توضیحاتی درباره ابهام‌ پرونده «ماسوله» در یونسکو

به گزارش ایران اکونومیست، مصطفی پورعلی درباره آخرین وضعیت ثبت جهانی پرونده «منظر فرهنگی ماسوله» گفت: پرونده پیشنهادی «منظر فرهنگی ماسوله» بنا بر نظر مشورتی و مصوبه شورای ملی ثبت آثار در سال ١٤٠٠ برای دبیرخانه مرکز میراث جهانی یونسکو ارسال شد. «منظر فرهنگی ماسوله» از سال ٢٠٠٧ میلادی در «فهرست در انتظار میراث جهانی یونسکو» قرار داشته و به لحاظ حفاظتی و مدیریتی از شرایط قابل قبولی برای نامزدی ثبت در فهرست میراث جهانی بهره‌مند بوده و هست. 

مدیرکل پیشین ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: ارزیابی میدانی پرونده از سوی شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس) در تابستان ١٤٠١ توسط کارشناس اعزامی یونسکو انجام شد و بنا بر اذعان همگان، گزارش ارزیابی حائز جنبه‌های کاملاً مثبت سایت است، امری که ایکوموس جهانی نیز بر اساس آن در نظریه خود، به تأیید شرایط حفاظتی ماسوله اذعان کرده است.

او اظهار کرد: پرونده ثبت جهانی ماسوله، مانند سال‌های پیش در مورد دیگر پرونده‌های جهانی، در دفتر موسوم به «دفتر تدوین پرونده‌های ثبت جهانی» تهیه شده است. دفتری که به دلیل ضرورت ساماندهی‌های ساختاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و با نظر سازمان بازرسی کل کشور، در دولت جدید پس از ارسال پرونده ماسوله به یونسکو، به طور رسمی در ذیل اداره کل ثبت آثار معاونت میراث فرهنگی بازتعریف شده و به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

پورعلی درباره ابهامات پرونده ثبت جهانی ماسوله نیز گفت: شائبه‌های مطرح‌شده درباره نظر ایکوموس راجع به پرونده ماسوله، به ابهاماتی برمی‌گردد که ایکوموس علی‌الظاهر به‌دلیل نبود امکان ارتباط کامل با کارشناسان تهیه‌کنندۀ پرونده، وارد کرده است. بدیهی است این موضوع نگرانی‌هایی را برای طرح موضوع ثبت جهانی ماسوله در کمیته میراث جهانی فراهم می‌کرد، از این رو در ماه گذشته، هیأتی از کارشناسان متخصص در حوزه ثبت جهانی از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به یونسکو اعزام شدند و رایزنی‌های لازم در راستای بازتبیین ارزش‌های منظر فرهنگی ماسوله و رفع ابهامات مطرح‌شده با اعضای کمیته میراث جهانی به انجام رسید.

او یادآور شد: کمیته میراث جهانی متشکل از ٢١ کشور منتخب از میان کشورهای عضو کنوانسیون میراث جهانی بوده و مرجع تصمیم‌گیری قطعی درباره ثبت یا عدم ثبت جهانی آثار پیشنهادی کشورهاست. در این میان، ایکوموس، نهاد مشورتی مستقل از کمیته میراث جهانی است که اعضای کمیته میراث جهانی پس از استماع نظرات مشورتی این نهاد، به ثبت یا عدم ثبت یا تصمیماتی موسوم به «ریفر» یا «دیفر» یک پرونده رأی می‌دهند.

پورعلی که در دهه ۹۰ مدیر پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری ماسوله بود، ادامه داد: در گذشته و طبق روال مرسوم کمیته میراث جهانی، موارد عدیده‌ای پیش آمده است که کمیته میراث جهانی به اصلاح یا تکمیل نظر ایکوموس رأی داده باشد، برای مثال در پرونده راه‌آهن، یا محور ساسانی فارس یا حتی شهر تاریخی یزد، با وجود نظر «دیفر» ایکوموس، کمیته میراث جهانی با ثبت این پرونده‌ها موافقت کرد. قطعاً وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تمام تلاش خود را برای موفقیت پرونده‌های پیشنهادی ایران در اجلاس کمیته میراث جهانی پیش رو که مقرر است در اواخر شهریورماه در ریاض عربستان برگزار شود، به انجام خواهد رساند.

پورعلی در نهایت ابراز امیدواری کرد که اخبار نهایی تصمیمات کمیته میراث جهانی پیش رو، شادی‌بخش و موفقیت‌آمیز رقم بخورد.