استیبل کوین‌ها با ارائه جایگزینی پایدار و باثبات برای ماهیت نوسانی و ناپایدار بازار ارزهای دیجیتال، چشم‌انداز این بازار نوپا را متحول کرده‌اند. تتر (USDT) و دای (DAI) دو مورد از برجسته‌ترین استیبل کوین‌های حال حاضر بازار کریپتو هستند.
علی‌رغم تفاوت دای و تتر در زمینه‌های مختلف، هر دو دارایی نقش مهمی در بازار ارزهای دیجیتال ایفا کرده و با ارائه یک بستر پایدار برای تراکنش‌ها، به‌عنوان پلی بین امور مالی سنتی و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) عمل می‌کنند. البته، مدل‌های عملیاتی متمایز و مکانیسم‌های متفاوت پشتیبانی آنها، اهمیت درک تفاوت‌های ظریف میان این استیبل کوین را برای تصمیم‌گیری آگاهانه جهت سرمایه‌گذاری برجسته می‌کند.
در این مقاله، ما با نگاهی عمیق به عملکرد درونی تتر (USDT) و دای (Dai)، نقاط قوت، ضعف و خطرات احتمالی هریک را موشکافی خواهیم کرد. با بررسی ویژگی‌های کلیدی و موارد استفاده هر استیبل کوین، به شما کمک خواهیم کرد آگاهانه تصمیم بگیرید که کدام گزینه ممکن است برای رفع نیازهای شما مناسب‌تر باشد.
تتر (USDT) استیبل کوینی است که توسط تتر لیمیتد (Tether Limited) در سال 2014 راه‌اندازی شد. این ارز دیجیتال برای حفظ پیوند 1:1 با دلار آمریکا طراحی شده است. این ویژگی یک دارایی دیجیتال پایدارتر در مقایسه با نوسانات بالای سایر ارزهای دیجیتال ارائه می‌کند.
این توکن‌ها توسط ذخایر تتر پشتیبانی می‌شوند که شامل پول نقد، معادل‌های نقدی و سایر دارایی‌ها می‌شود. هدف این است که هر توکن USDT 1 دلار ارزش داشته باشد. تا مارس 2024، بیش از 100 میلیارد دلار توکن USDT در گردش بازار بوده است. عرضه درگردش تتر اکنون برابر 67,565,962,655 واحد USDT است؛ البته عرضه کل USDT ثابت نیست، زیرا تتر لیمیتد می‌تواند توکن‌های بیشتری را بر اساس تقاضا صادر کند. افزون بر این، توکن‌های تتر را می‌توان در شبکه‌های مختلف بلاکچین، از جمله بیت‌کوین، اتریوم، ترون و غیره استفاده کرد.
تتر در گذشته به دلیل عدم شفافیت در مورد پشتوانه ذخیره خود با انتقاداتی روبه‌رو شده است. منتقدان، در مورد اینکه آیا واقعاً این استیبل کوین دارای ذخایر کافی برای حمایت کامل از کل USDTهای در گردش هست یا خیر نگرانی‌هایی را مطرح کرده‌اند. این انتقادات باعث شد تتر از آن زمان، گزارش‌های منظمی در مورد ترکیب ذخایر خود منتشر کند. برای مثال، روز سوم مارس ۲۰۲۴، تتر دارایی ۹۹.۴۵ میلیارد دلاری را برای USDT گزارش کرد و اذعان نمود که ۸۴.۵۸ درصد از ذخایر خود را به صورت نقد، معادل‌های نقدی، سپرده‌های کوتاه مدت و اوراق تجاری نگهداری می‌کند. در گزارش تتر آمده بود ۰.۰۵ درصد از ذخایر آن در اوراق قرضه شرکتی، ۴.۹۵ درصد در وام‌های تضمین شده نهادهای غیروابسته، ۲.۹۱ درصد در بیت کوین، ۳.۶۲ درصد در فلزات گرانبها و ۳.۸۹ درصد در سایر اشکال سرمایه‌گذاری نگهداری می‌شود.
به‌علاوه این، ردپای تتر قبلاً در چند فعالیت مالی غیرقانونی نیز دیده شده که نگرانی‌های نظارتی پیرامون آن را افزایش داده است.
با وجود تمام این اختلافات، تتر اکنون به بزرگترین استیبل کوین از نظر ارزش بازار تبدیل شده است که در 2024، از مرز 100 میلیارد دلار عبور کرد. دلیل این افزایش ارزش بازار این است که این استیبل کوین به‌خاطر ثبات نسبی بیشتری که در مقایسه با ارزهای دیجیتال ناپایدار دارد، کاربرد گسترده‌ای در معاملات، وام‌دهی و و سایر فعالیت‌های مالی اکوسیستم ارزهای دیجیتال پیدا کرده است.
دای (DAI) یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که هدف آن حفظ پیوند 1:1 با دلار آمریکا است. این دارایی بر بستر بلاکچین اتریوم ساخته شده است و توسط سازمان غیرمتمرکز مستقلی موسوم به میکر دائو (MakerDAO) اداره می‌شود. میکر دائو در سال 2014 توسط رون کریستنسن (Rune Christensen) تأسیس شد و پس از توسعه پروتکل دائو، استیبل کوین دای (DAI) را در سال 2017 عرضه کرد.
ویژگی کلیدی استیبل کوین دای این است که توسط هیچ مقام یا نهاد مرکزی کنترل نمی‌شود، بلکه هولدرهای توکن حاکمیتی در میکردائو، در مورد تایید یا رد تغییرات پروتکل رای می‌دهند. طبق اطلاعات کوین گکو، تا جولای 2024، عرضه در گردش DAI حدود 5.34 میلیارد توکن است و این دارایی در جایگاه هفدهم بزرگترین دارایی‌های دیجیتال قرار دارد.
توکن‌های جدید DAIمانند بیت‌کوین (BTC) و اتریوم از طریق استخراج (ETH) تولید نمی‌شوند یا مانند تتر (USDT) ، تولید آن توسط یک شرکت خصوصی و بر مبنای سیاست‌های انتشار، صورت نمی‌گیرد. بلکه، توکن‌های جدید DAI می‌تواند توسط هر کاربری از طریق پروتکل میکر (Maker Protocol) ساخته شود.
هیچ محدودیتی در عرضه کل DAI وجود ندارد؛ عرضه آن پویاست و به مقدار وثیقه ذخیره شده در مخازن آن در هر لحظه بستگی دارد. عرضه در گردش DAI به طور شفاف از طریق قراردادهای هوشمند MakerDAO مدیریت می‌شود که در صورت نیاز، DAI جدید را ضرب کرده یا مقداری از گردش فعلی را می‌سوزاند تا پیوند آن را با دلار آمریکا حفظ کند.
به علاوه، پشتوانه وثیقه استیبل کوین دای (DAI) در قراردادهای هوشمند قابل تأیید عمومی در بلاکچین اتریوم نگهداری می‌شود. استیبل کوین دای (DAI) به گونه‌ای طراحی شده است که وسیله‌ای پایدار برای تبادل و ذخیره ارزش در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) باشد. از این دارایی به طور گسترده برای وام‌دهی، استقراض، خرید و فروش و سایر برنامه‌های DeFi استفاده می‌شود.
با توجه به این توضیحات، می‌توان در اولین گام ادعا کرد که اولین تفاوت دای و تتر به مسئله توکن‌های در گردش و ضرب توکن‌های جدید آنها برمی‌گردد. کل USDT موجود در گردش بازار، بسیار بیشتر از DAI است؛ (112 میلیارد واحد تتر در مقایسه با حدود 5.34 میلیارد واحد دای). به‌علاوه، درحالی‌که بنیاد تتر لیمیتد می‌تواند توکن‌های USDT جدید را بر اساس تقاضای بازار منتشر کند، صدور توکن‌های جدید دای (DAI) به طور شفاف از طریق قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم و توسط پروتکل غیرمتمرکز میکردائو مدیریت می‌شود.
دو استیبل کوین تتر (USDT) و دای (DAI) متناسب با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، کاربرد متنوعی در فضای امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) دارند. تفاوت دای و تتر از نظر کاربرد در فضای دیفای به شرح زیر است:
همانطور که گفتیم، دای (DAI) به‌عنوان یک رسانه پایدار مبادله و ذخیره ارزش، به طور گسترده در اکوسیستم دیفای استفاده می‌شود. کاربران می‌توانند توکن‌های DAI خود را برای کسب سود از طریق پروتکل‌های وام‌دهی دیفای مانند آوه (Aave) و کامپاند (Compound) به سایر کاربران قرض دهند. از این استیبل کوین می‌توان به‌عنوان وثیقه برای استقراض سایر ارزهای دیجیتال در برنامه‌های وام‌دهی دیفای نیز استفاده کرد.
نرخ پس انداز دای (DSR) یک برنامه منحصربه‌فرد است که به کاربران این امکان را می‌دهد که با واریز دارایی خود در قرارداد هوشمند DSR، نرخ بهره سالانه 1٪ کسب کنند. علاوه بر این، ماهیت غیرمتمرکز و دارای وثیقه رمزنگاری DAI، آن را به یک استیبل کوین ترجیحی برای بسیاری از برنامه‌های دیفای تبدیل کرده است که برای ویژگی شفافیت و نبود یک نهاد صادرکننده مرکزی ارزش قائل هستند.
تتر (USDT) نیز در قالب جفت ارزهای معاملاتی مختلف، کاربرد گسترده‌ای در فضای دیفای پیدا کرده است. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران از USDT برای انتقال وجوه بین پروتکل‌ها و صرافی‌های مختلف دیفای استفاده می‌کنند و از این طریق از نوسانات سایر دارایی‌های رمزپایه در امان می‌مانند.
تتر را نیز مانند دای می‌توان در پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای برای کسب سود، قرض داد. با این حال، ماهیت متمرکز USDT و عدم شفافیت در مورد ذخایر آن باعث شده است که برخی از پروتکل‌های دیفای و کاربران نسبت به کاربرد بیش از حد آن در این فضا محتاط باشند. به بیان دقیق‌تر، در یک سری از برنامه‌های خاص، جامعه دیفای استفاده از دای را به تتر ترجیح می‌دهند و از آن به‌عنوان یک استیبل کوین بومی استقبال می‌کنند.
به طور کلی، شفافیت دای (DAI) در مسائل مربوط به وثیقه و پشتیبانی ارزش بیشتر از تتر (USDT) است. دای توسط یک سبد وثیقه از ارزهای دیجیتال مانند اتریوم، USDC، USDP و غیره پشتیبانی می‌شود که مدیریت آن از طریق قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم صورت می‌گیرد. همین امر این باعث می‌شود که پشتوانه وثیقه آن در مقایسه با تتر شفاف‌تر و قابل تأیید باشد.
در مقابل، ارزش تتر (USDT) توسط دارایی‌های مالی سنتی مانند پول نقد و اوراق قرضه پشتیبانی می‌شود؛ اما همانطور که گفتیم، این شرکت به دلیل عدم شفافیت و ممیزی برای اثبات حمایت کامل از ذخایر USDT با انتقادات زیادی مواجه شده است.
درحالی‌که نمی‌توان ادعا کرد که دای (DAI) به طور کامل غیرمتمرکز است، زیرا هنوز برخی از استیبل کوین‌های متمرکز مانند USDC در وثیقه آن نگهداری می‌شوند، سیستم کلی وثیقه آن شفاف‌تر بوده و به جای یک نهاد متمرکز مانند تتر، توسط پروتکل غیرمتمرکز میکردائو اداره می‌شود. با این اوصاف می‌توان گفت شفافیت و تأییدپذیری سیستم پشتیبان مبتنی بر وثیقه DAI به طور کلی برتر از مدیریت ذخیره غیرشفاف USDT توسط تتر لیمیتد است.
گفتیم که دای (DAI) یک استیبل کوین غیرمتمرکز و دارای وثیقه رمزارزی است، به این معنی که توسط یک سبد متنوع از ارزهای رمزنگاری شده پشتیبانی می‌شود که به عنوان وثیقه در خزانه میکر (Maker Vaults) سپرده شده‌اند.
کاربران، ارزهای رمزنگاری‌شده مانند اتریوم (ETH) را در این خزانه‌ها واریز می‌کنند و توکن‌های جدید DAI تولید می‌شوند. ارزش این وثیقه معمولاً تا 150 درصد از ارزش DAI ضرب شده بیشتر است. این وثیقه‌سازی بیش‌ازحد، نوعی سد محافظتی در برابر نوسانات احتمالی قیمت رمزارزهای زیربنایی ایجاد می‌نماید. این فرایند، به طور کاملاً شفاف از طریق قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم مدیریت می‌شود.
در مقابل، تتر (USDT) یک استیبل کوین متمرکز و با پشتوانه فیات است، به این معنی که توسط دارایی‌های مالی سنتی مانند پول نقد، معادل‌های نقدی و سایر سپرده‌های کوتاه‌مدت و اوراق قرضه پشتیبانی می‌شود. این پشتوانه فیات، باعث ثبات بیشتر و حفظ نسبت یک به یک قیمت استیبل کوین USDT با دلار آمریکا می‌شود و این دارایی را دربرابر نوسانات قیمت رمزارزها مصون می‌کند؛ ولی در عین حال، ماهیت متمرکز و عدم اطمینان درباره شفافیت آن نگرانی‌هایی را در مورد حمایت واقعی USDT ایجاد کرده است. با توجه به تفاوت دای و تتر در این زمینه، انتخاب میان آنها، به اولویت‌های اصلی کاربر و انتخاب بین تمرکززدایی و ثبات بستگی دارد.
به طور خلاصه، تفاوت اصلی دو استیبل کوین محبوب بازار از نظر مدل حاکمیتی و تمرکززدایی در کنترل تتر توسط یک نهاد واحد و مشخص به نام تتر لیمیتد و اداره استیبل کوین دای توسط یک جامعه غیرمتمرکز است. همین تفاوت در رویکرد حاکمیتی، پیامدهایی در زمینه شفافیت، مشارکت جامعه و قرار گرفتن در معرض فشارهای نظارتی را در پی داشته است.
تتر در طول سال‌ها، با بررسی‌های نظارتی و چالش‌های قابل توجهی در این زمینه مواجه بوده است. به‌رغم تلاش‌های اخیر تتر برای شفاف‌سازی و ارائه گزارش‌های منظم، هنوز سؤالاتی در مورد صحت ادعای وجود ذخایر فیات کافی برای پشتیبانی کامل از USDTهای در گردش بازار و حفظ پیوند 1:1 دلاری آن مطرح می‌شود.
در حقیقت، ماهیت متمرکز و عدم شفافیت تتر آن را به هدفی برای نهادهای نظارتی تبدیل کرده است که نگران فعالیت‌های مالی غیرقانونی بالقوه و مسائل مربوط به انطباقات قانونی هستند. در مقابل، کنترل ارز دیجیتال DAI توسط قراردادهای هوشمند باعث شده است دست نهادهای نظارتی یا دولت‌ها برای محدود کردن فعالیت آن با وضع قوانین مختلف، کوتاه شود. به واسطه همین ویژگی کلیه فعالیت‌های دای شفاف بوده و امکان سانسور اطلاعات آن وجود ندارد.
این تفاوت در میزان قرار گرفتن در معرض فشارهای نظارتی، به عنوان یک مزیت بالقوه برای دای نسبت به تتر در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا ریسک طرف مقابل را کاهش داده و اعتماد به ثبات استیبل کوین را افزایش می‌دهد.
انجام تراکنش و سایر خدمات مرتبط با هر دو استیبل کوین DAI و USDT مستلزم پرداخت کارمزد است. با این حال به طور کلی، کارمزد پردازش تراکنش‌های دای از تتر بیشتر است. زیرا دای یک استیبل کوین غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم بوده و همه ما به‌خوبی از کارمزدهای سرسام‌آور این شبکه آگاه هستیم. از طرفی، عرضه تتر در شبکه‌های مختلف بلاکچین به ما این امکان را داده است که این استیبل کوین را در شبکه‌های ارزان‌تر از اتریوم مثل ترون، سولانا و یا بایننس خرید و فروش کنیم.
دای (DAI) و تتر (USDT) دو مورد از برجسته‌ترین استیبل کوین‌ها در بازار ارزهای دیجیتال هستند، اما به‌لحاظ ساختار اصلی و درک بازار تفاوت‌های چشمگیری با یکدیگر دارند. ما در این مطلب تعریفی جامع از هر دو استیبل کوین به شما ارائه کردیم و با موشکافی ویژگی‌های خاص هر کدام، فهمیدیم که فرق دو استیبل کوین Tether و DAI در چیست. گفتیم که دای (DAI) یک استیبل کوین غیرمتمرکز و دارای وثیقه رمزارزی است که بر بستر بلاکچین اتریوم ساخته شده و توسط سازمان مستقل غیرمتمرکز میکردائو (DAO) اداره می‌شود. پشتیبانی و صدور وثیقه آن به طور شفاف از طریق قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود و جایگزین غیرمتمرکزتر و شفاف‌تری برای استیبل کوین‌های متمرکز بازار است. این دارایی به خوبی با اصول امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) مطابقت یافته و به طور گسترده در اکوسیستم دیفای استفاده می‌شود.
در مقابل، تتر یک استیبل کوین متمرکز و با پشتوانه فیات است که توسط تتر لیمیتد صادر می‌شود. تتر بارها زیر ذره‌بین نهادهای نظارتی قرار گرفته است و شفافیت آن درباره پشتوانه ذخایر خود بارها زیر سوال رفته است. با این حال، با وجود این مشکلات، ارزش بازار بزرگتر تتر و پذیرش گسترده‌تر آن در بازار ارزهای دیجیتال، این استیبل کوین را به یک دارایی غالب در بازار تبدیل کرده است.
در نهایت، اشاره کردیم که با درنظرگرفتن تفاوت دای و تتر، انتخاب بین آنها به اولویت‌های شما بستگی دارد. کسانی که به دنبال یک استیبل کوین غیرمتمرکز و شفاف هستند احتمالاً دای را ترجیح می‌دهند، درحالی‌که کسانی که بیشتر بر نقدینگی و پذیرش گسترده‌تر بازار متمرکز هستند، تتر را به عنوان گزینه برتر انتخاب می‌کنند. درک تفاوت‌های ظریف این دو استیبل کوین پیشرو برای تصمیم‌گیری آگاهانه در اکوسیستم پویای ارزهای دیجیتال بسیار مهم است.
رپورتاژ
