به گزارش ایران اکونومیست از وزارت نیرو، ماجرای ملزم شدن صنایع بزرگ به ساخت نیروگاه خودتامین از جمله مسائل مهمی است که به دوره حاضر اختصاص ندارد و برای نخستین بار در نیمه دهه هشتاد شمسی مطرح شد.
با اینکه مجلس و دولت در آن زمان نیز پیگیر ساخت نیروگاه توسط صنایع بزرگ و انرژی بر بودند، اما برق ارزان و عدم الزام قانونی سبب شد تا پس از یک دوره نیروگاه‌سازی صنایع در دهه ۸۰، صنعت دیگر رقبتی برای ساخت واحدهای نیروگاهی از خود نشان ندهد.
اتفاقی که سبب شد تا روند ناترازی میان تولید و مصرف برق کشور تشدید شده و مشکلات جدی برای صنعت برق کشور ایجاد شود.
با این وجود در سال ۱۴۰۰ و همزمان با شروع فعالیت دولت سیزدهم بار دیگر دولت بزرگترین مصرف کننده برق کشور یعنی صنایع انرژی بر را ملزم به ساخت واحدهای نیروگاهی کرد و با تصویب قانون مانع زدایی از صنعت برق توسط مجلس شورای اسلامی این روند تسهیل یافت.
این اتفاق موجب شد تا در تاریخ ۱۹ مهر سال ۱۴۰۰ و بلافاصله پس از استقرار دولت سیزدهم "علی اکبر محرابیان" و "سیدرضا فاطمی امین" وزرای نیرو و صمت در قالب امضای تفاهم‌نامه‌ای احداث ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی توسط بخش صنعت و معدن را در دستور کار قرار دهند.
توضیح بیشتر اینکه بر اساس ماده۴ قانون مانع زدایی از صنعت برق، صنایع انرژی‌بر با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلفند، حداقل ۹۰۰۰ مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی حداقل ۵۵ درصد و ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند. در صورت عدم احداث، تأمین برق این صنایع در شرایط کمبود برق، در اولویت طرحهای مدیریت مصرف برق وزارت نیرو قرار می گیرد.
جزئیات پیشرفت برنامه الزام صنایع به ساخت نیروگاه
پس از امضای این تفاهم‌نامه، بررسی‌هایی به منظور جزئیات ساخت تک تک واحدهای نیروگاهی زیرمجموعه در دستور کار قرار گرفت و ۳ ماه بعد یعنی در تاریخ ۲ بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰، اولین قرارداد تفاهم‌نامه وزارت نیرو و وزارت صمت منعقد شد.
بر اساس آخرین گزارش شرکت برق حرارتی وزارت نیرو از روند پروژه‌های نیروگاهی صنایع، هم اکنون ۱۸ نیروگاه بخش صنعت وارد مرحله ساخت شده و از این تعداد ۲ واحد نیروگاهی در سایت سمنان با ظرفیت مجموع ۳۶۶ مگاوات برق خود را به شبکه کشور تزریق کرده است.
همچنین اولین واحد نیروگاه اختصاصی فولاد مبارکه با ظرفیت ۳۰۷ مگاوات مراحل سنکرون خود را پشت سر گذاشته و برق خود را به این واحد صنعتی عرضه کرده است.
علاوه بر واحدهای نیروگاهی یاد شده، ۱۵ واحد نیروگاهی توسط صنایعی نظیر گل گهر سیرجان، آلومینیوم المهدی، سالکو، فولاد خوزستان، صنعت مس و چادرملو پیشرفت فیزیکی بین ۵ تا ۹۷ درصد دارند.
ساخت ۳۹ نیروگاه حرارتی و ۴۲ نیروگاه تجدیدپذیر علاوه بر برنامه تامین برق صنایع
در همین راستا، سید زمان حسینی، مجری طرح نیروگاه‌های حرارتی صنایع در وزارت نیرو گفت: تا پایان سال ۱۴۰۲، ۱۲۹۵ مگاوات واحد نیروگاهی در قالب الزام قانونی صنایع برای ساخت نیروگاه به مدار تولید برق کشور اضافه می‌شود.
مجری طرح نیروگاه‌های حرارتی صنایع در وزارت نیرو گفت: در سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ به ترتیب ۲۷۵۴ مگاوات و ۵۵۸۵ مگاوات نیروگاه برق خود را به مشترکان صنعتی عرضه خواهند کرد.
وی افزود: وزارت نیرو در راستا تسریع در عملیات ساخت این واحدهای نیروگاهی و در قالب تفاهم‌نامه با وزارت صمت به صورت شبانه‌روزی پیشرفت و رفع موانع این واحدهای نیروگاهی را پیگیری می‌کند.
حسینی تاکید کرد: برنامه ۱۰ هزار مگاوات برق صنایع جزئی از برنامه ۳۰ هزار مگاوات ساخت واحدهای نیروگاهی وزارت نیرو است و تاکنون ۳۹ نیروگاه حرارتی و ۴۲ نیروگاه تجدیدپذیر خارج از واحدهای صنایع برق خود را به شبکه تزریق کرده‌اند.
برای اولین‌بار تامین برق صنایع از بخش خانگی در فصل تابستان پیشی گرفت
مشترکان صنعتی کشور بزرگترین مشتری صنعت برق کشور هستند و در سال ۱۴۰۲ طی فصل گرم برای اولین بار میزان تامین برق صنعت کشور از مشترکان خانگی پیشی گرفت. تامین برق صنعتی نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد نزدیک به ۳۰ درصدی را به ثبت رساند و همین مسئله زمینه افزایش تولید و عرضه کالاهای صنعتی نسبت به تقاضا را فراهم کرد.
در این راستا به نظر می‌رسد، توسعه واحدهای نیروگاهی توسط صنایع و همچنین بهینه‌سازی مصرف و استفاده از انرژی برای تولید کالا در سطح استانداردهای بین‌المللی می‌تواند زمینه افزایش سهم صنعت از تامین برق را فراهم کند.
