به گزارش ایران اکونومیست از اصفهان، در مسیر رشد و توسعه شهرها و کشورهای مختلف، وجود چالشها و بحران‌ها به عنوان امری بدیهی به حساب می‌آید و اتخاذ تصمیمات صحیح و به موقع مسئولان و دولت‌های متولی نقش و تأثیربسزایی در میزان و سرعت مرتفع‌سازی این مسائل دارد. فرونشست در استان اصفهان که همه دشت اصفهان را در بر گرفته است، چندسالی به بحران تبدیل شده و طبق گفته کارشناسان در صورت تداوم این وضعیت سالانه با 12 تا 18 سانتی‌متر فرونشست مواجه خواهیم بود.
با تداوم این شرایط و عدم جاری شدن آب در رودخانه زاینده به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در پیشگیری از این بحران و از سوی دیگر تأثیر 20 ساله خشکی بستر زاینده‌رود با بی‌توجهی بیش از پیش نسبت به این بحران، در سالهای آتی شاهد تخریب خانه‌های مردم، ابنیه‌های شاخص و تاریخی و در نهایت «اصفهان زیبا» خواهیم بود.
مهدی طغیانی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با مشاهده آثار فرونشست در بنای تاریخی «مسجد سید»، بنای متعلق به دوره قاجار، مشخصاً درباره بحران فرونشست در اصفهان می‌گوید: رسیدن فرونشست و آثار و پیامدهای آن به بناهای تاریخی کابوس ما بود که به تدریج شواهد آن بر بناها و سایر ابنیه‌های تاریخی نمایان می‌شود. به نظر می‌رسد این موضوع یک هشدار است که اگر به موقع به داد آن نرسیم باغ موزه اصفهان به عنوان امانت تاریخی با بی‌تدبیری در حوزه مدیریت منابع آب از بین خواهد رفت.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: آقای وزیر اکنون به نصب کنتورهای هوشمند بر روی پمپاژهای بالادست اقدام کردند چرا که ما می‌گفتیم اما کسی قبول نمی‌کرد و حرف ما آن بود که بالادست بسیار بیشتر از پروانه‌شان برداشت می‌کنند، هرچند ما به اصل پروانه‌ها نیز معترضیم.
وجود 21 هزار حلقه چاه غیر مجاز در استان اصفهان
به دنبال برداشت‌های غیر مجاز در بالادست، بنا بر اعلام روابط عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، بر اساس آمارها 42 هزار و 349 حلقه چاه مجاز در استان اصفهان وجود دارد که سالانه 3.5 میلیارد مترمکعب آب برداشت می‌کنند و حدود 21 هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد که در حال حاضر حدود 9 هزار و 823 حلقه چاه فعال است، حدود 6 هزار حلقه چاه مسدود شده و بقیه چاه‌ها آبی ندارند و متروکه هستند و محققان سازمان زمین شناسی، اصفهان را پرمخاطره‌ترین منطقه و نماد فرونشست کشور نامگذاری کرده‌اند.
علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان درباره تأثیر بحران فرونشست بر آثار تاریخی اصفهان می‌گوید: با بررسی وضعیت توپوگرافی اصفهان میزان خاک موجود و سفره‌های زیرزمینی، آبخوان‌ها و تخلیه آنها می‌تواند عامل اصلی فرونشست باشد، درباره آثار تاریخی به توافق رسیده‌ایم که یکسری دستگاه‌ها را که در مقوله GPS فعال هستند برای پایشهای مداوم خودمان در ابنیه‌های واجد ارزش نصب کنیم که ظرف 2 ماه آینده با نصب این دستگاه‌ها رفتار بناهای خود را مورد سنجش قرار خواهیم داد.
شهر اصفهان سالانه 12 تا 18 سانتی‌متر نشست می‌کند
اکبر قاضی‌فرد، استاد تمام دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه اصفهان گفت: باتوجه به اینکه کل شهر اصفهان و اکثر مناطق آن در معرض فرونشست است و ایستگاه‌های اندازه‌گیری GPS نشان می‌دهد بین 12 تا 18 سانتی متر شهر در حال فرونشست است این فرونشست مسلما بی‌تأثیر بر بخشی از تخریب‌های ابنیه‌های تاریخی نبوده است.
وی ادامه داد: هرچقدر برداشت آب از سطح شهر بیشتر شود و سطح آب زیرزمینی افت کند شاهد نشست و بازشدگی بیشتر ترک‌ها و تخریب ابنیه‌های تاریخی و حتی خانه‌های مردم خواهیم بود.
با عدم کنترل برداشت از آبخوان توسعه ناپایدار ایجاد کرده‌ایم
بهرام نادی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار معتقد است که تغذیه نامناسب آبخوان به سبب عدم جریان مداوم زاینده‌رود از سال 1379، نبود تخصیص 176 میلیون مترمکعب حقابه سالانه تالاب گاوخونی و کاهش میزان بارندگی، انتقال سالانه 80 تا 90 میلیون مترمکعب آب زاینده‌رود به خارج دشت به میزان تقریبی 2 میلیارد مترمکعب بدون انجام الزامات ورودی آب به زاینده‌رود همچون تونل سوم کوهرنگ و ... موجب افت سطح آبهای زیرزمینی و در نتیجه سبب بروز مشکلات عدیده‌ای از جمله تخریب محیط زیست، آسیب به کشاورزی، تولید، تNمین آب آشامیدنی، نشست گسترده و تهدید تداوم زندگی در دشت خواهد شد.
وی درباره پدیده فرونشست در حوضه آبریز زاینده‌رود با اشاره به حفر 3600 حلقه چاه ثبت شده در محدوده شهری اصفهان و تداوم تخلیه آب در دشت اصفهان برخوار با تأکید بر اینکه برداشت آبهای زیرزمینی و تخلیه آب از مخازن آب زیرزمینی (آبخوان) از بیشترین عوامل فرونشست در استان اصفهان است، گفت: تعدادی از این چاه‌ها با مجوز حفاری برای کشاورزی، تأمین آب شرب برخی مناطق و صنعت استفاده می‌شود اما با حفر چاه‌های غیرمجاز و پمپاژهایی بیش از ظرفیت آبخوان بدون هیچ‌گونه کنترلی، توسعه ناپایدار ایجاد کردیم.
در سکوت شبانه، صدای ترک خوردن دیوار خانه را می‌شنویم
خبرنگار برای بررسی میدانی فرونشست در اصفهان، به بخش‌های مختلف حتی شمالی کلانشهر اصفهان رفت؛ محله‌ها و خانه‌هایی مشاهده شد که به دلیل وضعیت نامناسب ایمنی و بحران فرونشست از سوی برخی سازمان‌های متولی دستور تخلیه به آنها اعلام شده است.
یکی از ساکنان این خانه‌ها به خبرنگار گفت: هنگام سکوت شب، صدای خُرد شدن برخی چیزها در ساختمان را می‌شنویم، این صدا نه تنها در خانه‌های چندسال ساخت بلکه در خانه‌های نوساز نیز به گوش می‌رسد. مردم از توان مالی مناسب برای ترک خانه‌ها و سکونت در محل و خانه دیگر برخوردار نیستند.
163
