در نخستین دستورالعمل، چهارم بهمن ماه جاری این وزارتخانه ضوابطی را
ابلاغ کرد که براساس آن واردات خودرو از طریق اشخاص و به صورت متفرقه ممنوع
شده و واردات خودرو فقط از سوی نمایندگی های مجاز این خودروسازان انجام
می شود.
هدف از این تصمیم، حمایت از مصرف کنندگان و سر و سامان دادن به واردات
خودرو اعلام شده است زیرا بیشتر خودروهای وارداتی به صورت متفرقه گارانتی
وخدمات پس از فروش ندارد و از آن گذشته ممکن است خودروی وارداتی دچار اشکال
بوده یا آپشن های آن با موارد تعهد شده به خریدار مطابقت نداشته باشد که
در این صورت پیگیری مصرف کنندگان بسیار دشوار و طولانی خواهد بود.
در برابر این تصمیم اما برخی کارشناسان معتقدند واردات خودرو انحصاری خواهد شد و در اختیار 35 نمایندگی رسمی کم شمار قرار خواهد گرفت و آنان هر چه می خواهند با قیمت این خودروها خواهند کرد. منتقدان درهمین باره درخواست کردند شورای رقابت به ماجرای انحصاری شدن واردات خودرو ورود کند که با پاسخ مثبت این شورا نیز مواجه شدند.
هر چند گمان می رود این پاسخ در مقابله با اعلام های وزارت صنعت، معدن و تجارت که خواستار حذف شورای رقابت از پروسه قیمت گذاری خودرو شده، داده شده باشد.
در دومین دستورالعملی که دیروز خبر آن اعلام شد، سازمان توسعه تجارت به عنوان ارگان تنظیم تجارت کشور از کنترل قیمت خودروهای وارداتی و الزام واردکنندگان به قیمت گذاری در چارچوب های اعلامی سازمان حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده خبر داد.
موضوعی که بلافاصله با واکنش مثبت سازمان حمایت مواجه شد و این سازمان اعلام کرد پیشنهادات لازم رابرای ایجاد تغییر در ضوابط واردات و فروش خودروهای خارجی ارائه داده و منتظر نتیجه آن است.
در کوران ابلاغ یک چنین ضوابط و اختلافات و جر و بحث های پیرامونی آن، قیمت خودروهای خارجی در بازار به آهستگی روبه افزایش گذاشت.
براساس قیمت گیری های انجام شده از سوی خبرنگار جام جم از بازار و نمایندگی ها، قیمت برخی از انواع این خودروها در بازار در یک هفته اخیر به طور میانگین حدود 5 درصد افزایش یافته و این افزایش تقریبا در تمام محصولات متنوع برندهای خودرو موجود در بازار ایران مانند هیوندا، کیا و تویوتا ایجاد شده است.
درهمین حال فعالان بازار خودرو در گفت وگو با خبرنگار ما علت اصلی چنین افزایشی را جو و استنباط بازار درباره محدود شدن ورود خودرو به کشور تحت تاثیر ضوابط ابلاغی جدید دولت ارزیابی کردند.
به گفته آنان فعالان بازار خودرو می گویند ممنوعیت ورود خودرو از سوی اشخاص و انحصار این واردات به نمایندگی ها، عرضه خودرو به بازار را کاهش می دهد، در نتیجه همه خریدار شده اند و قیمت ها افزایش یافته است.
این فعالان اضافه کردند که البته در پیش بودن عید نوروز و گرم شدن بازار خودرو و نوسانات افزایش نرخ ارز پس از دور اخیر مذاکرات هسته ای و گران خریده شدن ارز در آن مقاطع از سوی واردکنندگان نیز در رشد قیمت ها تاثیر دارد، اما عامل اصلی که در بازار جو ایجاد کرده همان ضوابط محدودکننده دولت است.
متعهد به ثبات قیمت ها هستیم
با این حال انجمن واردکنندگان خودرو در واکنش به رشد قیمت خودروهای وارداتی اعلام کرد که به ثبات قیمت ها در بازار و حتی کاهش نسبی و آرام قیمت ها متعهد است.
فرهاد احتشام زاد، رییس این انجمن ضمن حمایت از تصمیم وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره مصوبه اخیر در ارتباط با واردات خودروهای سواری به کشور، اظهار کرد: این تصمیم در جهت جلوگیری از تضییع حقوق مشتریان ناشی از نبود اطمینان از اصالت خودرو و عدم برخورداری از خدمات گارانتی و خدمات پس از فروش به مدت ده سال بوده است.
وی تصریح کرد: قطعا رسالت نمایندگان رسمی نیز کمافی السابق رعایت الزامات قانونی و پشتیبانی و پیروی از مصوبات وزیر صنعت، معدن و تجارت و حفظ ثبات در بازار اعم از کمی و کیفی است؛ ضمن این که کاهش آرام قیمت ها نیز مد نظر است.
رئیس انجمن واردکنندگان خودرو تاکید کرد: رعایت الزام برخورداری مشتریان خودرو از حقوق تعیین شده در هر دو حوزه فروش و خدمات پس از فروش خودرو نیز برای همه واردکنندگان رسمی براساس قانون حمایت از مصرف کنندگان الزامی است و با توجه به تمهیدات اندیشیده شده از سوی نمایندگان رسمی، انتظار رقابت بیشتر در بازار سالم و رقابتی صحیح متصور است.
با این حال روند طی شده در بازار خودروهای وارداتی فعلا که خلاف این گفته ها را ثابت کرده است. ظاهرا همین افزایش نیز سازمان توسعه تجارت را بر آن داشته که از کنترل قیمت خودروهای داخلی سخن بگوید.
قیمت ها را کنترل می کنیم
در این باره معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از الزام واردکنندگان خودرو که دارای نمایندگی رسمی از وزارت صنعت هستند، برای توافق با سازمان حمایت خبر داد و گفت: وزارت صنعت، قیمت خودروهای وارداتی را کنترل می کند.
ولی الله افخمی راد دیروز در گفت وگو با مهر درباره واردات خودرو و آخرین شرایط ثبت سفارش ها بعد از ابلاغیه اخیر وزارت صنعت افزود: وزارت صنعت به منظور حمایت از مصرف کنندگان داخلی تصمیم گرفته است که واردات خودرو را تنها از طریق نمایندگی های ثبت شده، مجاز بداند؛ این در حالی است که به نظر می رسد با این کار، گرچه ممکن است در ابتدا تکانه های قیمتی بوجود آید، اما در درازمدت، بازار کنترل شده و مصرف کنندگان منتفع می شوند.
رییس سازمان توسعه تجارت افزود: افزایش قیمت در خودروهای وارداتی می تواند در خودروهای داخلی هم تاثیرگذار باشد؛ به همین دلیل، وزارت صنعت، واردکنندگان خودرو را ملزم کرده که برای قیمت گذاری محصولات وارداتی، حتما با سازمان حمایت هماهنگی داشته و طبق ضوابط این سازمان عمل کنند.
وی تصریح کرد: الزام دیگری که واردکنندگان رسمی خودرو باید به دولت بدهند، این است که حتما خدمات پس از فروش را به مصرف کنندگان ارائه داده و شبکه های تامین قطعات خود را تقویت کنند. این باعث می شود که به طور غیرمستقیم، خدمات پس از فروش هم تضمین شود، زیرا مسئول واردات تمامی خودروهایی که از این پس وارد بازار می شوند، با نمایندگان پس از فروش است و آنها ملزم به ارائه خدمات مناسب و تامین بموقع قطعات هستند.
به گفته افخمی راد، واردکنندگان باید متعهد به انجام واردات به میزان مناسب در کوتاه ترین زمان و با کمترین هزینه و در نهایت بهترین خدمات پس از فروش شوند.
سازمان حمایت: تغییراتی را پیشنهاد داده ایم
از سوی دیگر، معاون سازمان حمایت مصر ف کنندگان و تولیدکنندگان به عنوان دیگر ارگان وزارت صنعت و هم عرض سازمان توسعه تجارت، درباره خودروهای وارداتی اعلام کرد: شورای رقابت تاکنون پیرامون قیمتگذاری خودروهای وارداتی هیچ گونه ضابطه یا دستورالعملی ارائه نکرده اما ما پیشنهاداتی در این خصوص ارائه داده ایم.
وحید منایی در گفت وگو با ایسنا در خصوص قیمتگذاری بی ضابطه و گران فروشی خودروهای وارداتی از طریق نمایندگی ها و نمایشگاه داران گفت: قیمت خودروی سواری به معنای عام از اسفند 91 براساس دستور رئیس جمهور وقت و طبق مجموع قوانین اجرایی اصل 44 قانون اساسی به شورای رقابت محول شد که شورای یاد شده پیرامون قیمت گذاری خودروهای وارداتی تاکنون هیچ گونه ضابطه یا دستورالعملی ارائه نکرده است.
وی با اشاره به آمار گمرک اظهار کرد: در 9 ماهه امسال 33 درصد از واردات خودرو توسط نمایندگی های رسمی و حدود 67 درصد از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی صورت گرفته است.
معاون نظارت بر کالاهای سرمایه ای و خدمات سازمان حمایت مصر ف کنندگان و تولیدکنندگان افزود: با توجه به مشکلات موجود و بررسی های کارشناسی انجام شده توسط سازمان حمایت از مصر ف کنندگان و تولیدکنندگان، پیشنهادات لازم با هدف ضرورت اصلاح آیین نامه مرتبط با حوزه خدمات فروش خودرو به معاونت ذی ربط در وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت اتخاذ تصمیم نهایی منعکس شده است.
البته پیش از این شورای رقابت در قیمت گذاری خودروهای رقابتی دخالت نمی کرد و رئیس این شورا اعلام کرده بود با توجه به این که بیشتر خودروهای وارداتی بالای 2000 سی سی هستند و با هم رقابت دارند، قیمت آنها براساس رقابت بین خودشان تعیین می شود و بازار، قیمت آنها را مشخص می کند.
اما در پی انحصار ورود خودرو به نمایندگی ها که از نظر برخی، به معنای انحصاری شدن واردات خودروست و روز چهارم بهمن ماه جاری از سوی سازمان توسعه تجارت ابلاغ شد، رضا شیوا ـ رئیس شورای رقابت ـ در اظهارات جدید خود گفت که اگر واردات خودرو به دست یک یا چند شرکت بیفتد، انحصاری می شود و احتمالا شورا به آن ورود می کند و همچون خودروهای داخلی برخورد می شود.
وی افزود: لذا قراردادها و تمام مسائلی که مربوط به واردات یک خودرو میشود در شورای رقابت بررسی خواهد شد.
حال باید منتظر نشست و دید در آستانه عید نوروز و گرم شدن بازار خودرو آیا بازار خودروهای خارجی نیز دچار آشفتگی خواهد شد یا آرام خواهد بود؛ آشفتگی ای که تجربه ثابت کرده از دل آن افزایش قیمت بیرون می آید.
جدول مقایسه ای قیمت برخی خودروهای خارجی