به گزارش ایران اکونومیست، ۲۰ روز آلودگی پیاپی را پشت سر گذاشته‌ایم؛ اما مسئولان امر می‌گویند «مازوت سوزی نداریم.» و «آلودگی هوا به دلیل خودروهای فرسوده است» انگار که عادت کرده‌اند به جای پیدا کردن راه حل تقصیر را به گردن دیگری بیندازند. چرا که چندی پیش جلیل سالاری معاون وزیر نفت گفته بود: «رشد ۳۰۰ درصدی مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری و صنایع غیر عمده و حمل و نقل (بالغ بر ۷۴ درصد گاز تولیدی کشور) نسبت به شهریورماه، منجر به کاهش شدید گاز قابل تخصیص به صنایع بزرگ و به‌ویژه نیروگاه‌های حرارتی تولید برق، استفاده از سوخت دوم (پشتیبان) که سوخت مایع نفت گاز و نفت کوره (مازوت) است، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که رویه‌ای مرسوم و متداول در سطح دنیا جهت مقابله با ناترازی تولید و مصارف گاز طبیعی و جلوگیری از بروز خاموشی و قطع برق مشترکان است.
با این وجود سالاری زیر بار استفاده از مازوت آن هم در تهران نرفت و گفته بود: استان تهران بیش از ۷ سال است که تنها نیروگاه بخاری قابلیت مصرف مازوت (نیروگاه بعثت) در تمام فصول سال و همواره گاز طبیعی مصرف میکند، می‌باشد، همچنین در حوزه کلان‌شهر تهران هیچ‌کدام از صنایع از سوخت دوم نفت کوره (مازوت) استفاده نمی‌کنند.
به گفته این مقام مسئول در نیروگاه منتظرالقائم که فاصله بسیار زیادی از تهران دارد، مطابق با مجوزهای صادرشده، گاه به صورت ترکیبی از سوخت نفت‌کوره و گاز طبیعی استفاده می‌شود.
چندی پس از سالاری وزیر نفت، جواد اوجی این موضوع را تأیید کرد و گفت: در پاییز سال جاری، گازرسانی به نیروگاه‌ها نسبت به پاییز سال گذشته ۱۰ درصد بیشتر بوده و این نشان می‌دهد که به همین میزان سوخت مایع کمتری استفاده شده است، در حقیقت در پاییز مصرف نفت کوره و گازوئیل نسبت به سال گذشته کمتر بوده است. به گفته وزیر نفت در استان تهران در هیچ‌کدام از نیروگاه‌ها و صنایع، هیچ مصرف نفت کوره و مازوت در امسال و سال گذشته نداشتیم.
البته موضوع به همین جا ختم نشد و نمایندگان مجلس هم در رابطه با سوخت مازوت در نیروگاه‌ها نظراتی را ارائه داده بودند به عنوان مثال هادی بیگی نژاد، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون انرژی در رابطه با سوخت مازوت گفته بود این پدیده خود سبب باقی ماندن ذرات آلاینده در هوای نزدیک به سطح زمین شده و زمینه آلودگی هوا را فراهم میکند. اینکه گفته می‌شود علت تشدید آلودگی هوای تهران مازوت‌سوزی در نیروگاه‌هاست، اشتباه است. ما در نیروگاه‌های تهران از مازوت استفاده نمی‌کنیم، در سایر نیروگاه‌ها مازوت‌سوزی داریم اما در نیروگاه‌های تهران از مازوت استفاده نمی‌شود.
ضد و نقیض مازوت سوزی در تهران
شاید امسال کمی دیر تر از سال گذشته سوخت مازوت جایگزین گاز شد اما معلوم نیست گازوئیل و مازوت تولید شده در چه سطحی از کیفیت قرار دارند که ۲۰ روز پیاپی آلودگی هوا را داشتیم در حالی که سالاری در پاسخی مبنی بر بی کیفیت بنزین واکنش نشان داد و گفته بود زمانی که در تهران ۱۶۰ میلیون متر مکعب گاز مصرف می‌شود این موضوع آلایندگی را به دنبال دارد. همچنین حجم مصرف بنزین نیز در کشور زیاد است که همین موضوع نیز موجب ایجاد آلایندگی در کشور می‌شود. علاوه بر این خودروهای فرسوده، لاستیک فرسوده، لنت ترمز مواردی هستند که روی آلودگی هوا اثر می‌گذارند که باید همه این موارد به صورت یکجا دیده شود.
این یعنی سالاری نه تنها زیر بار استفاده از سوخت مازوت در تهران نرفت بلکه توپ را در زمین دیگری انداخت و جواب صریحی به مساله بنزین و عدم کیفیت آن نداد اکنون هم مشخص نیست آیا این شرکت به تولید گازوئیل و مازوت کم گوگرد روی آورده یا خیر؟ چرا که این حجم از آلودگی هوا در تهران امری غیر قابل پذیرش است و باید دید شرکت پالایش و پخش عزم آن دارد که در این راستا گامی برداشته یا آنکه سالانه شاهد آلودگی‌های پیاپی هوا باشیم، علی زیار قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در رابطه با این موضوع به مهر می‌گوید: برای گوگرد زدایی برنامه‌ها و پروژه‌های کیفی در حال اجرا است.
وی ادامه داد گوگرد زدایی برای بنزین و گازوئیل انجام شده است و نزدیک به ۸۰ درصد بنزین مورد استفاده بنزین با کیفیت است و ۸۰ درصد از گازوئیل تولید شده هم ۴ است و مقداری یورو ۵ است. البته مازوت در پالایشگاه‌ها در حال گوگردزدایی و تبدیل به محصولات با ارزش‌تر می‌شود که سودآوری نیز به دنبال دارد.
زیار با اشاره به اینکه در سه پالایشگاه، اصفهان، اراک و بندر عباس گوگرد زدایی صورت می‌گیرد اضافه کرد: در اصفهان نفت کوره یا همان مازوت به محصولات با ارزش تبدیل می‌شود به طوری که روزانه ۸۵ هزار بشکه تبدیل به محصولات با ارزش می‌شود. همچنین در اراک و بندر عباس از نفت کوره کٌک تولید می‌شود که ما اکنون در حال واردات آن هستیم و این موضوع باعث بی نیازی ما از واردات این محصول در آینده‌ای نه چندان دور می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در واحدهای RFCC و RCD در پالایشگاه اراک گوگرد زدایی می‌شود ادامه داد: در چنین شرایطی از این سوخت به عنوان سوخت کشتی‌ها و مطابق با استانداردهای بین‌المللی تولید می‌شود که در حال استفاده از آن هستیم.
منشأ الودگی هوا تنها مازوت نیست
قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در پاسخ به این سوال که آیا بخشی از آلودگی هوا مربوط به مازوت است یا خیر و چرا در این رابطه شفاف سازی صورت نمی‌گیرد، به مهر گفت: بخشی از آلودگی هوا می‌تواند ناشی از سوخت مازوت باشد، اما نمی‌توان همه مشکلات را ناشی از سوخت مازوت دانست زیرا ذرات معلق در هوا کمتر از ۲ میکرون هستند که نمی‌توانند منشأ سوختی داشته باشند.
وی ادامه داد: گاز به عنوان سوخت پاک در زمستان تولید آلودگی میکند، به عنوان مثال استفاده از بخاری‌های گازی با وجود آنکه از سوخت پاک یا همان گاز منجر به آلوده شدن هوا می‌شود.
قائم مقام مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اضافه کرد: اکنون نفتگاز در شبکه حمل و نقل استفاده می‌شود که یورو ۴ و یورو ۵ است، محصولات در کلان شهرهایی نظیر تهران که آلودگی هوا وجود دارد از این سوخت استفاده می‌شود و در شهرهایی که از لحاظ زیست محیطی شرایط مناسبی دارند و آب و هوای مناسبی دارند از گازوئیل با گوگرد بیشتر استفاده می‌شود.
وی در خاتمه با اشاره به اینکه در تهران از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها استفاده نمی‌شود در این زمینه توضیح داد: اگرچه در تهران از سوخت مازوت استفاده نمی‌شود و ما تمام سعی خود را می‌کنیم تا گازوئیل را در تمامی نیروگاه‌ها جایگزین گاز کنیم اما در صورت کمبود گازوئیل در نیروگاه‌هایی مانند شازند از مازوت استفاده می‌شود. علت این مساله ناترازی گاز است که بخش خانگی را در اولویت قرار داده و سهمیه نیروگاه‌ها کاهش پیدا میکند به همین دلیل برای جلوگیری از خاموشی و قطعی برق مجبور به استفاده از سوخت مازوت هستیم.
حالا باید با چنین اقداماتی که قائم مقام مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مدعی آن است به چه میزان می‌تواند در کنترل آلودگی هوا و میزان سود آوری پالایشگاه می‌تواند مؤثر واقع شود، چرا که جامعه نیازمند ثمره ملموس چنین اقداماتی هستند تا مورد مقبولیت قرار بگیرد، آیا امکان دارد که سال آینده تجربه آلودگی ۲۰ روزه هوا را نداشته باشیم؟ باید دید چنین اقداماتی به چه میزان در رفاه اجتماعی تأثیرگذار خواهند بود.
