ایران اکونومیست- آغاز هفته سرطان بهانهاي بود تا نشستي خبري در مورد ضرورتهاي پيشگيري از ابتلا به اين سرطان و راههاي مقابله با آن برگزار شود. دكتر زهره شاهوردي، فوقتخصص سرطان زنان در اين نشست با اشاره به اين موضوع كه ابتلا به اين نوع سرطان در كشورهاي در حال توسعه و ايران رو بهافزايش است، جزئيات مربوط به آن را چنين توضيح داد: «اين سرطان در كشورهاي توسعهيافته دهمين سرطان خانمها بهحساب ميآيد ولي در كشورهاي در حال توسعه سومين سرطان شايع خانمهاست، بنابراين نقش پيشگيري و تشخيص زودرس بسيار اهميت دارد تا از نظر اقتصادي و اجتماعي بار زيادي بر كشورها وارد نشود، از طرفي ديگر اين سرطان درد بسياري براي فرد ايجاد ميكند.»
درد اين سرطان هم اگرچه بيدرمان است اما واكسني براي پيشگيري آن هست. ويروس، عامل بروز 99/7درصد اين سرطان اعلام شده است. بيش از 150نوع ويروس وجود دارد كه 40نوع آن در اين رابطه بيماريزا بوده و 15نوع از اين ويروسها سرطان ايجاد ميكند، اما ساير ويروسها در اين ناحيه از بدن ريسك كمتري داشته و شايد فقط منجر به زگيل تناسلي شود. دكتر شاهوردي توضيح ميدهد كه 85 تا 90درصد افراد تا سن 80سالگي حتي با انجام يكبار مقاربت جنسي ممكن است در معرض ابتلا به اين ويروس قرار بگيرند. البته در سال اول و دوم درگيري با اين ويروس بدن خودبهخود آن را از بين ميبرد و فقط 10 تا 20 مورد در بدن بيمار پايدار ميماند و منجر به وضعيت پيشسرطاني ميشود كه اين وضعيت نيز قابل تشخيص است و 10 تا 15سال زمان ميبرد تا به سرطان تبديل شود.
تماس مقاربتي مهمترين راههاي ابتلاي اين سرطان زنانه هستند و حتي وسايل پيشگيري از بارداري هم بهطور 100درصد نميتواند از اين بيماري جلوگيري كند و فقط تا 70درصد در جلوگيري از انتقال اين بيماري مؤثر است. آنطور كه دكتر شاهوردي ميگويد، استفاده طولانيمدت از قرصهاي جلوگيري از بارداري هم ميتواند از فاكتورهاي سرطان دهانه رحم باشد.
مهمترين علائم هشداردهنده سرطان دهانه رحم، عفونتهاي مكرر واژينال و خونريزي غيرطبيعي است. خونريزي هنگام مقاربت، درد هنگام ادرار، طولانيشدن بيش از حد معمول عادت ماهانه، ازدياد ترشحات و درد كمر را هم بايد بهعنوان نشانههاي احتمالي از اين بيماري جدي گرفت. پيشگيري مهمترين عاملي است كه درخصوص اين نوع بيماريها همواره از آن نام برده ميشود. به گفته شاهوردي حتي اگر از همين امروز براي پيشگيري از اين نوع سرطان در كشور اقدام كنيم، 2دهه آينده شاهد كاهش سرطان دهانه رحم در كشور خواهيم بود، اما مشكل اساسي اينجاست كه بيمهها حاضر به پوششدادن واكسن اين سرطان نيستند. سرمايهگذاري براي پيشگيري در مورد اين بيماري مانند بسياري از سرطانها كه درمانشان بسيار پرهزينه است، موجب صرفهجويي در بودجه درماني خواهد شد.
اعظمالسادات موسوي، متخصص زنان و زايمان و رئيس انجمن سرطان زنان نيز در اين نشست با بيان اينكه هماكنون سرطان دهانه رحم چهارمين سرطان شايع زنان و پنجمين علت مرگ آنان در ايران است، گفت: ساليان سال در ايران غربالگري انجام شده، ولي مديريتش درست نبود و آزمايشها نيز به خوبي ديده نشد، در نهايت دسترسي به گروههاي پرخطر نيز وجود نداشت، بهطوريكه بيش از 90درصد افرادي كه دچار سرطان دهانه رحم شدند، هيچ وقت غربالگري نشدهاند. در وزارت بهداشت بهدليل آنكه ديد اثربخشي در اين غربالگريها وجود نداشت، 5 تا 6سال اين غربالگري متوقف شد ولي در 3سال اخير با بازنگري مجدد دستورالعمل غربالگري سرطان دهانه رحم آماده شده تا هر خانم 25 تا 60سال هر 3سال اين غربالگري را انجام دهد.
شيوع سرطان دهانه رحم از زمان نخستين رابطه جنسي شكل ميگيرد. برخي از انواع سرطان قابل پيشگيري و غربالگري هستند كه سرطان دهانه رحم و پروستات يكي از اين نوع سرطانهاست. واكسن HPV كه در 3نوبت و در طول 6ماه براي پيشگيري از سرطان دهانه رحم بهكار گرفته ميشود و بهتر است خانمها از سن 9 تا 45سالگي و آقايان نيز از سن 9 تا 29سالگي واكسن GarDsil را در 3نوبت تزريق كنند اما قيمت بالاي اين واكسن موضوعي است كه باعث شده تا عده زيادي از افراد قادر به تهيه آن نباشند. در گذشته 3دز اين واكسن يك ميليون و 200هزار تومان قيمتگذاري شده بود كه اكنون به 870هزار تومان كاهش پيدا كرده. در برخي كشورها ازجمله عربستان اين واكسن بهطور رايگان در اختيار متقاضيان قرار ميگيرد.