنجم توسعه ، با در نظر گرفتن جمیع جهات و با محاسبات منابع حوزه سلامت، مقرر شد تا سهم پرداختی مردم در هزینه های سلامت به زیر ۳۰ درصد برسد. قطعا با در نظر گرفتن سرانه تعیین شده برای درمان هر ایرانی، و رشد سنواتی منابع بیمه های پایه کشور، محاسبات مجلسی ها بیانگر آن بوده که بیمه های پایه امکان تامین و پرداخت ۷۰ درصد هزینه های سلامت را دارند. اما امروز به رغم نزدیک شدن به پایان برنامه پنجم توسعه، متاسفانه سهم پرداختی مردم در هزینه های سلامت به رقم تعیین شده در قانون نرسیده است و همواره خانواده ها برای حفظ سلامت خویش ناگزیر به پرداخت سهم بیشتری از هزینه ها هستند و این موضوع گاها اقتصاد خانواده ها را با چالش های جدی مواجه می نماید.

بیمه ها بهانه می آورند

به گفته وی، ناکارآمدی بیمه های پایه کشور، گاهی افراد را بر سر دو راهی «انصراف از درمان» و یا «تامین سلامتی به بهای حذف برخی از نیازهای زندگی» قرار می دهد. که در هر دو صورت مردم آسیب می بینند. انصراف از درمان، موجب ماندگاری بیماری در جامعه می شود و در نقطه مقابل حذف برخی از نیازهای زندگی ، کاهش رفاه اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.

طاهرخانی معتقد است که بیمه های پایه منابع کافی برای تحقق کاهش سهم مردم در هزینه ها به زیر ۳۰ درصد را دارند، اما عزمی برای این امر در مدیریت بیمه های کشور وجود ندارد و تحقق آن نیازمند استقرار مدیریت اقتصادی کارآمد در آنجاست.

وی از سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین بیمه پایه کشور نام می برد که همواره امکان آن را داشته است که با یک برنامه ریزی درست، تمام هزینه های بیمه شدگانش را در تمامی مراکز دولتی و دانشگاهی پرداخت نماید تا بیمه شدگانش علاوه بر مراکز تامین اجتماعی در همه مراکز دولتی کشور از خدمات رایگان برخوردار شوند. اما پاسخ به این سئوال که چرا این امکان را برای مردم فراهم نمی کنند، پرده از ناگفته های بسیاری برخواهد داشت.

عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور می افزاید: بیمه های پایه، حق بیمه ها و سرانه های خود را بی هیچ اغماضی دریافت می کنند و حتی از جرایم تاخیر پرداخت کنندگانشان نمی گذرند. اما در مقابل نه به تعهداتشان در مقابل جامعه پزشکی و مراکز ارائه کننده خدمات درمانی به درستی عمل می کنند و نه به آنچه که قانون به عنوان حق مردم تعیین نموده است ، به درستی می پردازند.

وی به خبرنگار مهر می گوید: عذری از بیمه ها برای نرسیدن مردم به حق شان پذیرفته نیست و نمی توانند عنوان کنند که چون سرانه درمان پایین است و یا اینکه تعرفه های خدمات درمانی بالا است، توان عمل به تکلیف قانونی و رساندن سهم پرداختی مردم به زیر ۳۰ درصد را ندارند. باید دقت داشت که یکی از ارکان مهم در پیشنهاد سرانه درمان و تعیین تعرفه ها خودشان هستند.

افزایش سهم بیمه ها

در همین حال دکتر سید حسن هاشمی وزیر بهداشت، در گفتگو با خبرنگار مهر، می گوید: امیدوارم که سهم بیمه ها از اعتبارات عمومی افزایش پیدا کند و در عین حال، مردم هم بپذیرند که حق بیمه بیشتری برای دریافت خدمات بهتر پرداخت کنند. چون بیمه، محدودیت هایی دارد و منابع عمومی دولت هم محدود است. بنابراین، یک بخشی از هزینه ها را خود مردم بایستی با افزایش حق بیمه پرداخت کنند. 

بیمه ها باید به طرح تحول سلامت ورود کنند

علی کائیدی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز معتقد است: اگر همکاری لازم بین بیمه‌ها و حوزه سلامت ایجاد نگردد نمی توان به موفقیت طرح تحول سلامت امیدوار بود امروزه وجود فاصله بین بیمه و حوزه سلامت موجب شده که بیمه خودسرانه عمل کرده و وزارت بهداشت نیز اعتبارات را به صورت مستقل تقسیم ‌کند.

وی می گوید: باید از طریق بیمه‌ها به طرح تحول سلامت ورود پیدا کرد تا بتوان نتیجه بهتری از اجرای این طرح گرفت اکنون نگرانی‌ها مبنی بر آن است که تا چه زمانی قرار است مجلس به طور مستقیم بودجه در اختیار وزارت بهداشت قرار دهد و این وزارتخانه اعتبارات را به صورت مستقیم هزینه کند.

کائیدی با بیان اینکه تقویت بیمه ها تقویت بازوی طرح تحول سلامت است، می افزاید: این همکاری باید دوسویه باشد چرا که در ابتدای اجرای این طرح، نقش بیمه‌ها و حمایت از آن تا حدودی نادیده گرفته شد در حالی که باید بیمه‌های دولتی تقویت می‌شدند لذا بهتر است با بررسی کارشناسان نقاط ضعف شناسایی و در صدد رفع آن برآییم.

فقط بیمه طرح را شکست می دهد

وزیر بهداشت نیز در پاسخ به این سئوال که طرح تحول سلامت در چه صورت شکست می خورد، می گوید: فقط بیمه است که می تواند این طرح را به شکست بکشاند.

تضمین موفقیت طرح تحول سلامت

حسن تامینی لیچائی نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر اینکه تضمین موفقیت طرح تحول سلامت در گرو حمایت از بیمه‌ها است، می گوید: امیدوار بودن به آینده طرح تحول سلامت منوط به تقویت بیمه‌هاست. باید از طریق بیمه‌ها به طرح تحول سلامت ورود پیدا کرد تا بتوان نتیجه بهتری از اجرای این طرح گرفت.

وی با تاکید براینکه اگر زیرساخت‌های بیمه‌ای تقویت نشود ممکن است در حوزه بهداشت و درمان با شکست مواجه شویم، می افزاید: در زمان اجرای طرح تحول سلامت، بیمه‌ها از ابتدای کار اعلام ورشکستگی کردند چرا که در ابتدای اجرای این طرح، نقش بیمه‌ها و حمایت از آن تاحدودی نادیده گرفته شد در حالی که باید بیمه‌های دولتی تقویت می‌شدند و بدهی‌های بیمارستان‌ها و مراکز دولتی را پرداخت می‌کردند اما در این مسیر با مشکل مواجه شدند و بیمه‌های خصوصی نیز اعلام کردند که با این افزایش تعرفه‌ها، امکان حمایت آنها از این افزایش تعرفه‌ها امکان‌پذیر نیست.

نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، می گوید: به نظر می‌رسد برای نتیجه‌ بخش بودن طرح تحول نظام سلامت باید بیمه‌ها حمایت شده و با کمک به آنها بتوان به بیماران یاری رساند.