بالاخره بودجه ۱۴۰۲ با ۳۶ روز تاخیر به مجلس رفت؛ بودجه‌ای که در شرایط سخت اقتصادی کشور بزرگ‌تر شده و نسبت به بودجه امسال در حدود ۴۰ درصد افزایش داشته است. این دومین لایحه بودجه‌ای است که دولت سیزدهم تدوین و به مجلس تقدیم کرده است.
جزییات ارقام کلی بودجه نشان می‌دهد که بودجه سال آینده از نظر منابع و مصارف در رقم ۵۲۶۱ هزار میلیارد تومان تراز می‌شود که این عدد نسبت به بودجه امسال حدود ۱۵۰۲ هزار میلیارد تومان بزرگ‌تر شده است.
بودجه از دو بخش بودجه عمومی و بودجه شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت تشکیل می‌شود که بودجه عمومی شامل ۲۱۶۴ هزار میلیارد تومان است. اجزای بودجه عمومی نیز شامل منابع عمومی بالغ بر ۱۹۸۴ هزار میلیارد تومان و درآمدهای اختصاصی وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی شامل ۱۸۰ هزار میلیارد تومان است. همچنین بودجه شرکت‌های دولتی، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت که حجم عمده کل بودجه سال ۱۴۰۲ را به خود اختصاص داده، با رقم ۳۰۹۷ هزار میلیارد تومان بسته شده است.
حقوق کارمندان چه تغییری کرد؟
آنچه دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ برای حقوق کارکنان پیش‌بینی کرده، نشان می‌دهد که افزایش پلکانی حقوق در دستور کار قرار دارد و متوسط ۲۰ درصد است؛ به طوری که برای طبقات پایین‌تر از این رقم بیشتر افزایش پیدا خواهد کرد.
در تبصره ۱۲ لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ آمده است که ضریب حقوق گروه‌های مختلف حقوق‌بگیر به میزان متوسط ۲۰ درصد براساس آخرین حکم کارگزینی به گونه‌ای افزایش یابد که مجموع حکم کارگزینی برای کارکنان رسمی و پیمانی و مبلغ قرارداد منعقده ماهانه برای کارکنان قرارداد کار معین (مشخص) و کارکنان طرح خدم پزشکان و پیراپزشکان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به نسبت مدت کارکرد از ۷۰ میلیون ریال (هفت میلیون تومان) کمتر نباشد.
همچنین در بند دو همین تبصره آمده است که حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوق‌های بازنشستگی وابسته به دستگاه‌های اجرایی به میزان متوسط ۲۰ درصد افزایش می‌یابد؛ به نحوی که پس از اعمال این افزایش، حکم حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران و مشترکان صندوق‌های بازنشستگی مذکور متناسب با سنوات خدمت قابل قبول، از ۶۳ میلیون ریال کمتر نباشد.
بند سوم تبصره ۱۲ ماده واحده لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ به حق عائله‌مندی و اولاد اشاره کرده است که به ترتیب ۵۰ و ۱۰۰ درصد افزایش خواهد داشت. در این بند آمده است: در اجرای ماده (۱۶) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، امتیاز کمک هزینه عائله‌مندی و حق اولاد، موضوع بند (۴) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری شاغلین و بازنشستگان به ترتیب ۲۲۸۰ و ۱۰۵۰ و معادل ریالی امتیاز مذکور برای کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت تعیین می‌شود.
یارانه نقدی ثابت ماند
بخش مهم دیگر لایحه بودجه سال آینده، مربوط به یارانه‌های نقدی و معیشتی است که برای سال آینده در مجموع بیش از ۳۱۵ هزار میلیارد تومان برای یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی پیش‌بینی شده است.
۵۶ هزار میلیارد تومان نیز برای یارانه نان و ۶۹ هزار میلیارد تومان نیز برای یارانه دارو در نظر گرفته شده است. همچنین سقف کل منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده با رقم ۶۵۹ هزار میلیارد تومان بسته شده است.
درآمد حاصل از فروش نفت ۶۰۳ هزار میلیارد تومان شد
درآمدهای حاصل از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی ۶۰۳ هزار و ۸۰۷ میلیارد تومان شد. همچنین براساس لایحه بودجه سال آینده، منابع حاصل از فروش واگذاری اموال منقول و غیرمنقول ۱۰۷ هزار و ۹۹۹ میلیارد تومان تعیین شده است.
درآمدهای مالیاتی در سال آینده ۵۹ درصد افزایش یافت
جزئیات منابع بودجه دولت در سال آینده نشان می‌دهد که درآمدهای مالیاتی از حدود ۵۲۶ هزار میلیارد تومان که در بودجه امسال مصوب شده، به بیش از ۸۳۸ هزارمیلیارد تومان رسیده که رشد بیش از ۵۹ درصدی را نشان می‌دهد.
این در شرایطی است که سهم مالیات در بودجه ۱۴۰۰ معادل ۳۲۵ هزار میلیارد تومان بود که در بودجه امسال به ۵۲۶ هزار میلیارد تومان رسید.
مالیات ۵۰ و ۱۰۰ تومانی برای هر نخ سیگار
بر اساس لایحه بودجه، از ابتدای سال ۱۴۰۲ به قیمت خرده‌فروشی هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ ۵۰ تومان، تولید داخل با نشان بین‌المللی ۱۰۰ تومان، هر بسته ۵۰ گرمی تنباکوی قلیان داخلی ۲۰ هزار تومان به عنوان مالیات و همچنین هر نخ سیگار وارداتی ۸۰۰ تومان، هر بسته ۵۰ گرمی تنباکو قلیان وارداتی ۳۵ هزار تومان به عنوان حقوق ورودی دریافت می‌شود تا مطابق ردیف‌های این قانون برای بخش سلامت و ورزش همگانی و ورزش بانوان هزینه شود.
همچنین وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است درآمدهای حاصل از صدور مجوز توزیع دخانیات و حق انحصار دریافتی بابت واردات و تولید محصولات دخانی را به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کند.
سال آینده مالیات بر درآمد ۴۵ درصد بیشتر می‌شود
مالیات یکی از منابع درآمدی دولت است که شامل مالیات اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمدها، مالیات بر ثروت، واردات و مالیات کالاها و خدمات می‌شود.
بر این اساس، سهم مالیات اشخاص حقوقی در لایحه بودجه سال آینده ۲۹۶ هزار میلیارد تومان است که در مقایسه با سال جاری که ۱۳۳ هزار میلیارد تومان بوده، ۱۲۲ درصد افزایش داشته است.
همچنین سهم مالیات بر درآمدها در لایحه بودجه سال آینده نیز ۱۲۲ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده که در مقایسه با سال جاری که ۸۴ هزار میلیارد تومان بوده معادل ۴۵ درصد زیاد شده است.
علاوه بر این، میزان مالیات بر ثروت ۳۷ هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه سال آینده است که نسبت به سهم ۲۷ هزار میلیارد تومانی سال جاری، ۳۷ درصد افزایش داشته است.
همچنین، رقم مالیات واردات در لایحه بودجه سال آینده معادل ۱۲۹ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که نسبت به سال جاری که ۷۷ هزار میلیارد تومان بوده، ۶۷ درصد افزایش داشته است.
از سوی دیگر، مالیات کالاها و خدمات در لایحه بودجه سال آینده معادل ۲۵۲ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده است. این در حالی است که این رقم در بودجه سال جاری ۲۰۳ هزار میلیارد تومان است که به میزان ۲۴ درصد رشد داشته است.
واحدهای مسکونی لوکس چقدر مالیات می‌دهند؟
براساس لایحه بودجه ۱۴۰۲، واحدهای مسکونی و باغ ویلاها مجاز بیش از ۲۰ میلیارد تومان مشمول پرداخت مالیات می‌شود؛ در صورتی که در بودجه ۱۴۰۱ واحدهای مسکونی و باغ ویلاها مجاز بیش از ۱۰ میلیارد تومان مشمول پرداخت مالیات می‌شدند.
واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای مجاز که ارزش آنها (با احتساب عرضه و اعیان) بیش از دویست میلیارد (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال است، مازاد به این مبلغ مشمول مالیات به میزان دو در هزار می‌شوند. این مالیات برعهده شخص است که در ابتدای هر سال مالک واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای مذکور است.
واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای در حال ساخت مشمول مالیات نیستند.
خودروهای بالای ۱.۵ میلیارد تومان مشمول مالیات شد
بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲، خودروهایی بالای یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد می‌شوند. به این ترتیب، انواع خودروی سواری و وانت دو اتاق (کابین) دارای شماره انتظامی در اختیار مالکین اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی که قیمت روز خودروی آنها بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است، نسبت به مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات سالانه خودرو به نرخ یک درصد می‌شوند.
۱- ماخذ محاسبه مالیات خودرو موضوع این بند قیمت روز انواع خودرو با توجه به تاریخ ساخت یا واردات آن و صرفاً بر اساس مشخصات مالک خودرو مندرج در شناسنامه خودرو صادره توسط نیروی انتظامی برگ سبز به عنوان سند رسمی خودرو است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور هر ساله تا پایان فروردین ماه تعیین و اعلام می‌شود مأخذ مزبور برای انواع خودرو که بعد از اعلام سازمان تولید یا وارد می‌شوند بلافاصله پس از تولید یا واردات آن توسط سازمان مزبور تعیین و اعلام خواهد شد.
سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اشخاص مشمول برساند کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفند مالیات سالانه مربوط به خودروهای تحت تملک خود و فرزندان کمتر از هجده سال و محجور تحت تکفل را حداکثر تا پایان بهمن ماه هر سال پرداخت کنند.
ثبت نقل و انتقال خودروهایی که به موجب این بند برای آنها مالیات وضع شده است قبل از پرداخت بدهی مالیاتی مورد انتقال شامل مالیات بر دارایی، نقل و انتقال قطعی و اجاره ممنوع است متخلفین از حکم این بند در پرداخت مالیات متعلقه مسئولیت تضامنی دارند.
۲- به دولت اجازه داده می‌شود بر اساس پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و متناسب با شرایط اقتصادی کشور هر سه سال یک بار نسبت به کاهش یا افزایش قیمت پایه تعیین شده فوق الذکر اقدام و مراتب را ابلاغ کند.
عوارض خروج از کشور ۴۰۰ هزار تومان تعیین شد
براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، در مجموع ۳ هزار و ۴۳۱ میلیارد تومان منابع از محل درآمدهای خروج از کشور در نظر گرفته شده است. در همین رابطه عوارض خروج برای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان تعیین شده است. همچنین در لایحه بودجه، عوارض خروج زائرین حق تمتع و عمره ۱۳۲ هزار تومان تعیین شده است.
ارقام تعیین شده در اجزا الف و ب این بند برای سفر دوم به میزان ۵۰ درصد و سفرهای سوم و بیشتر به میزان ۱۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.
واردات ۲ میلیارد دلاری خودرو در سال آینده پیش‌بینی شد
دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ پیش بینی کرده است به منظور تنظیم بازار خودرو، واردات ۲ میلیارد دلاری خودروی خارجی انجام شود که در صورت موافقت مجلس و با توجه به رشد تولید داخل شاهد تنظیم و متعادل شدن قیمت‌ها در این بازار باشیم.
کدام دسته از جانبازارن مجوز واردات خودرو دریافت کردند؟
مطابق بند (و) تبصره هفت لایحه بودجه ۱۴۰۲، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است با معرفی بنیاد شهید و امور ایثارگران به جانبازان بالای ۷۰ درصد که در سنوات گذشته از تسهیلات ماده ۴۵ قانون جامع ایثارگران استفاده نکرده‌اند، مجوز واردات یک دستگاه خودرو متناسب با وضعیت جانبازی ایثارگر با رعایت قوانین و مقررات ارائه کند.
در خصوص سایر مشمولان ماده ۴۵ قانون مذکور از محل تسهیلات قرض الحسنه تبصره ۱۶ این قانون برای خرید خودرو داخلی اقدام می‌شود.
حقوق ورودی خودرو در لایحه ۱۴۰۲ چقدر است؟
دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ درآمد حاصل از حقوق ورودی خودرو و مالیات شماره گذاری را اعلام کرد.
برهمین اساس، مطابق جدول شماره ۳ لایحه بودجه سال آتی، دولت ۳۱۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال درآمد عمومی حاصل از حقوق ورودی خودروها در نظر گرفته است. همچنین درآمد ۶۲۷۰ میلیون ریال از جهت حقوق ورودی خودروها به صورت درآمد اختصاصی در نظر گرفته است.
به این ترتیب، حقوق ورودی خودروها در مجموع برای سال آینده ۳۱۹ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
عوارض واردات گوشت و مرغ اعلام شد
بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در لایحه سال ۱۴۰۲ در بخش درآمد حاصل از اخذ عوارض واردات گوشت قرمز و مرغ، برای هر کیلو گوشت قرمز ۲۷۵ تومان و برای مرغ ۱۱۰ تومان تعرفه تعیین شده است.
پایان خدمت برای کارکنان ۵۲۰ میلیون تومان شد
در سال آینده پاداش پایان خدمت کارکنان ۵۲۰ میلیون تومان پیش‌بینی شده که نسبت به امسال ۷۵ میلیون تومان اضافه شده است.
بند (ه) تبصره ۱۲ ماده واحده لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ مربوط به پاداش پایان خدمت کارکنان است که بر این اساس پاداش پایان خدمت موضوع قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت مصوب ۲۶/۲/۱۳۷۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی، پاداش پایان خدمت کارکنان مشمول ماده (۱۰۷) قانون مدیریت خدمات کشوری با احتساب فوق‌العاده بند (۱۰) ماده (۶۸) قانون مذکور به مقامات، رؤسا، مدیران و کارکنان کلیه دستگاه‌های اجرائی موضوع ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همچنین وزارت اطلاعات، نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی در ازای هر سال خدمت حداکثر تا سی سال و تا سقف پنج میلیارد و دویست میلیون ریال خواهد بود.
بر اساس ماده ۱۰۷ قانون مدیریت کشوری به کارمندان مشمول این قانون که بازنشسته می‌شوند به ازای هر سال خدمت یک ماه آخرین حقوق و مزایای مستمر تا ۳۰ سال به اضافه وجوه مربوط به مرخصی‌های ذخیره شده پرداخت خواهد شد.
تسهیلات تکلیفی سال آینده ۲۰۰ هزار میلیارد تومان شد
تبصره ۱۶ لایحه بودجه ۱۴۰۲ مربوط به تسهیلات تکلیفی است. در این تبصره آمده است: بانک‌های عامل مکلفند در چارچوب برنامه کنترل تورم و رشد نقدینگی و ترازنامه بانک‌ها، در سقف ۲ میلیون میلیارد ریال از محل ۱۰۰ درصدی مانده سپرده قرض‌الحسنه (به جز بانک‌های قرض‌الحسنه) و بخشی از سپرده‌های چاری براساس توان تسهیلات‌دهی بانک‌های عامل و به تشخیص شورای پول و اعتبار پس از کسر سپرده قانونی، به موارد مندرج در قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی از جمله؛ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، قوانین مربوط به ایثارگران، قانون جهش تولید مسکن و قانون جهش تولید دانش بنیان، تسهیلات قرض الحسنه پرداخت کند.
