به گزارش ایران اکونومیست، طرح زیست‌بوم ملی اشتغال در دولت سیزدهم با حضور شخص آیت‌الله رییسی رییس جمهور در آبان‌ماه سال گذشته رونمایی شد. این طرح با هدف ایجاد سالانه بیش از یک میلیون شغل کلید خورد، این زیست‌بوم ۲ الزام در زمینه تکنیک‌ها و روش‌های ایجاد اشتغال و ایجاد و هماهنگی در سطح کلان برای عملیاتی شدن ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های کشور در راستای اشتغال آفرینی را به همراه داشت.
برای ایجاد هماهنگی بین عوامل مختلف تولید و اشتغال، باید ۵ حوزه تأمین مالی، بازاریاب، فناوری، زیرساخت و حقوق فعال می‌شدند و با تقسیم کار در یک منظومه منسجم چرخ تولید بچرخد و اشتغال ایجاد شود.
وزارت تعاون متولی ایجاد این زیست‌بوم ملی اشتغال و هماهنگی بین سایر دستگاه‌ها بود در همین راستا کمیسیون تخصصی شورای‌عالی اشتغال در دبیرخانه شورای‌عالی اشتغال تشکیل شد و بیش از ۲۹ جلسه برگزار و ۱۱۵ مصوبه داشت.
شناسایی نقاط بحران اشتغال در استان‌ها
در راستای این زیست‌بوم، بررسی نقاط بحران اشتغال استان‌ها با حضور میدانی مسئولان در نقاط هدف و واحدهای راکد یا مشکل‌دار کشور و ارتباط چهره‌به‌چهره با سرمایه‌گذاران و گردآوری بسته‌های اشتغال‌زای استان‌ها به نحوی که با حداقل هزینه‌ها، حداکثر اشتغال ایجاد شود، صورت گرفت.
گردآوری و بهسازی تجمیع تعهدات کمّ اشتغال استان‌ها مبتنی بر سازگاری درون با ظرفیت‌های موجود، ویژگی‌های بازار کار و منابع انسانی در اختیار و قابلیت‌های توسعه‌پذیری ذیل زیست‌بوم مل اشتغال با روزآمدسازی سامانه ملی رصد اشتغال انجام شد و دستگاه‌های مسئول این تعهدات را در سامانه هوشمند رصد اشتغال کشور ثبت می‌کنند.
سامانه رصد و پایش اشتغال در کشور
سامانه رصد، پایش و نظارت بر اشتغال یکی از مهم‌ترین شاخص‌های نظارت بر مشاغل ایجاد شده است، بر این اساس، هر نوع خدماتی از جمله صدور مجوز، تسهیلات، مشاوره و سایر موارد به متقاضیان که در این سامانه توسط دستگاه‌ها ارائه می‌شود ثبت و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
سامانه رصد اشتغال ۱۶ هزار و ۵۰۰ کاربر دارد که شامل ناظران ملی و استانی از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی، فرمانداران، استانداران، مدیران و کارشناسان در بخش دولتی و اجرایی است که دسترسی به اطلاعات و آمار و نحوه فرایند اشتغال هستند.
در این سامانه امکان دسترسی کامل به شاغلان با کد ملی و سایر اطلاعات وجود دارد که امکان نظارت بر طرح‌های ملی اشتغال را فراهم می‌کند.
سه مرحله نظارت و صحت سنجی نسبت به مشاغل ایجاد شده در سامانه صورت می‌گیرد، در مرحله اول کارشناسان و بازرسان به کسانی که خدمات دریافت کرده‌اند، پیام ارسال می‌کنند در مرحله دوم تماس و در مرحله سوم نظارت به‌صورت حضوری انجام می‌شود.
ایجاد و به‌روزرسانی و سامانه جستجوی شغل در دولت سیزدهم
همچنین سامانه جستجوی شغل باهدف کاهش هزینه‌های جستجوی شغلی، اتصال سریع کارجویان و کارفرمایان، رضایت‌مندی مخاطبان و در نهایت ایجاد پویایی در بازار کار، در دی‌ماه سال ۱۴۰۰ مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
این سامانه درگاهی است که کارفرمایان برای درخواست نیروی کار موردنیاز خود به سامانه مراجعه و نسبت به ثبت اطلاعات خود اقدام می‌کنند. همچنین کسانی که کارجو هستند نیز با مراجعه به سامانه، اطلاعات خود را ثبت کرده تا کار موردنظر خود را پیدا کنند.
در همین راستا ساماندهی نظام برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری اشتغال در کشور با همراه کلیه دستگاه در زمینه تکمیل "اطلس الگوهای اشتغال‌زای کشور" بوده و این اطلس اشتغال، سامانه‌ای هوشمند و مصور است که نشان می‌دهد در هر نقطه از کشور چه نهادی، چه تعداد شغل با چه الگوی و برای کدام مخاطب ایجاد کرده است بیش از ۷۰ دستگاه، بیش از ۱۷۵ الگوی اشتغال‌زایی را احصا کرده‌اند.
رونق و توسعه فرهنگ کارآفرینی در کشور
یکی دیگر از اقدامات دولت سیزدهم در راستای ایجاد گفتمان و رونق و توسعه فرهنگ کارآفرین و ایجاد زمینه برای اختصاص یک فضای فیزیک در درون کالبد شهر به‌عنوان محل برگزاری بازارهای موقت فروش و معرف محصولات کارآفرینان، به‌اشتراک‌گذاری ایده‌ها و برگزاری رویدادهای آموزش و عملیات، مقرر شد در هر شهر یک از میادین اصل به‌عنوان «میدان کارآفرین» نام‌گذاری شود.
همچنین با عنایت به محدودیت منابع مالی و انسان کشور و به منظور هدفمندی مداخلات توسعه اشتغال و کاهش عدم تعادل‌های منطقه‌ای، اولویت هدف‌گذاری مناطق بحران اشتغال جهت تمرکز امکانات و اولویت برنامه‌ها و راه‌حل‌های محل و منطقه‌ای برای کاهش معضل بیکاری، شهرستان‌های دارای بحران بازار کار مدنظر قرار گرفته است.
تسهیل در صدور مجوزهای کسب و کار و مشاغل خانگی، اختصاص اعتبارات برای رونق اشتغال، شناسایی کارگاه‌های تولیدی راکد، حل مشکلات تولیدکنندگان، برگزاری جلسه بین تولیدکنندگان و کارآفرینان از دیگر اقدامات وزارت کار در ایجاد اشتغال بوده است.
کاهش نرخ بیکاری در دو دهه اخیر
گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت اشتغال در فصل پاییز، مهر تاییدی بر ایجاد و رونق اشتغال در دولت سیزدهم و کاهش نرخ بیکاری است. ضمن این که در این دولت نرخ بیکاری به پایین‌ترین رقم در دو دهه اخیر رسیده است.
بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ساله و بیشتر در فصل پاییز امسال نشان می‌دهد که ۸.۲ درصد از جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (پاییز ۱۴۰۰)، ۰.۷ درصد کاهش و نرخ مشارکت اقتصادی در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه ۰.۷ درصد افزایش یافته است.
کاهش نرخ بیکاری در ۲۰ استان نیز تاکیدی بر حرکت روبه‌جلوی دولت سیزدهم در رونق فضای کسب‌وکار و اثربخشی طرح‌های تحولی دانش‌بنیان در این زمینه است.
بر اساس گزارش مرکز آمار، جمعیت ۱۵ساله و بیشتر در پاییز امسال ۶۳ میلیون و ۸۸۶ هزار و ۹۹ نفر بودند که از این تعداد ۴۱ درصد مشارکت اقتصادی داشته‌اند. از کل جمعیت مشارکت جسته در بازار کار، ۹۱.۸ درصد شاغل و ۸.۲ درصد بیکار بودند.
نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله نشانگر این است که ۱۹.۲ درصد از فعالان این گروه سنی در پاییز ۱۴۰۱ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (پاییز ۱۴۰۰) ۴.۴ درصد کاهش‌یافته است.
همچنین وضعیت نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ساله نیز نشان می‌دهد که در پاییز ۱۴۰۱، ۱۴.۸ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به پاییز ۱۴۰۰، به میزان ۱.۳ درصد کاهشی شده است.
بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که بخش خدمات با ۵۱.۱ درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با ۳۴.۶ درصد و کشاورزی با ۱۴.۳ درصد قرار دارند.
اجرای سیاست‌های فعال برای کاهش بیکاری فارغ‌التحصیلان، احیای بخشی از بنگاه‌های نیمه‌فعال و حضور گسترده میدانی مدیران در استان‌ها، تسهیل در صدور مجوزهای کسب‌وکار و تزریق ۱۰۰ همت (هزار میلیارد تومان) به فضای اشتغال کشور نیز از دیگر برنامه‌های این دولت در دولت سیزدهم است.
