به گزارش ایران اکونومیست از وزارت اقتصاد، دولتها همواره طی چهار دهه گذشته بیشترین درآمدهای خود را از محل فروش نفت تامین کردهاند. به عبارتی، بودجه کل کشور بر اساس فروش نفت و قیمت دلار تدوین و تصویب شده است. غفلت از سایر منابع درآمدی از جمله مالیات و صادرات غیرنفتی و در عین حال بیانضباطیهای مالی، بیشترین آسیب را به بخشهای مختلف اقتصاد به خصوص عمران و صنعت و به طور کلی تولید وارد کرد.
دهه ۹۰ را میتوان بدترین دوران برای بخش عمران و صنعت کشور خواند، چرا که در این دوره عدم تخصیص بودجه کافی به این بخشها به خصوص بودجه عمرانی سبب انباشت حجم زیادی بدهی دولت به پیمانکاران شد که در نهایت هزینه آن بر دوش مردم و دولت جدید آوار شد.
در دولت قبل، در دو سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۴، رشد سالانه پرداختهای عمرانی منفی شده بود. متوسط سالانه پرداختهای عمرانی دولت گذشته ۴۱٫۴ هزار میلیارد تومان و مجموع هشت سال آن دولت، ۳۳۱ هزار میلیارد تومان بود.
دولت سیزدهم با برقراری تعادل در هزینهکرد و درآمدهای خود و همچنین تعریف منابع درآمدی جدید از جمله دریافت عادلانه مالیات و شناسایی فرار مالیاتی و تعریف سایر درآمدهای غیرنفتی توانست بدون استقراض از بانک مرکزی، به دخل و خرج خود نظم ببخشد تا هم بدهیهای برجای مانده از گذشته در بخشهای مختلف به خصوص عمران را تسویه و هم بودجه عمرانی سال گذشته را به صورت بیش از ۱۰۰ درصدی که شامل سه بخش اعتبارات طرحهای ملی، طرحهای استانی و اعتبارات متفرقه است را محقق کند.
جهش در بخش عمرانی در سال ۱۴۰۲
به طور کلی، در دهه ۹۰ به دلیل کاهش نسبی درآمدهای دولت و عدم تنوع بخشی به منابع درآمدی، سهم منابع عمرانی از کل بودجه عمومی کاهش قابل توجهی یافت، اما در دولت جدید نسبت اعتبارات عمرانی به کل بودجه عمومی از ۱۲.۷ درصد سال ۱۴۰۰ به ۱۷ درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرد که به دلیل تخصیص بخش عمدهای از این بودجه در ماههای پایانی سال، باید منتظر جهش در بخش عمرانی در سال ۱۴۰۲ باشیم.
نسبت ۱۷ درصدی بودجه عمرانی به کل بودجه از ابتدای سال ۹۱ تاکنون بیسابقه بوده است. در واقع نسبت بودجه عمرانی به کل بودجه همواره کمتر از ۱۷ درصد و در سطح ۱۳- ۱۴ درصد بوده است.
میزان پرداختی دولت از محل خزانهداری کل کشور به پروژههای عمرانی معادل ۲۷۳ هزار و ۸۱۶ میلیارد تومان بوده که این رقم نسبت به سال ۱۴۰۰ معادل ۹۴.۲ درصد رشد داشته است.
رشد ۹۴.۲ درصدی پرداختهای عمرانی
رشد ۹۴.۲ درصدی پرداختهای عمرانی در یک سال نسبت به سال قبل در طول ۲ دهه اخیر بیسابقه بوده است. همچنین در طول دو دهه اخیر هیچگاه معادل ۱۰۰ درصد پیشبینی بودجه عمرانی، پرداخت نشده، اما در سال ۱۴۰۱ معادل ۱۰۵.۲ درصد بودجه مصوب عمرانی، از محل خزانهداری کل کشور، توانست این مهم را محقق کند.
این رخدادها نشاندهنده تغییر رویکرد دولت سیزدهم در حوزه توسعه زیرساختهای کشور و همچنین توجه به بخش تولید و خدمات در کشور است.
بخش عمده پرداختهای عمرانی دولت در دو ماه پایانی سال انجام شده است؛ بنابراین بخشی از آثار و نتایج جهش پرداختهای عمرانی دولت در سال ۱۴۰۲ نمایان میشود.
