دکتر کوروش اعتماد در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با اشاره به اینکه بیش از ۷۵ درصد علل مرگ‌ومیر در کشور ما مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است، گفت: اگر حدود ۳۵۰ هزار مرگ سالانه در کشور داشته باشیم نزدیک به ۲۵۰ هزار مرگ به دلیل بیماری‌های غیرواگیر است که از این بین رتبه اول به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی است و پس از آنها، سوانح و حوادث ترافیکی و در رتبه بعدی دیابت و سرطان‌ها قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه بیماری‌های قلبی و عروقی بار زیادی از مرگ‌ومیرهای کشور را به خود اختصاص می‌دهند، تصریح کرد: انواع بیماری‌های قلبی در این زمینه عمدتا سکته‌های قلبی هستند و می‌توان گفت که ۴۰ درصد از مرگ‌های سالانه در کشور مربوط به بیماری‌های قلبی است.
وی با بیان اینکه بیماری‌های قلبی و عروقی شامل مجموعه‌ای از بیماری‌ها می‌شوند، اظهار کرد: سکته‌های قلبی، نارسایی‌های قلبی و ... در این دسته قرار می‌گیرند اما، آنچه که ما در حوزه بیماری‌های غیرواگیر مورد رصد قرار می‌دهیم، بیماری پرفشاری خون است که در جمعیت بالای ۳۰ سال حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد در استان‌های مختلف کشور ارزیابی شده است.
او در خصوص عوامل خطر بروز بیماری پرفشاری خون که در نهایت سبب بروز سایر مشکلات قلبی و عروقی می‌شود، بیان کرد: باید این نکته را بدانیم که معمولا عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر مشترک است. بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان‌ها، دیابت و بیماری‌های مزمن تنفسی چهار عامل خطر اصلی مرتبط شامل فعالیت فیزیکی پایین، تغذیه ناسالم، مصرف دخانیات و مصرف الکل دارند.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: متاسفانه ۴۰ درصد جمعیت بالای ۳۰ سال کشور فعالیت فیزیکی ناکافی دارند که این فعالیت ناکافی در خانم‌ها بیشتر از آقایان است. از سوی دیگر مصرف دخانیات در جمعیت بالای ۳۰ سال کشور حدود ۱۲ درصد در آقایان و ۱.۵ درصد در خانم‌ها متفاوت است. در کنار همه این موارد همچنین باید بدانیم که سالمندی و افزایش سن هم افراد را مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی می‌کند.
وی به بسته ارزیابی خدمات پایه سلامت اشاره کرد و گفت: جمعیت بالای ۳۰ سال کشور که به مراکز جامع خدمات سلامت مراجعه کنند، به صورت رایگان تحت غربالگری و خطرسنجی فشارخون، بیماری‌های قلبی و دیابت قرار می‌گیرند. روند کنترل بیماری در کسانی که به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه داشتند و بیماری آنها شناخته شد، مطلوب است؛ اما متاسفانه در کشور ما همانند خیلی از کشورهای دنیا نیمی از افراد از ابتلای خود به بیماری پرفشاری خون بی‌اطلاع هستند و حتی ۵۰ درصد کسانی که از پرفشاری خون خود مطلع هستند، دارو مصرف می‌کنند و بیماری در کمتر از ۵۰ درصد این افراد تحت کنترل است. این یعنی علاوه بر اینکه باید افراد را نسبت به بیماری‌شان آگاه کنیم، باید در خصوص کنترل و درمان آن هم توصیه‌های لازم را انجام دهیم.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه این برنامه از ۱۰ سال قبل تحت عنوان پروتکل پن (PEN) در کشور راه‌اندازی شده است، تصریح کرد: برای افرادی که به مراکز بهداشتی مراجعه می کنند بر اساس سن، سابقه فامیلی و اضافه وزن آنها یک برنامه مراقبت سه ماهه، شش ماهه و یک ساله ترتیب داده می شود. این برنامه کمک می‌کند که بیماری زودتر تشخیص داده شود یا عوامل خطر در افراد تحت کنترل قرار گیرد.
او با اشاره به آخرین مطالعات طرح استپس برای بررسی آمار و ارقام بروز بیماری‌های قلبی و عروقی که نتایج آن سال ۱۴۰۰ مشخص شد، اظهار کرد: طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، این مطالعات باید هر پنج سال یک بار در کشورها انجام شود، اما اخیرا با توجه به همه‌گیری کرونا، این سازمان تاکید کرده است که کشورها در صورت امکان می‌توانند زودتر از پنج سال مجددا مطالعه را انجام دهند.
اعتماد تاکید کرد: در این مطالعه مشخص شد که فشارخون بالا در افراد ۱۸ سال و بالاتر ۳۲ درصد، کلسترول خون بالا در افراد ۲۵ سال و بالاتر ۳۱ درصد، تری گلیسرید بالا در افراد ۲۵ سال و بالاتر ۳۹درصد، قندخون بالا در افراد ۲۵ سال و بالاتر ۱۴.۱۵ درصد، کم تحرکی در افراد بالای ۱۸ سال و بالاتر ۵۴.۳ درصد، مصرف دخانیات در افراد بالای ۱۸ سال و بالاتر ۱۴ درصد، اضافه وزن در افراد بالای ۱۸ سال و بالاتر ۳۸ درصد، چاقی در افراد ۱۸ سال و بالاتر ۲۵ درصد و مصرف میوه و سبزی کمتر از ۵ سهم در روز در افراد بالای ۱۸ سال و بالاتر ۹۴ درصد است. این درصدها تقریبا در اکثر استان‌های کشور یکسان است.
وی در خصوص آثار ابتلا به کرونا بر بروز بیماری‌های غیرواگیر از جمله بیماری‌های قلبی و عروقی، گفت: فعلا نمی‌توان به این سوال که آیا ابتلا به بیماری کرونا باعث افزایش بروز بیماری‌های قلبی شده است یا خیر؟ پاسخ دقیقی داد چون باید مطالعات در این زمینه کامل شود. اما موضوع مشخص این است که پاندمی کرونا سبب کاهش مراجعه افراد برای بررسی بیماری‌هایشان شد و در این دوره شاخص‌های مراقبتی افراد مبتلا به بیماری به دلیل نگرانی از ابتلا به کرونا کاهش یافت، زیرا ابتلا به کرونا و فوت ناشی از آن در کسانی که به بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا بودند، بالا بود.
او درباره اجرای بسیج ملی کنترل فشارخون بالا که در تابستان سال ۱۳۹۸ انجام شد، اظهار کرد: این بسیج ملی سبب شد تا هم اطلاع رسانی خوبی انجام شود و هم بیش از ۳۰ میلیون نفر مورد ارزیابی قرار گیرند و افراد از بیماری خود مطلع شدند.
