چاره‌ای جز مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی نداریم

به گزارش ایران اکونومیست از وزارت نیرو، تقی عبادی اظهار داشت: سالانه در کشور نزدیک به ۹۸ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌شود که از این بین ۵۵ درصد توسط منابع زیرزمینی و ۴۵ درصد دیگر توسط منابع آب سطحی تأمین می‌شود.

وی در مورد نقش منفی این شرایط بر وضعیت آبی کشور افزود: وضعیتی که در آن قرار داریم و طی یک‌روند صعودی سبب شده است تا اکنون با رقمی معادل ۱۴۳ میلیارد مترمکعب کسری تجمعی آب زیرزمینی روبه‌رو باشیم و این روند موجب پایین‌رفتن سطح آب در آبخوان‌ها و در نتیجه برداشت آب از قسمت‌های عمیق‌تر شده است.

مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی شرکت مدیریت منابع آب ایران در مورد نقش منفی وضعیت کنونی بر کیفیت آب برداشتی در نقاط مختلف کشور گفت: از آنجایی که به صورت عمومی کیفیت آب در قسمت‌های بالایی و نزدیک به سطح ایستابی بالاتر از قسمت‌های پایینی و نزدیک به سنگ کف است، امروزه اغلب بهره‌برداران کشور با افت کیفیت آب مواجه هستند.

کیفیت آب چاه‌ها تغییر کرده است

عبادی با اشاره به اینکه بررسی بلندمدت متوسط تغییرات کیفیت آب چاه‌های کشور این نکته را تأیید می‌کند، خاطرنشان ساخت: میزان هدایت الکتریکی آب که معرف میزان املاح و نمک موجود در آب است، طی سال‌های گذشته تقریباً با رشدی دوبرابری از ۲۲۰۰ به ۴۲۰۰ میکرو موس بر سانتی‌متر روبه‌رو بوده است.

وی با اشاره به اینکه توزیع استانی برداشت آب زیرزمینی در استان‌های مختلف کشور به یک اندازه نیست، خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی استان‌ها سهم منابع زیرزمینی در تأمین آب مورداستفاده به‌شدت افزایش‌یافته است.

مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در استان‌هایی مانند کرمان، یزد، خراسان جنوبی، هرمزگان، همدان، خراسان رضوی، فارس، مرکزی، قم و سمنان وابستگی به آب‌های زیرزمینی نسبت به دیگر استان‌های کشور به‌مراتب بدتر است و در این استان‌ها بیش از ۷۵ درصد از آب مصرفی از آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.

وی با اشاره به شرایط به‌شدت بحرانی استان‌هایی چون کرمان، یزد، خراسان جنوبی و هرمزگان اضافه کرد: به‌عنوان نمونه در استان کرمان حدود ۹۳ درصد از آب مصرفی از طریق چاه‌های زیرزمینی تأمین و در استان یزد نیز حدوداً ۹۱ درصد از آب مصرفی از آب‌های زیرزمینی برداشت می‌شود.

چاره‌ای جز مصرف بهینه آب به‌ویژه در بخش کشاورزی نداریم

مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی با اشاره به اینکه به‌طورکلی در ۲۱ استان کشور بیش از ۵۰ درصد از آب مصرفی از منابع زیرزمینی برداشت می‌شود، ادامه داد: برای مقابله با این شرایط بحرانی چاره‌ای جز مصرف بهینه آب به‌ویژه در بخش کشاورزی و کاهش برداشت از منابع زیرزمینی وجود ندارد.

توسعه اراضی کشاورزی باعث کاهش منابع آب زیرزمینی شده است

وی در مورد دلایل بروز این شرایط نگران‌کننده نیز گفت: از جمله دلایل بروز این شرایط باید به مواردی، چون پدیده تغییر اقلیم، تغییر الگوی کشت و توسعه اراضی، رشد جمعیت و عدم اجرای کامل برنامه‌های مدیریتی اشاره کرد.

عبادی ضمن تأکید بر ضرورت اتخاذ سیاست‌های کنترلی و حفاظتی دررابطه‌با میزان برداشت آب از منابع زیر زمینی هشدار داد: در صورت استمرار وضع موجود و عدم کنترل برداشت‌های بی‌رویه شاهد ضربات مهلک‌تری بر بقای حیات عموم مردم ایران خواهیم بود.

مدیرکل دفتر توسعه نظام‌های فنی، بهره‌برداری و دیسپاچینگ برق‌آبی پیش‌بینی کرد: در صورت عدم اتخاذ سیاست‌های کنترلی و حفاظتی و اصلاح رویه‌های غلط موجود، پیامدهایی، چون کاهش میزان برداشت و خشک‌شدن چاه‌ها، رشد زمین‌های بایر، افزایش درخواست کف شکنی و جابه‌جایی چاه‌ها، گسترش فرونشست، خطر مهاجرت‌های آبی و افزایش تنش‌های اجتماعی اجتناب‌ناپذیر است.