بورس امروز/ سرمایه گذاران خارجی بورس ایران، از کجای جهان می آیند؟

آن‌طور که کارشناسان می‌گویند اقتصاد ایران در شرایط فعلی به منابع بیشتری برای توسعه اقتصادی نیاز دارد و بخشی از این منابع باید از طریق سرمایه‌گذاری خارجی تامین شود. آمار‌ها نشان می‌دهند سطح تولید ناخالص داخلی ایران در دهه ۹۰ نزدیک به صفر درصد بوده و به همین دلیل اغلب کارشناسان از دهه ۹۰ به عنوان دهه از دست رفته یاد می‌کنند.

در چنین شرایطی اهمیت ورود منابع جدید به اقتصاد ایران و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر از گذشته است؛ چراکه روند کند تولید در گذشته و استهلاک سرمایه و ماشین‌آلات اقتصاد ایران را در نقطه حساسی قرار داده است. درواقع برای بهبود و اثربخشی صنایع، راهی جز افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی نیست.

اولین خارجی بورس ایران، چه کسی بود؟

نخستین‌بار ۲۷سال پیش و در سال ۱۳۷۳ یک سرمایه‌گذار خارجی وارد ایران شد. این سرمایه‌گذار یک شرکت آلمانی بود که برای اولین‌بار در ایران کد سهامداری دریافت کرد و بخشی از منابع خود را در بازار سرمایه ایران سرمایه‌گذاری کرد. از آن زمان تاکنون تعداد سرمایه‌گذاران خارجی افزایش یافته و طبق آخرین اطلاعات درحال حاضر ۴هزارو ۶۲۹ سرمایه‌گذار خارجی در بازار سهام ایران مشغول به فعالیت هستند که از این تعداد ۱۴۴۷حقوقی و ۳هزارو ۱۸۲ نفر حقیقی یعنی شهروندان سایر کشور‌ها هستند که در بازار سهام ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند. در یک سال گذشته ۳۰۰شخص حقیقی و حقوقی به فهرست قبلی اضافه شده‌اند.

سرمایه‌گذاران خارجی از کجای جهان آمده‌اند؟

طبق داده‌های موجود در حال حاضر سرمایه‌گذارانی از ۴۳کشور دنیا شامل آمریکا، انگلیس، اسپانیا، روسیه، آلمان، سوئیس، سوئد، لهستان، استرالیا، ازبکستان، جمهوری آذربایجان، چین، هلند، هند، ترکیه، لبنان، آفریقای جنوبی، ژاپن، قبرس، ایتالیا، امارات، نروژ، یونان، اندونزی، مالدیو، لهستان، کانادا، جزایر کیمن، هنگ‌کنگ، قطر، عراق، پاکستان، سوریه، لوکزامبورگ، کویت، نیوزیلند، مالزی، کره جنوبی، گرجستان، ارمنستان، جزایر ویرجین، نیجریه و افغانستان در بازار سرمایه ایران فعال هستند. آنطور که این اطلاعات نشان می‌دهد بیش از ۹۰درصد کد‌های سهامداری برای خارجی‌ها مخصوص کشور‌های همسایه به‌ویژه افغانستان، ترکیه، امارات و عراق صادر شده است و ۲درصد از این افراد را نیز ایرانی‌های مقیم خارج از کشور تشکیل می‌دهند

رشد ۳۰۰ درصدی سرمایه خارجی‌ها

در ایران نیز در طول سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی صورت گرفته است و حتی طرح تاسیس نخستین بورس بین‌الملل ایران در جزیره کیش به همین منظور دنبال می‌شود. اما تازه‌ترین آمار‌ها از وضعیت حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران نشان می‌دهد که حجم سرمایه خارجی‌ها در بازار سرمایه ایران در یک دوره ۵ساله ۳۰۴ درصد افزایش داشته است. این آمار‌ها نشان می‌دهد در آذرماه ۱۳۹۸ جمع کل دارایی سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران رقمی بالغ بر هزارو ۷۷۸ میلیارد تومان بوده که این میزان در آذرماه امسال به ۷هزارو ۱۸۴میلیارد تومان رسیده است.

این آمار‌ها همچنین نشان می‌دهند مجموع ارزش سبد سرمایه‌گذاران خارجی از ابتدای سال تاکنون نیز ۶.۲ درصد افزایش یافته و بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان به جمع کل دارایی سرمایه‌گذاران خارجی اضافه شده است.

بورس، محلی برای جذب سرمایه‌های خارجی

بسیاری از کشور‌ها در دهه‌های گذشته تلاش می‌کردند تا سرمایه‌گذاران خارجی را به صورت مستقیم جذب کنند، اما از ۲ دهه پیش توجه به جذب سرمایه‌گذاران خارجی از طریق مکانیسم‌های بورس افزایش یافته و نوعی رقابت بین‌المللی برای این کار به راه افتاده است؛ به طور مثال عربستان در طول چند سال گذشته توانست از طریق پذیره‌نویسی و عرضه سهام شرکت نفتی آرامکو در بازار‌های بین‌المللی منابع بزرگی را جذب کند و در عین حال سطح اعتبار بازار‌های مالی خود را افزایش دهد. بسیاری از کشور‌های منطقه نیز در همین مسیر گام برمی‌دارند. در چنین شرایطی بورس به اصلی‌ترین ابزار برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی در سراسر جهان تبدیل شده و برآورد می‌شود حجم سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌های جهان به بیش از چندین تریلیون دلار برسد، اما در ایران چه خبر است و آیا کاری در این زمینه انجام شده است؟