کنفرانس‌های بین‌المللی کار، یکی از سه رکن اصلی سازمان بین‌المللی کار و واجد بالاترین جایگاه نهادی در تصویب، اصلاح، ابطال یا لغو استانداردهای بین‌المللی دنیای کار بوده و از این رو به پارلمان جهانی کار معروف است. علاوه بر این کارکرد مقررات‌گذارانه بین‌المللی، کنفرانس بین‌المللی کار، فضایی را برای تحلیل و پایش تحولات در دنیای کار در چارچوب رویدادی دو روزه تحت عنوان گردهمایی دنیای کار (World of Work Summit) فراهم می‌کند. در نهایت این کنفرانس فرصت ارزشمندی برای تعامل و تبادل تجربه درون گروه دولت‌ها، کارفرمایان و کارگران به عنوان سه ضلع تشکیل‌دهنده سازمان به شمار می‌رود.
موضوع محوری کنفرانس سال‌جاری، بازسازی دنیای کار از تبعات کووید ۱۹ و ارتقای عدالت اجتماعی است. داده‌های گردآوری‌شده توسط نهادهای معتبر بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول و همچنین مطالعات سازمان بین‌المللی کار حاکی از آن است که بحران کووید ۱۹، روند رو به رشد در بسیاری از شاخص‌های توسعه پایدار تا سال ۲۰۱۹ یعنی پیش از همه‌گیری کرونا را در جهان متوقف کرده و در مواردی حتی موجب شکل‌گیری یک روند معکوس در این شاخص‌ها شده است. از جمله مهم‌ترین این شاخص‌ها، برابری و عدالت اجتماعی در جهان است. مطابق شواهد مطالعاتی انکارناپذیر، بحران کووید ۱۹ به نابرابری اجتماعی و اقتصادی در درون کشورها و در بین کشورهای جهان دامن زده است. به بیان بهتر، دنیای پساکووید، نابرابرتر و ناعادلانه‌تر از دنیای پیش از کووید است.
این واقعیت اکنون بیش از همه برای سازمان بین‌المللی کار که بیش از یکصد سال پیش با هدف ارتقای عدالت اجتماعی در جهان از طریق صلح تأسیس شد، موضوعیت پیدا کرده است. در همین راستا در کنفرانس سال‌جاری، موضوع محوری گزارش مدیرکل سازمان به مجمع عمومی کنفرانس و نیز رویداد گردهمایی عالی‌رتبه دنیای کار، توسعه عدالت اجتماعی قرار داده شده است. بنابراین به طور خلاصه سؤال محوری این کنفرانس چگونگی ارتقای عدالت اجتماعی از طریق کار شایسته در جهان است.
کنفرانس سال‌جاری در بخش استانداردگذاری در دنیای کار به عنوان مأموریت ذاتی کنفرانس‌های بین‌المللی کار، به موضوع کارآموزی خواهد پرداخت. حوزه مهارت‌آموزی از جمله قلمروهای موضوعی دنیای کار است که کمترین استانداردهای بین‌المللی در آن توسط سازمان بین‌المللی کار تأسیس شده است. نظر به اهمیت رفع این خلاء مقررات‌گذارانه، در سال ٢۰۱۹ موضوع بررسی امکان تأسیس مقررات و استانداردهای بین‌المللی مؤثر در حوزه کارآموزی در دستور کار سازمان بین‌المللی کار قرار گرفت و مقرر شد طی یک فرآیند بررسی دو شوری در کنفرانس بین‌المللی کار، استاندارد مورد اشاره تأسیس شود.
شور اول بحث در این موضوع در کنفرانس سال قبل تحت عنوان کارآموزی کیفی انجام و مقرر شد این استاندارد به شکل یک توصیه‌نامه بین‌المللی تنظیم و تصویب شود. شور دوم بحث در محتوای این توصیه‌نامه در کمیته استانداردگذاری کنفرانس سال‌جاری انجام و در نهایت جهت تصویب به مجمع عمومی کنفرانس ارجاع خواهد شد.
موضوع دیگری که در کنفرانس امسال مورد بحث قرار خواهد گرفت، پایش وضعیت حمایت از کارگران در جهان به عنوان یکی از چهار هدف استراتژیک مصوب در اعلامیه سال ۲۰۰۸ سازمان با عنوان عدالت اجتماعی برای یک جهانی‌شدن عادلانه است. در این راستا کمیته بحث مکرر کنفرانس، موضوعاتی چون فراگیری، کفایت و اثرگذاری نظام حمایت اجتماعی از کارگران را در جهان را با تمرکز بر گروه‌های خاصی چون کارگران مهاجر، کارگران دارای معلولیت، کارگران خانگی، کارگران شاغل در مشاغل غیررسمی، اقتصاد پلتفرمی، دورکاری و مشاغل خانگی و در قلمروهایی چون دستمزد، ساعات و سازماندهی کار، حمایت از حق مادری کارگران، ایمنی و بهداشت شغلی، حمایت از داده‌ها و حریم خصوصی کارگران مورد بحث قرار خواهد داد.
کمیته بحث عمومی کنفرانس به‌عنوان یکی دیگر از کمیته‌های ثابت آن، به موضوع گذارهای عادلانه به جوامع و اقتصادهای به لحاظ زیست‌محیطی پایدار خواهد پرداخت. طبق برآورد صندوق بین‌المللی پول، بحران‌های اقلیمی و طبیعی در یک دهه گذشته بالغ بر ۱/۳ تریلیون دلار خسارت اقتصادی برجای گذاشته است و تغییرات اقلیمی در ده سال آینده، ۱۳۰ میلیون نفر را در جهان درگیر فقر خواهد کرد. در همین راستا طی سال‌های اخیر بحث در مورد تأثیر تغییرات اقلیمی و زیست‌محیطی بر افزایش فقر، کار شایسته، توسعه پایدار و عدالت اجتماعی در سازمان بین‌المللی کار گسترش زیادی پیدا کرده است.
کمیته بحث عمومی در این کنفرانس به بررسی راهبردهای گذار عادلانه به جوامع و اقتصادهای پایدار از حیث محیط‌زیستی با تمرکز بر نقش اقتصاد غیررسمی، مهارت‌آموزی، تأمین منابع مالی و تکنولوژی‌های جدید خواهد پرداخت و انتظار می‌رود در خاتمه کار خود به یک نقشه راه برای هدایت گذارهای عادلانه دست پیدا کند.
یکی دیگر از موضوعات مهم در دستور کار این کنفرانس، تصویب بودجه سازمان برای دوره دوساله ۲۵-۲۰۲۴ است. اهمیت این دستور کار از آن‌روست که برای اولین‌بار در تاریخ سازمان، سند برنامه و بودجه بدون حصول اجماع در نشست هیات مدیره و از طریق رأی‌گیری تصویب شده و در دستور کار کنفرانس قرار گرفته است و انتظار می‌رود این اختلاف‌نظر در کنفرانس نیز تداوم پیدا کرده و به رأی‌گیری بر سر تصویب این سند منتهی شود.
این موضوع اختلافی، پیرامون استفاده از ادبیات و مفاهیم غیراجماعی و دارای حساسیت‌های فرهنگی در پاراگراف ۱۶۱ این سند است که در صورت عدم‌حصول اجماع، اختلال جدی در فعالیت‌های سازمان از ابتدای سال ۲۰۲۴ میلادی به دلیل عدم امکان تأمین و تخصیص بودجه، ایجاد خواهد کرد. برنامه و بودجه مورد اشاره از جهت دیگری نیز حائز اهمیت است و آن، این‌که اولین برنامه و بودجه پیشنهادی مدیرکل جدید سازمان، آقای «ژیلبرت هونگبو» قلمداد می‌شود که از آبان‌ماه سال ۱۴۰۱ و به عنوان اولین مدیرکل سازمان از قاره آفریقا، مسئولیت سازمان را برعهده گرفته است و از این منظر آزمون مهمی برای توان و ظرفیت اجماع‌سازی در سازمان در دوره مدیریت او به شمار می‌آید.
نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سازمان بین‌المللی کار
