جریان پشت پرده نوسانات عجیب بورس

شاخص کل بورس تهران در حالی ساعات ابتدایی روز دوشنبه شاهد رشد ۶ هزار واحدی بود که در پایان بازار، عرضه‌ها شدت گرفت و در لحظات آخر شاخص کل بورس با رشدی هزار و ۳۰۴ واحدی به کار خود پایان داد.

این در حالی است که خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار سهام در روز دوشنبه منفی شد و شاهد خروج ۴۳۴ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام بودیم.

مجموع صف خرید و فروش در بورس

ارزش معاملات خرد روز دوشنبه با کاهش ۹ درصدی نسبت به روز یکشنبه به رقم ۷ هزار و ۵۶۷ میلیارد تومان رسید.

در روز گذشته ۹۲ نماد صف خرید داشتند و در مقابلِ ۶۸ نماد صف فروش تشکیل شد.

در همین روز مجید عشقی، رئیس سازمان بورس با اشاره به نوسانات اخیر شاخص بورس در بازار گفت: «موضوع مربوط به زیرساخت‌ها در حوزه معاملات بورس که با کندی زیادی همراه بودند، باعث شد تا بازار در سال ۹۹ با وضعیتی اسفناک همراه شود اما اکنون سامانه‌های مربوطه با توسعه همراه شده‌اند و دیگر با مشکلی در این زمینه مواجه نخواهیم شد.»

اما آیا کارشناسان بر این ادعا مُهر تایید می‌زنند؟

دست‌هایی پشت پرده است؟

محمد غفوری، کارشناس بازار سرمایه  گفت: مدرسان قلابی بورس نمی‌توانند تاثیر چندانی بر روند بازار سهام داشته باشند.

وی با اشاره به تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر روی بازار سرمایه ادامه داد: بعضی کانال‌ها می‌توانند لینک یا سیگنال بدهند، ولی نمی‌توانند در روند کلی بازار تاثیرگذار باشند. به طور مثال، سهمی مانند «فولاد مبارکه» که ارزش بازار آن نزدیک ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است، کدام سهامدار حقیقی می‌تواند در معاملات چنین سهمی با این ارزش بازار اخلال ایجاد کند؟ مگر اینکه دست‌هایی پشت پرده باشد!

سامانه‌های معاملاتی بورس کُند است

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به صحبت‌های رئیس سازمان بورس مبنی بر توسعه سامانه‌های مربوطه در بازار سهام گفت: هرچند مجید عشقی، رئیس سازمان بورس اشاره کرده که زیرساخت‌ها در حوزه معاملات بورس توسعه یافته؛ اما سامانه های معاملاتی هنوز هم با کُندی زیادی همراه است.

غفوری در مورد نوسانات اخیر شاخص کل بورس تهران گفت: سیاست‌هایی مانند کم کردن حد نصاب صندوق‌های درآمد ثابت یکی از دلایلی است که رد پای آن را در بورس می‌بینیم. در حال حاضر مارکت صندوق‌های بازار نزدیک به ۶۱۰ هزار میلیارد تومان است. از طرفی ارزش صندوق‌های درآمد ثابت نزدیک ۴۷۰ هزار میلیارد تومان است که به طور قطع فشار خرید و فروش این صندوق‌ها در بازار سرمایه تاثیرگذار است؛ بنابراین هر سیاستی که در مورد این صندوق‌ها پیش گرفته شود می‌تواند بر فضای بازار سرمایه تاثیرگذار باشد.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه، مارکت کل بورس در کشور ما نزدیک به ۱۰ هزار هزار میلیارد تومان است؛ اما شناوری کل بازار سرمایه حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد است یعنی پولی که در جریان است نشان می‌دهد ارزش معاملات بورس یک درصد مارکت هم نیست. پس در این بازار قطعا حقوقی‌های بزرگ در روند معاملات بسیار تاثیرگذارند.

غفوری با بیان اینکه معامله گران بازار سرمایه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر هستند، ادامه داد: پس آن‌هایی که حجم سنگینی از سهم دارند حقوقی‌ها و نهاد‌ها هستند.

چرا بورس رشد نمی‌کند؟

مانع اصلی رشد بورس چیست؟ غفوری در این مورد  گفت: شرکت‌ها از محل افزایش سرمایه، پذیره نویسی، سلب حق تقدم و... می‌توانند برای شرکت تامین مالی خوبی داشته باشند؛ اما این در حالی است که ما این سیاست‌ها را کمتر در بورس می‌بینیم. مشکل اصلی بورس دستوری بودن است. بازار سرمایه یک بازار دستوری است و یک بازار شفاف و کارا به شمار نمی‌آید.

وی ادامه داد: ما زمانی می‌توانیم بگوییم سرمایه گذار جدیدی در بازار داریم که شاهد ورود نقدینگی به بازار باشیم و ارزش معاملات بورس در شرایط فعلی رشد کند. بورس وارد فضای شیدایی شده و در حالت تعادلی خود قرار دارد و نه ارزان است و نه گران.

فصل شکوفایی بورس فرا می‌رسد؟

این کارشناس بازار سرمایه در مورد پیش بینی بورس در هفته اول تیر ماه ۱۴۰۲ به اقتصاد ۲۴ گفت: با توجه به افت ۱۵ تا ۲۰ درصدی سهام و افت شاخص کل بورس تهران، احتمالا بورس تیر ماهِ متعادل تری نسبت به خرداد تجربه خواهد کرد، چون خیلی از سهم‌ها از لحاظ قیمتی به محدوده‌های خوبی رسیده اند.

غفوری ادامه داد: فصل مجامع شرکت‌های بورسی در پیش است و بسیاری از شرکت‌ها در مجامع تقسیم سود‌های جذابی را دارند؛ بنابراین تیرماه احتمالا شرایط مساعدتری بر بورس حاکم خواهد شد.

سهام بخریم یا بفروشیم؟

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به سوال  مبنی بر اینکه آیا الان زمان مناسبی برای خرید سهام است یا فروش؟ گفت: در بلندمدت بازار سرمایه همیشه با تورم حرکت کرده است. فضای تورمی که ایجاد می‌شود ابتدا بازار‌های فیزیکی شاهد رشد هستند و بعد بازار سهام می‌تواند جذاب شود. از نظر من، الان زمان مناسبی برای خرید است نه فروش.

غفوری ادامه داد: سیاست فعلی دولت نشان می‌دهد که می‌خواهد گردش نقدینگی را در اقتصاد کُند کند؛ سیاست پیش فروش خودرو نشان می‌دهد فعلا دولت قصد دارد پول‌ ثبت نام پیش فروش خودرو را بلوکه نگه دارد تا بتواند اقتصاد را وارد فضای رکودی کند.

وی خاطرنشان کرد: این در حالی است که سال ۹۹ پولی که در جامعه در جریان بود یا همان سپرده‌های دیداری ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بود اما سپرده‌های دیداری در حال حاضر به ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که رشد ۱۲ برابری داشته است. این حجم از نقدینگی وارد هر بازاری شود مانند موجی آن را درگیر تلاطم می کند؛ چه بهتر که این نقدینگی وارد فضایی مانند بازار سرمایه شود تا تولید رونق گیرد.

منبع: اقتصاد 24