محدودیت‌های صنعت نرم‌افزار در کشور

حسام اسدی - رئیس کمیسیون مدیریت ارتباط با مشتری نصر تهران با بیان اینکه متأسفانه امروز صنعت نرم افزار، صنعت جذابی نیست و سرمایه گذاری زیادی در این حوزه انجام نمی شود، اظهار کرد: درواقع اصلاً تزریق سرمایه در این حوزه انجام نمی‌شود، در صورتی که می‌تواند یکی از صنایع مولد ما باشد و اتفاقاً پیشرفت هم کند. استعدادهای بسیار خوبی در این زمینه در کشور داریم که به ساده‌ترین شکل می‌توانند ارزآوری برای کشور داشته باشند، اما به خاطر محدودیت‌هایی که امروز با آن دست به گریبان هستیم، جذابیت از این صنعت فاصله گرفته است.

وی تحریم، مکانیسم‌های انتقال پول و مبادله تجاری در فضای بین‌المللی را از محدودیت‌های صنعت نرم‌افزاری عنوان کرد و افزود: اگر این محدودیت‌ها و دغدغه‌ها وجود نداشت، این صنعت به راحتی پیشرفت می‌کرد. همچنین عوامل متعددی در عدم جذابیت این صنعت تأثیرگذار هستند؛ به عنوان مثال در شرایط تورمی، به هیچ عنوان قیمت گذاری نرم افزار متناسب با سایر قسمت‌ها رشد نمی‌کند. برایمان قابل فهم و جا افتاده است که نرخ سخت افزار متناسب با فضای تورمی و ارزی رشد کند، اما معمولاً در حوزه نرم افزار این دیدگاه وجود ندارد.

نیروی انسانی اصلی ترین سرمایه هر شرکت نرم افزاری

اسدی با بیان اینکه این شرایط وضعیت شرکت‌های نرم افزاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خاطرنشان کرد: همه به دنبال این هستند که صرفه جویی‌هایشان را در حوزه نرم افزاری انجام بدهند. در صورتی که این صنعت، بسیار می‌تواند مولد باشد. وقتی شرکت‌های نرم افزاری نتوانند به اندازه کافی منتفع شوند و از طرفی قیمت‌گذاری‌های رسمی که توسط نظام صنفی انجام می‌شود، نتواند مقبولیت پیدا کند و سازمان هم به اندازه کافی تلاش نکند که این را بین نهادهای دولتی و تمامی نهادهایی که کار نرم افزاری انجام می‌دهند، به کرسی بنشاند، همه به ارزان فروشی روی می‌آورند، برای اینکه مجبور به زنده ماندن هستند. برای اینکه بتوانند کسب و کارشان را بچرخانند و مجبور به تعطیلی نشوند. البته متأسفانه خیلی‌ها هم مجبور به این تصمیم شدند.

وی با تأکید بر اینکه نیروی انسانی، اصلی‌ترین سرمایه هر شرکت نرم افزاری است، ادامه داد: متأسفانه ما نمی‌توانیم پرسنل متخصص زیادی که اتفاقاً در کشور داریم را راضی نگه داریم. وقتی بحران منابع انسانی به وجود می‌آید و قادر به ارائه سرویس‌های مناسب نیستیم، این چرخه و دور باطل، کشور را از نظر این قسم سرمایه‌ها ضعیف می‌کند و به صنعت اقتصاد دیجیتال ما آسیب می‌رساند. 

خوراک اصلی خلاقیت و نوآوری، نیروی انسانی متخصص و مشتاق است

وی با تأکید بر اینکه خوراک اصلی خلاقیت و نوآوری، نیروی انسانی متخصص، خوشحال و مشتاقی است که بتواند کار کند، گفت: وقتی که محدودیت‌های مختلفی به شرکت‌های نرم افزاری تحمیل می‌شود، طبیعی است که از این فضا روز به روز فاصله می‌گیریم. وقتی شرایط سال‌هایی که  قیمت نرم افزار تنظیم شده بود را بررسی می‌کنیم، درمی‌یابیم که آن سال‌ها  خلاقیت و نوآوری خیلی بیشتر و تأثیرگذار شرکت‌ها در جامعه نیز خیلی زیاد بود.

اسدی درباره جایگاه ایران در حوزه فناوری اظهار کرد: به جرأت می توانم بگویم در پنج سال گذشته از نظر ابزاری روی لبه تکنولوژی بودیم و نیروهای انسانی ما جزو خبره‌ترین‌ها بودند. اما امروز اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، صنعت نرم افزاری به مشکل برمی‌خورد. ممکن است شرکت‌های بزرگ که حمایت‌های متفاوتی را دریافت می‌کنند، بمانند، اما شرکت‌های کوچک و متوسط که بازوهای اصلی این قضیه هستند، رو به زوال بروند.

وی با بیان اینکه شاخص بررسی وضعیت صنعت نرم افزار کشور، اوضاع و شرایط شرکت‌های کوچک و متوسط است، اظهار کرد: وقتی اوضاع بخش خصوصی خوب نباشد، یعنی داریم از یک آسیبی در این صنعت صحبت می‌کنیم، وقتی حال آنها خوب باشد، یعنی اینکه معادله‌های این قسمت از اقتصاد صنعت به درستی پیش می‌رود و به مرور اتفاقات خوبی می افتد.

وی ادامه داد: الان شرکت‌های بزرگی هستند که به واسطه قدمت و مشتری‌های زیادی که دارند، همچنان در تراز خوبی قرار دارند. بعضی از شرکت‌ها نیز به واسطه حمایتی که از جاهای مختلف دریافت می‌کنند، در وضعیت خوبی هستند. اما سایرین به خاطر عشق و علاقه‌ای که به صنعت نرم‌افزار دارند، وارد این حوزه می‌شوند و با پذیرفتن هزار و یک مصائب سعی‌ می‌کنند راهی را بسازند و جلو بروند.

اسدی با تاکید بر اینکه بعضا مسائل و مشکلات کسب و کارها و استارت آپ‌ها جزو اولویت‌ها نیست تصریح کرد: به فیلترینگی که سال گذشته انجام شد دقت کنید. خیلی از کسب و کارها زمین خوردند و مسیر زندگی آدمها تغییر کرد. متأسفانه در آن مقطع هم می دیدیم که برخی از افرادی که در صنف هستند که به دنبال بهره‌برداری از این شرایط هستند.

امید، مهمترین شاخصی که حوزه نرم افزار را زنده نگه می‌دارد

اسدی با اشاره به شرایط کارآفرینان حوزه صنعت نرم افزار، خاطرنشان کرد: مهمترین شاخصی که این حوزه را زنده نگه می‌دارد، امید است. ما جوانان با استعداد، باهوش و آینده دار زیادی داریم، اگر حوزه نرم افزار و کسب و کار توسعه پیدا کند و امید در این فضا باشد، اصلاً Game changer  است و آدم‌هایی که به این حوزه ورود پیدا می کنند، می توانند شرایط را به کلی تغییر دهند در آن صورت اقتصاد رشد بسیار خوبی خواهد کرد.

به گفته او، حوزه‌های سافت از حوزه‌هایی است که خیلی از محدودیت‌های لجستیکی را ندارد و خیلی راحت می‌توانید خیلی کارها را انجام بدهید. متأسفانه شرایطی پیش آمده که اگر بخواهید کار بین‌المللی انجام بدهید، باید در مرحله اول شرکتی را در خارج از ایران ثبت کنید و کل درآمدتان را به آنجا ببرید و تمام فعالیت‌هایی که در کشور انجام می‌دهید، تابع آنجا کنید.