شاخص استطاعت مسکن، شاخصی است که با آن می‌توان میزان قدرت خرید مردم را برای خرید خانه سنجید؛ شاخصی که در حال حاضر با وضعیت کنونی معیشت مردم، به شدت افت کرده است. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به‌تازگی در این باره گفته است که قیمت مسکن، درآمد و توان خرید مردم در قالب شاخص استطاعت مسکن مطرح می‌شود و هر چه قیمت مسکن بالا برود، توان خرید مردم کاهش پیدا کند. بر این اساس، اگر مسکن در رکود باشد نشان‌دهنده این است که از شاخص استطاعت مسکن فاصله داریم!
بازار مسکن از سال‌های دور در ایران متحمل مشکلات زیادی بوده و پستی و بلندی‌های بی‌شماری را پشت سر گذاشته است؛ خرید خانه همیشه برای ایرانی‌ها، یکی از بزرگترین دغدغه‌ها بوده و برخی از مردم هیچ‌گاه نتوانسته‌اند خانه‌ای برای خود بخرند در حالی که عمر آنها به پایان رسیده است.
با این حال برحه کنونی یکی از سخت‌ترین ادواری است که مردم برای خرید خانه پشت سر می‌گذارند. گرانی، رکود و نبود ساخت و ساز در کشور عملا باعث شده است خرید خانه برای غالب جامعه تبدیل به رویایی دور شود و در کنار آن تورم بی‌سابقه بازار اجاره نیز فشاری مضاعف بر شانه آنها است.
شاخص استطاعت مسکن، شاخصی است که قدرت خرید مردم در حوزه مسکن با آن سنجیده می‌شود. بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در این مورد به ایلنا گفته است: قیمت مسکن، درآمد و توان خرید مردم در قالب شاخص استطاعت مسکن مطرح می‌شود و هر چه قیمت مسکن بالا برود، توان خرید مردم کاهش پیدا کند و مسکن در رکود باشد نشان‌دهنده این است که از شاخص استطاعت مسکن فاصله داریم.
او اولین عامل اثر گذار در این بحث را تورم و پس از آن کاهش تولید مسکن در دهه ٩٠ را از عوامل موثر بر وضعیت فعلی می‌داند و در نهایت نیز به سوداگری در این عرصه اشاره می‌کند. البته سیاستهای نادرست دولت در این عرصه را نیز نمی‌توان نادیده گرفت؛ سیاست‌هایی که از همان سال‌های پس از جنگ هر بار به نحوی آسیب‌هایی را به همراه داشته است.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد نقش سیاستهای دولت در بهبود وضعیت بازار مسکن نیز توضیح داده است: اصلاحات قانون درباره مسکن یکی از راهکارهاست؛ در حال حاضر قانون پیش‌فروش مسکن با سخت‌گیری زیادی دنبال می‌شود و روان‌سازی در این قانون می‌تواند راهگشا باشد.
او ادامه داده است: از دیگر راهکارها فعال‌سازی تعاونی‌های مسکن است، علی‌رغم مشکلاتی که تعاونی‌ها دارند، اما این مجموعه‌ها می‌توانند یکی از راهکارها برای رفع مشکل مسکن مردم باشند. همچنین تامین مالی از روش‌هایی مختلف از جمله اوراق گام، صکوک، تهاتر، مولدسازی، صندوق پروژه و غیره از جمله ابزارهای متعدد در بخش تامین مالی حوزه مسکن است که می‌توان آنها را به‌کار گرفت.
وام مسکن کفاف خرید خانه را نمی‌دهد
میزان قدرت خرید وام مسکن، گواهی بر کاهش شدید قدرت خرید مردم و وضعیت نابسامان مسکن در کشور است. این وام که تا دهه گذشته کفاف درصد قابل توجهی از قیمت خرید خانه را شامل می‌شد، حالا با وجود آنکه سقف آن به 960 میلیون تومان رسیده است، حتی با آن یک اتاق نیز نمی‌توان خریداری کرد.
این در حالی‌ست که هزینه دریافت و اقساط ماهانه آن نیز تا حد سرسام‌آوری بالا رفته و عملا قشر کم‌بضاعت جامعه قادر به دریافت آن نیستند. بنابراین دیگر نه درآمد مردم پسخگوی تامین هزینه خرید مسکن است و نه تسهیلاتی که دولت برای عموم در نظر می‌گیرد متناسب با شرایط و بضاعتی است که وجود دارد!
