خشکسالی و گرمای بیش از حد در تابستان امسال

احد وظیفه  درباره بارندگی‌های کشور در ابتدای سال تاکنون اظهارکرد: در برخی نقاط کشور از جمله استان‌های شرقی وضعیت بارندگی‌ها در شرایط بحرانی قرار دارد. برخی استان‌ها بارش‌هایی به‌شدت کمتر از حد نرمال را دریافت کرده‌اند و ذخایر آبی در شرایط بسیار نامناسبی قرار دارد این درحالیست که امسال سومین سال پیاپی خشکسالی است و سطح ذخایر آبی نیز به‌شدت پایین است.

وی ادامه داد: تا انتهای سال آبی گذشته در حوزه غربی کشور بارندگی‌ها به‌حدی کم بود که برخی استان‌ها همچون کرمانشاه، ایلام و به‌طور کلی حوزه غربی کشور بارندگی‌هایی حتی ۵۰ درصد کمتر از نرمال را دریافت کردند اما این مناطق در سال آبی جاری در شرایط نرمال بارندگی قرار دارند و جزو مناطق پربارش محسوب می‌شوند. به‌طور کلی میانگین بارندگی‌های کشور بیش از سال گذشته است، با این وجود برخی استان‌هایی که در جنوب البرز قرار دارند حتی نسبت به میانگین بلندمدت و سال گذشته نیز کمبود بارش دارند.

رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور افزود: در خرداد سال جاری با وجود بارندگی‌هایی که ثبت شد میانگین بارش همچنان زیر حد نرمال است. وضعیت بارندگی‌ در برخی استان‌ها نسبت به سال گذشته بهتر و در برخی استان‌ها بدتر است. میانگین بارش کشور بالاتر از سال گذشته است اما در برخی استان‌ها همچون خراسان رضوی، سمنان، تهران، قزوین و به‌طور کلی استان‌هایی که در شرق، شمال شرق و مرکز و جنوب البرز واقع می‌شوند مقدار بارندگی‌ها نه تنها نسبت به میانگین بلندمدت کمتر است بلکه نسبت به بارندگی‌های سال گذشته نیز کمبود جدی دارد.

وی درباره وضعیت دمایی در کشور ادامه داد: دما روند صعودی دارد. سال گذشته و امسال جزو سال‌های گرم محسوب می‌شوند. به‌طور نسبی دمای هوا از اول مهرماه ۱۴۰۱ تاکنون به‌طور میانگین در کشور ۱.۱ درجه سلسیوس بیش از متوسط بلندمدت بوده است. دمای بالاتر شدت تبخیر و تعرق را افزایش می‌دهد و به عبارتی برف و باران باریده را زودتر تبخیر می‌کند بنابراین هر چه بی‌هنجاری مثبت دمایی بیشتر باشد، توان تبخیرنیز افزایش می‌یابد و امکان از دست دادن سریع‌تر آب نیز وجود دارد.

وظیفه تاکید کرد: وقتی در استانی بارندگی کم است و دما افزایش می‌یابد رطوبت خاک نیز کاهش می‌یابد و اگر این کم‌بارشی در یک بازه زمانی زیاد و طولانی باقی بماند بر کیفیت و کمیت آب‌های زیرزمینی و آب‌های سطحی، بیابان‌زایی، تخریب سرزمین، خشک شدن درخت‌های کهنسال و... تاثیر می‌گذارد. کشور ما در محدوده گرم و خشک قرار دارد بنابراین این خشکسالی و کم‌بارشی آن را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گفته وی گرم شدن هوا در ایران و در مقیاس بزرگ‌تر و جهانی در حال افزایش روز افزون است و نگرانی‌های بسیاری را به همراه دارد، با وجود شرایط جوی کنونی پاییز سال جاری با آغازی به‌هنگام و همراه با بارندگی‌های نرمال و حتی بیش از حدنرمال پیش‌بینی می‌شود.

رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور تاکید کرد: تابستان سال جاری بر خلاف تابستان سال گذشته، سال چندان خوبی از نظر بارندگی نیست. به لحاظ دمایی نیز گرم‌تر از سال گذشته و حتی متوسط دمای بلندمدت خواهد بود و هم مقدار کلی دریافت بارش نسبت به سال گذشته و حتی نسبت به نرمال کمتر پیش‌بینی می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا بارش‌های سیل‌آسا برای تابستان پیش‌بینی می‌شود یا خیر؟ گفت: بارش‌های تابستانه به‌طور کلی سیل‌آسا هستند و در فاصله کوتاه‌ مدت دریافت می‌شوند و ممکن است که موجب سیل شود که این به دلیل عدم نفوذ باران در زمین است. باران به دلیل گرد و خاکی که در فصل تابستان وجود دارد، گل‌آلود می‌شود بنابراین موجب می‌شود که کمتر در خاک نفوذ کند و به همین دلیل در مدت زمان اندکی موجب وقوع سیل می‌شود. نمی‌توان با این ساز و کارها پیش‌بینی کرد که آیا احتمال وقوع سیل وجود دارد یا خیر؟ تنها چند روز قبل می‌توان با توجه به پتانسیل آن منطقه هشدار وقوع سیل را صادر کرد.

رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی تصریح کرد: به‌طور کلی بارندگی‌های تابستان نمی‌تواند حتی به حد نرمال برسد اما در همین بارش‌های کمتر از نرمال نیز می‌توان وقوع سیل در یک منطقه با توجه به شرایطی که دارد را پیش‌بینی کرد.

وی تاکید کرد: نکته مهم این است که علاوه بر جریان‌های دورپیوند مسائل بسیار زیادی در میزان بارندگی‌ها تاثیرگذار است و پیش‌بینی بارندگی‌های نرمال و بیش از حد نرمال برای فصل پاییز تنها یک احتمال است و می‌تواند حتی بارندگی‌ها به شدت کمتر از بارش‌های پاییز گذشته باشد.

وظیفه در پایان یادآورشد: به دلیل اینکه سه‌ سال پیاپی خشکسالی و کم‌بارشی کشور را درگیر کرده است، حتی اگر بارندگی‌ها بسیار مناسب و بیش از حد نرمال باشد نیز کم‌بارشی‌های گذشته جبران نمی‌شود. شاید در وضعیت آب‌های سطحی تاثیر مثبت داشته باشد اما همچنان کمبود آب و لزوم صرفه‌جویی و مصرف بهینه وجود خواهد داشت.

منبع: ایسنا