به گزارش ایران اکونومیست، مرکز آمار گزارش هزینه و درآمد خانوارها در سال ۱۴۰۱ را منتشر کرد. بر اساس این گزارش در سال ۱۴۰۱ متوسط درآمد سالانه خانوار شهری ۱۶۶ میلیون و ۹۶۴ هزار تومان و خانوار روستایی ۹۸ میلیون و ۶۳۸ هزار تومان بوده که به ترتیب نسبت به سال قبل از آن ۴۸.۵ و ۵۴.۸ درصد افزایش داشته است. همچنین هزینه خالص خانوار شهری در سال گذشته معادل ۱۳۷ میلیون و ۱۴۶ هزار تومان برآورد شده که نسبت به سال ۱۴۰۰ معادل ۴۸.۳ درصد افزایش داشته است. هزینه خالص خانوار روستایی نیز در سال گذشته ۷۸ میلیون و ۸۵۹ هزار تومان برآورد شده که نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد ۵۱.۹ درصدی را نشان میدهد.
ارقام جداول فوق نشان می دهد رشد درآمد خانوار در سال گذشته بیش از هزینه بوده است. این موضوع نشان دهنده رشد هرچند اندک قدرت خرید خانوارهای کشور است.
کاهش شکاف طبقاتی و عادلانهتر شدن توزیع درآمد در دومین سال فعالیت دولت سیزدهم
یکی از مهمترین بخش های گزارش مرکز آمار، ضریب جینی است. این شاخص بیانکگر وضعیت توزیع درآمد است و عدد آن بین صفر و یک (صفر تا ۱۰۰ درصد) است. هرچه عدد این شاخص به صفر نزدیکتر باشد، نشان دهنده توزیع یکسان درامد میان خانوارهای کشور و هرچه این عدد به یک (۱۰۰ درصد) نزدیکتر باشد، نشان دهنده شکاف طبقاتی بیشتر است. گزارش مرکز آمار نشان می دهد در سال گذشته ضریب جینی از ۳۹.۳۸ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۳۸.۷۷ درصد در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته که به معنای عادلانهتر شدن توزیع درآمد در کشور است.
جایگزین شدن یارانه نقدی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی عامل افزایش قدرت خرید و عادلانهتر شدن توزیع درآمد
بررسی جزئیات گزارش مرکز آمار نشان می دهد علت کاهش ضریب جینی و همچنین رشد بیشتر درآمدها نسبت به هزینه خانوار، رشد چشمگیر یارانه در سال گذشته بوده است. دولت سیزدهم در بهار سال گذشته یارانه نقدی را جایگزین ارز ۴۲۰۰ تومانی کرد. یکی از مهمترین دلایلی که مسئولان دولت برای این کار اعلام کردند، ناعادلانه بودن بهره مندی دهک های مختلف از یارانه ارز ۴۲۰۰ تومانی بود. پیش از این خانوارهای پردرآمد، بهره مندی بیشتری از یارانه ارزی داشتند؛ چرا که نسبت به خانوارهای دهک های پایین و کم درآمد، مصرف به مراتب بیشتری از کالاهای مشمول یارانه ۴۲۰۰ تومانی داشتند. در چنین شرایطی دولت سیزدهم تصمیم گرفت یارانه را به جای آن که به کالاها اختصاص دهد، مستقیما به خانوار بپردازد تا بهره مندی خانوارها از یارانه، عادلانه تر شود. گزارش مرکز آمار نشان می دهد سیاست دولت در این موضوع، اثربخش بوده به طوری که سهم یارانه از درآمد خانوار شهری در سال ۱۴۰۱ به ۲.۴۶ درصد افزایش یافته در حالی که در سال ۱۴۰۰ تنها ۱.۱۲ درصد بوده است. همچنین سهم یارانه از کل درآمد خانوار روستایی در سال ۱۴۰۱ معادل ۵.۳ درصد بوده در حالی که در سال ۱۴۰۰ تنها ۲.۳۸ درصد بوده است. این ارقام نشان می دهد سیاست حمایتی دولت در سال گذشته باعث شده سهم یارانه از کل درآمد خانوار شهری و روستایی بیش از ۲ برابر شود.
ترکیب درآمد کل سالانه خانوار شهری در سال ۱۴۰۱
ترکیب درآمد کل سالانه خانوار روستایی در سال ۱۴۰۱
