به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از نیو اطلس، بافت زخم برخلاف پوست معمولی، حاوی هیچ فولیکول مویی نیست. اکنون پژوهشهای جدید نشان میدهد که وقتی فولیکولهای مو به بافت زخم پیوند زده شوند، آن بافت تغییر میکند و بسیار شبیه به پوست آسیب ندیده میشود.
پژوهشهای قبلی نشان داده است که پوستی که تعداد زیادی فولیکول مو دارد، سریعتر بهبود مییابد و زخم کمتری نسبت به پوست غیر مودار دارد. علاوه بر این، مشخص شده است که فولیکولها هنگام پیوند به محلهای نسبتاً تازه زخم شده، روند بهبودی را تقویت میکنند.
دانشمندان در کالج سلطنتی لندن با بررسی اینکه آیا پیوند فولیکول مو میتواند جای زخمهای موجود را کاهش دهد یا از بین ببرد، این موضوع را پیگیری کردند. آنها با همکاری دکتر فرانسیسکو خیمنز از دانشگاه فرناندو پسوآ کاناریاس در اسپانیا، فولیکولها را روی جای زخمها روی پوست سر ۳ داوطلب پیوند زدند. این جای زخمها نورموتروفیک بودند که شایعترین نوع آن است.
نمونههایی به ضخامت سه میلیمتر از بافت زخم گرفته شد و بلافاصله قبل از پیوند و سپس پس از گذشت دو، چهار و شش ماه مجدداً بررسی شد. مشخص شد که نه تنها فولیکولها به تولید مو ادامه میدهند، بلکه الهامبخش تغییرات عمیق معماری و ژنتیکی در زخمها به سمت نمایهای از پوست سالم و بدون آسیب هستند.
به طور مشخص، ژنهای موجود در بافت زخم که موجب رشد رگهای خونی و سلولهای طبیعی پوست میشوند، بیشتر از قبل بیان میشوند، در حالی که ژنهایی که باعث تشکیل زخم میشوند کمتر بیان میشوند. در نتیجه، پس از چهار ماه، تعداد عروق خونی در بافت تقریباً با پوست سالم مطابقت داشت.
علاوه بر این، پس از شش ماه، ضخامت اپیدرم یا روپوست زخم که خارجیترین لایه پوست است، دو برابر شد و تقریباً به ضخامت اپیدرم سختتر پوست آسیب ندیده تبدیل شد. در عین حال، تراکم الیاف کلاژن در بافت زخم کاهش یافت و آن را نرمتر و انعطافپذیرتر کرد. اینها نتایج مهمی هستند، زیرا بافت زخم معمولاً نازکتر از پوست معمولی است و آن را بیشتر در معرض آسیب قرار میدهد و همچنین انعطافپذیری کمتری دارد و به طور بالقوه مانع حرکت میشود.
البته رشد موهای جدید ممکن است هنگام درمان جای زخم در نواحی غیر از پوست سر مطلوب نباشد. با در نظر گرفتن این واقعیت، دانشمندان اکنون در تلاش هستند تا درک بهتری از مکانیسمی که در این کار دخیل است، به دست آورند، به این امید که بتوانند اثر کاهش جای زخم را بدون نیاز به پیوند واقعی فولیکول مو تکرار کنند.
دکتر کلر هیگینز، دانشمند ارشد این پژوهش میگوید: پوست پس از ایجاد زخم، هرگز واقعاً عملکردهای قبل از زخم برداشتن خود را به دست نمیآورد و تاکنون تمام تلاشها برای بازسازی جای زخمهای نتایج ضعیفی به همراه داشته است. یافتههای ما پایهی درمانهای هیجانانگیز جدیدی را ایجاد میکند که میتوانند جای زخمها را جوان و عملکرد پوست سالم را بازیابی کنند.
این پژوهش در مجله npj Regenerative Medicine منتشر شده است.