به گزارش ایران اکونومیست، به نوشته روزنامه عربی ۲۱، روزنامه عبری زبان هاآرتص در گزارشی به قلم عوفر ادیرت نوشت، شیمون پرز، وزیر خارجه پیشین رژیم صهیونیستی یاسر عرفات، رهبر فقید سازمان آزادیبخش فلسطین را "روباه" خواند و ضمن ابراز نگرانی نسبت به اینکه عرفات جدی نیست، گفت، "آیا میتوان به او اعتماد کرد؟"
نگرانی و سردرگمی اسرائیل
به نوشته هاآرتص، اوری سبیر، مدیرکل وقت وزارت خارجه رژیم صهیونیستی بر این باور بود که عرفات عجیب، مضحک و غیرواقعی است.
همچنین این روزنامه عبری زبان نوشت، اسناد تاریخی تازه کشف شده از آرشیو اسرائیل آنچه پشت پرده مذاکرات محرمانه سه سال قبل مسؤولان وزارت خارجه اسرائیل و نمایندگان سازمان آزادیبخش را که به امضای توافقنامه اسلو در ۱۳ سپتامبر ۱۹۹۳ و دست دادن مشهور عرفات با اسحاق رابین، نخست وزیر وقت اسرائیل در کاخ سفید ختم شد، نشان میدهد.
این اسناد نشان میدهد در ۲۸ ژوئیه ۱۹۹۳ پرز در یک گفتگوی داخلی گفته بود، "ما با یک روباه سر و کار داریم، نگران شدم، آیا این مرد جدی است؟ نمیخواهم قربانی او شوم، نگرانیهایی در خصوص شکست مذاکرات دارم، چراکه میتواند به یک بحران منجر شود و من و کادرم احمق و سادهلوح دیده شویم".
۱۰ روز پیش از آن نیز پرز به تاریا لارسن، میانجی نروژی در مذاکرات گفته بود، "بسیاری به ما میگویند با عرفات گفتگو نکنید، او قابل اعتماد نیست و نظرش تغییر میکند، او باید اعتماد ایجاد کند"، حتی اوری سبیر، مدیرکل وقت وزارت خارجه رژیم صهیونیستی گفت، "اساس مذاکرات غیررسمی با همتایانمان بر تحلیل آنها از عرفات و عملکردش به عنوان رهبر این سازمان متمرکز است"، او مدعی شد، "احمد قریع "ابا علاء" (که بعدها نخست وزیر فلسطین شد) و حسن عصفور، عرفات را شخصیتی نمادین و تا حدی رقتانگیز و بسیار خودخواه توصیف کردند".
سبیر در ادامه اینگونه نتیجهگیری کرد که "عرفات به شکلی اغراقآمیز یک شخصیت محوری و در مسائل اقتصادی غیر واقعبین است که هیچ گونه انتقادی را تحمل نمیکند و بر موضعگیری خود تعصب داشته و میتواند به نیروهای خود هم صمیمیت و هم خشم بیدلیلی نشان دهد، در کل شخصیت عرفات از سوی حامیانش فردی عجیب، مضحک، خودخواه و غیر متمرکز توصیف میشود".
بر خلاف آنچه بیان شد، در اسناد یاد شده ویژگیهای دیگری برای عرفات عنوان شده و در آنها آمده است، عرفات فردی دارای نفوذ جادویی بر رهبران سازمان و بیشتر ملت فلسطین است که قدرت نامحدودی در ممانعت از برخی عملیاتها در جامعهاش و یا اجرای آنها دارد و او تنها کسی است که میتواند به گروههای فلسطینی نظم دهد.
سبیر همچنین افزود، "چهرههای برجسته فلسطینی نقش تاریخی عرفات را در اجرای مرحله بازگشت به مناطق شرح دادند و به گفته آنها پس از آن گروههای عملگراتری برای توسعه همکاریها با اسرائیل روی کار خواهند آمد".
برخی از اعضای کارگروه رژیم صهیونیستی در مذاکرات محرمانه با هیات سازمان آزادیبخش در نروژ به ریاست قریع نوشتند، درباره نحوه تصمیمگیری در رهبری سازمان و درباره عرفات و نیز درباره کینه و نفرتی که در محافل رهبری علیه عرفات وجود دارد، چیزهای زیادی را یاد گرفتیم. آنها در ادامه تاکید کردند، "عرفات تنها فردی است که میتواند به صلح برسد" و این خلاصه دیداری است که مه ۱۹۹۳ انجام شد.
مساله حق بازگشت
به نوشته هاآرتص، در سند دیگری به تاریخ ۲۷ ژوئیه، یوئیل زینگر، مشاور حقوقی مذاکرات به ابا علاء اشاره کرده و نوشت، "او مذاکرهکنندهای باهوش و حیلهگر است و برای رسیدن به هدفش به همه دروغ میگوید تا حدی که پرز میپرسد چگونه میتوان به شخصی مانند او اعتماد کرد"، بر این اساس، باید عبارت مهمی که در سند دیگری آمده مبنی بر اینکه قریع همتایان اسرائیلی را آرام کرد، اینگونه تفسیر شود که دلیلی برای نگرانی بابت مساله حق بازگشت وجود ندارد و زیرا با وجود توافق دائم، برای لغو آن توافق خواهند کرد.
این اسناد نشان دادند، پرز در مورد احتمال لغو بندهای سند فلسطین درباره نابودی اسرائیل از سوی سازمان آزادیبخش تردید داشت و گفت، "لغو این سند تنها یک اقدام نمادین است و فلسطینیها قصد دارند از توافق برای تشکیل کشورشان بدون هماهنگی این موضوع با اسرائیل استفاده کنند". پرز افزود، "من اهمیتی به کشور فلسطین نمیدهم اما الآن نمیتوانم از این موضوع رد شوم، آنچه من را میترساند این است که کشور فلسطین چیست و دوستانم از جمله رابین هرگز با آن موافقت نخواهند کرد".
هاآرتص در ادامه نوشت، بخش بزرگی از مذاکرات درباره درخواست فلسطینیها برای این بود که اسرائیل با بازگشت عرفات به مناطق موافقت کند، پرز در این خصوص گفت، "اگر او (همراه با ارتش آزادیبخش فلسطین) به مناطق (فسلطینی) بیاید و رئیس جمهور خوانده شود، این یعنی کشور فلسطین و ارتش و سفارتخانهها خواهد داشت و این یعنی کشور".
این اسناد به وضوح هراس پرز از بازگشت عرفات را نشان دادند، پرز در این رابطه گفته، "رسما از او میخواهم از عنوان رئیس دست بکشد، بعد از آن اگر برگردد، برایم اهمیتی ندارد" حتی یوسی بیلین گفت، برای ما دشوار خواهد بود که رابین را بفروشیم تا عرفات به غزه بازگردد"، در آن مقطع زینگر پیشنهاد داد اهمیت این موضوع کمرنگ نشان داده شود و بیلین درباره این توافق گفت، "بازگشت سازمان یا عرفات مکتوب نخواهد بود و با این هدف واژههای رمزی میان ما وجود خواهند داشت که فهمیده میشوند، ما میتوانیم بگوییم کمی قبل از گفتگو درباره توافق دائم، گروهی از رهبران ملت فلسطین یعنی سازمان آزادیبخش نشست خواهند داشت و ما هرگز با این پیشنهاد مخالفت نخواهیم کرد و از عرفات نامی نخواهیم برد؛ اکنون این مساله یعنی تعویق بازگشت عرفات سرنوشتساز است".
اما سبیر نظر دیگری داشت و هرگونه احتمال امضای توافق بدون بازگشت عرفات را بعید دانست و گفت، "سازمان آزادیبخش به هیچ شخص دیگری اجازه نخواهد داد موفق شود" اما پرز بر این باور بود که مشکلی در ورود به سازمان آزادیبخش و به رسمیت شناختن آن وجود دارد، او هربار نگرانیهای خود را از اینکه عرفات به عنوان رئیس کشور فسلطین وارد نوار غزه شود، ابراز داشت.
در نهایت در ژوئیه ۱۹۹۴ عرفات به نوار غزه بازگشت و چند ماه بعد عرفات، رابین و پرز جایزه صلح نوبل را دریافت کردند.
رایزنیهای محرمانه
در این اسناد هشدار داده شده که بحرانهای متعددی پیش روی مذاکرات میان سران سازمان آزادیبخش و رژیم اشغالگر وجود دارد زیرا فلسطینیها تلاش میکنند از طریق مذاکرات امتیازهای بیشتری را بگیرند و از این بحران خارج شوند، میانجی نروژی به کادر اسرائیل در مذاکرات شیوه مقابله با سرسختی فلسطینیها را پیشنهاد داد، زینگر نوشت، "لارسن به ما گفت که در اصل اینها اقدامات تاکتیکی سازمان آزادیبخش برای بهبود مواضع خود است و اگر فرمول "بگیر یا رها کن" را به سازمان آزادیبخش ارائه نکنیم، مذاکرات هرگز پایانی نخواهد داشت".
زینگر در ادامه توصیه کرد، "از طریق رسانهها به سازمان فشار وارد شود و وزیر خارجه یا نخست وزیر اسرائیل در مصاحبههای خود با رسانهها این مطالب را بیان کنند که در موضوع فلسطین به آخر مرزهای امتیازدهی رسیدیم یا اینکه فلسطینیها به جای کاهش اختلافات به دنبال ایجاد اختلافنظر با ما هستند و با این رویکرد ما هرگز با آنها توافق نخواهیم کرد".
زینگر نوشت، ما بر این باوریم که آنها در سازمان آزادیبخش روزنامههای اسرائیلی را با ذرهبین میخوانند و کاملا جدی اظهارات نخست وزیر و وزیر خارجه را بررسی میکنند.
روزنامه هاآرتص در ادامه نوشت، موضوع دیگری که در مذاکرات مطرح شد ارتباط میان دو جنبش فتح و حماس بود و پرز در این رابطه گفته بود، "ما نمیخواهیم سازمان را از دست بدهیم هرچند که آنها را دوست نداریم اما اگر جایگزین آنها را در نظر بگیریم، خیالاتی خواهیم شد".
پرز در جای دیگری فاش کرد که "رابین از یوسی سرید، عضو کنست خواست مذاکرات موازی را در کانال دیگری با نبیل شعث که یک چهره برجسته فلسطینی است و خواستار کانال ویژه خود است، انجام دهد و همچنین رابین به شولامیت آلونی (رهبر سیاسی و وزیر آموزش پیشین اسرائیل) اجازه دیدار با محمود عباس را داد و هاییم رامون (معاون او) در کانال دیگری رایزنیهایی با فلسطینیها داشت".
زیگنر تاکید کرد، "دیدارهای دیگر با سازمان و پیامهای ضد و نقیض منتقل شده به آنها باعث شده که این سازمان درخواستهای جدیدی را مطرح کند و در نتیجه آن برگزاری مذاکرات دچار تنش شود".
در اسناد یاد شده آمده است، پرز در یکی از گفتگوها پیشنهاد داد که غزه به سنگاپور تبدیل شود.
هاآرتص نوشت، اسنادی که یائیر هرشفیلد، یکی از اعضای کادر مذاکرات محرمانه با سازمان آزادیبخش به آرشیو اسرائیل ارائه کرد، شامل پروتوکلها و پیشنویسهای توافقنامهها و گزارشهای رابین، نخست وزیر و پرز، وزیر خارجه وقت و مستندات دیدارهای داخلی شرکتکنندگان اسرائیلی بودند.
این روزنامه عبری زبان در پایان نوشت، رایزنیهای محرمانه در نهایت نتیجه داد و به امضای توافقنامه اسلو ختم شد که در واقع اصول روند موقت دولت خودگردان بود و این توافقنامه توسط پرز و عباس با حضور عرفات، رابین و بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت آمریکا امضا شد.