به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از آیمک، فناوری کلیدی که انرژی خورشیدی را به ارزان‌ترین منبع انرژی در بسیاری از کشورها تبدیل می‌کند، یکی از معتبرترین جوایز مهندسی جهان را برای توسعه‌دهندگان خود به ارمغان آورده است.
برگزارکنندگان مراسم اهدای جایزه عصر هفتم فوریه اعلام کردند که پروفسور «مارتین گرین»(Martin Green)، پروفسور «اندرو بلیکرز»(Andrew Blakers)، دکتر «آیهوا وانگ»(Aihua Wang) و دکتر «جیانهوا ژائو»(Jianhua Zhao)، برنده «جایزه ملکه الیزابت در رشته مهندسی»(QEPrize) در سال ۲۰۲۳ شده‌اند.
مهندسان، این جایزه را به دلیل کار تحقیقاتی و توسعه فناوری فتوولتائیک خورشیدی موسوم به «پرک» (Perc) دریافت کردند که توسعه اخیر انرژی خورشیدی با کارآیی بالا و هزینه کم را پشتیبانی کرده است.
این گروه پژوهشی در طول ۴۰ سال گذشته، راندمان تبدیل انرژی سلول‌های سیلیکونی تجاری را با بهبود کیفیت هر دو سطح بالایی و پشتی آنها، تا اندازه زیادی بهبود بخشیده‌اند. پژوهشگران، یک لایه اضافی را در سطح پشتی تعبیه کردند که به جلوگیری از ترکیب مجدد کمک کرد و فوتون‌های استفاده‌نشده را به درون سیلیکون منعکس کرد تا الکتریسیته بیشتری را تولید کند.
گرین و بلیکرز که در سال ۱۹۸۳ در «دانشگاه نیو ساوت ولز»(UNSW) استرالیا کار می‌کردند، سلول‌های خورشیدی را با بازدهی ۱۸ درصد تولید کردند که رکورد قبلی ۱۶.۵ درصد را پشت سر گذاشت. طی چند سال آینده، آنها نتایج را با بازدهی ۱۹ و ۲۰ درصد منتشر کردند و از نظر تئوری، حداکثر بازدهی قابل دستیابی را نزدیک به ۳۰ درصد تعیین کردند. آزمایشگاه پروفسور گرین، رکورد جهانی راندمان را پشت سر گذاشت و در نهایت به بازدهی ۲۵ درصد رسید.
برندگان جایزه با درک نقش مهمی که فناوری پرک در توسعه انرژی خورشیدی ایفا می‌کند، یافته‌های خود را بدون حق ثبت اختراع منتشر کردند و پیشرفت‌های بیشتر در این زمینه را تشویق کردند و هزینه تولید را به نفع جامعه کاهش دادند.
گرین گفت: به عنوان مهندس، ما دائما در تلاش برای بهبود جهانی هستیم که در آن زندگی می‌کنیم. همان طور که جهان تأثیرات مخرب محیط در حال تغییر و اکوسیستم‌های در حال فروپاشی ما را احساس می‌کند، من مشتاقانه احساس می‌کنم که باید کارهای بیشتری برای کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی انجام شود. من امیدوارم که فناوری پرک برنده QEPrize، چشم بسیاری از مردم را به امکانات حاصل از انرژی‌های تجدیدپذیر باز کند.
جایزه QEPrize که سالانه اعطا می‌شود، به مهندسانی تعلق می‌گیرد که نوآوری‌های پیشگامانه با منافع جهانی را به بشریت ارائه می‌دهند. بلیکرز گفت: هدف از اهدای جایزه QEPrize، الهام بخشیدن به نسل جدیدی از مهندسان است و من امیدوارم که امسال، این مهندسان مانند من، از آن برای ایجاد راه‌حل‌هایی الهام بگیرند که می‌توانند به ما در مقابله با بزرگترین چالش‌های پیش روی بشر مانند تغییرات آب و هوایی کمک کنند.
برندگان جایزه از طریق ادامه تحقیق و توسعه و کمک بسیاری از افراد دیگر در سراسر جهان، به طور قابل توجهی هزینه پنل‌های خورشیدی را کاهش داده‌اند و هزینه تولید برق خورشیدی در دهه گذشته بیش از ۸۰ درصد کاهش یافته است.
در بیانیه QEPrize آمده است: فناوری پرک اکنون از نظر تجاری قابل دوام‌ترین و کارآمدترین فناوری سلول خورشیدی سیلیکونی است که در پنل‌های خورشیدی و تولید برق در مقیاس بزرگ استفاده می‌شود و تقریبا ۹۰ درصد از بازار جهانی سلول‌های خورشیدی را به خود اختصاص داده است.
افزایش پذیرش انرژی خورشیدی در کنار سایر انرژی‌های تجدیدپذیر، کلید کاهش بیش از سه چهارم انتشار جهانی و رسیدن به انتشار صفر کربن تا سال ۲۰۵۰ براساس «توافق پاریس»(Paris Agreement) است. تقاضا در سراسر جهان در حال رشد است و «آژانس بین‌المللی انرژی»(IEA) تخمین می‌زند که ظرفیت جهانی فتوولتائیک خورشیدی در دوره ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۷، تقریبا به سه برابر خواهد رسید و به بزرگترین منبع انرژی در جهان تبدیل خواهد شد. انرژی خورشیدی در حال حاضر حدود نیمی از ظرفیت تولید برق جدید را در سراسر جهان تامین می‌کند.
منبع انرژی در ریزشبکه‌ها نیز برای جوامع در کشورهای با درآمد کم و متوسط استفاده می‌شود. دکتر «عبدیگانی دیریه»(Abdigani Diriye)، داور QEPrize گفت: من در چند سال گذشته، در شرق آفریقا کار کرده‌ام و تاثیر تحول‌آفرینی را که فناوری سلول‌های خورشیدی می‌تواند بر زندگی مردم این قاره داشته باشد، دیده‌ام. سلول‌های خورشیدی و فناوری پرک، به مردم امکان می‌دهند که به برق ارزان و مقرون‌به‌صرفه دسترسی داشته باشند و کیفیت زندگی آنها را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشند. این یک نوآوری فوق‌العاده است که زندگی بیش از یک میلیارد نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ارزش‌های QEPrize را در بر می‌گیرد.
برندگان، این جایزه را در دهمین سالگرد QEPrize دریافت کردند. در طول دهه گذشته، QEPrize از ۲۰ مهندس که نوآوری‌های آنها تأثیر قابل توجهی را بر زندگی میلیاردها نفر در سراسر جهان داشته، تقدیر کرده است.
برندگان به طور رسمی در مراسم معرفی QEPrize اواخر سال جاری تجلیل خواهند شد. آنها ۵۰۰ هزار پوند و یک جایزه منحصربه‌فرد طراحی‌شده توسط «آنجا براندل»(Anja Brandl)، دانشجوی کارشناسی‌ارشد ۲۴ ساله اهل سوئیس را دریافت خواهند کرد.
پروفسور «دامه لین گلادن»(Dame Lynn Gladden)، رئیس هیئت داوران گفت: QEPriz در طول ۱۰ سال گذشته، موضوع اهمیت مهندسی برای رسیدن به جامعه بهتر را برجسته کرده است.
وی افزود: برندگان امسال، اهداف QEPrize را کاملا در بر دارند. آنها به توسعه و تجاری‌سازی فناوری پرک پرداخته‌اند که به تامین انرژی پاک در سراسر جهان به عنوان بخشی از تلاش برای کاهش پیامدهای تغییرات آب و هوایی کمک کرده است. آینده سلول‌های خورشیدی، بسیار روشن است و می‌تواند سهم عمده‌ای را در ارائه انتشار صفر کربن داشته باشد.
