به گزارش ایران اکونومیست، در سال ۲۰۱۶، مذاکره برای الحاق ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا متشکل از پنج کشور آغاز شد. حدود دو سال و نیم بعد از آغاز مذاکرات، یک موافقتنامه ترجیحی با این اتحادیه منعقد شد که به موجب آن ۴۰۰ قلم کالا از هر دو طرف برای اعمال تعرفه ترجیحی مورد پذیرش قرار گرفت.
در مرحله بعد تلاش شد که سطح این موافقتنامه از تجارت ترجیحی به تجارت آزاد ارتقا یابد که به موجب آن، حدود ۹۰۰ درصد از کدهای تعرفه به تدریج صفر خواهد شد. طبق اعلام مسئولان مربوطه مذاکرات این بخش نیز حدود یک سال و نیم به طول انجامید که در اواخر دی ماه، خبر اتمام مذاکرات و دستیابی به یک صورتجلسه نهایی اعلام خواهد شد.
۲۸ دی، موافقت نامه امضا نمی‌شود بلکه خاتمه مذاکرات اعلام خواهد شد
در این ارتباط میرهادی سیدی مشاور امور بین الملل سازمان توسعه تجارت ایران در گفت و گو با ایران اکونومیست اظهار کرد: مذاکرات با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حال اتمام بوده و آخرین دور مذاکرات برگزار شده و فقط موارد جزئی باقی مانده است.
سرپرست گروه مذاکره کننده ایران با اتحادیه اوراسیا افزود: بر همین اساس نیز به احتمال زیاد در ۲۸ دی ماه سال جاری خاتمه مذاکرات ایران و اوراسیا اعلام خواهد شد. البته این مساله به معنای امضای موافقتنامه نیست.
امضای موافقت نامه نیاز به اخذ مجوز دارد
سیدی ادامه داد: برای امضای موافقت نامه نیاز به طی کردن فرایندهای داخلی و انجام هماهنگی‌ها هم در داخل ایران و هم در داخل ۵ کشور طرف قرارداد، است.
مشاور امور بین الملل سازمان توسعه تجارت ایران اضافه کرد: در سطح مذاکره کنندگان، مذاکرات انجام شده و به اتمام رسیده است، منتهی برای امضای موافقت نامه همانطور که ذکر شد نیاز به طی کردن سازوکارهایی در داخل کشورهای طرف قرارداد داریم که پس از اخذ مجوزها، موافقت نامه امضا خواهد شد برای امضای موافقت نامه نیاز به طی کردن سازوکارهایی در داخل کشورهای طرف قرارداد داریم که پس از اخذ مجوزها، موافقت نامه امضا خواهد شد. از طرف ایران ۶ وزیر باید این موافقت نامه را امضا کنند.
وی در پاسخ به این سوال که در ۲۸ دی ماه چه موردی اعلام خواهد شد، تصریح کرد: ۲۸ دی ماه موافقت نامه امضا نمی‌شود بلکه به احتمال زیاد در این تاریخ خبر اتمام مذاکرات و دستیابی به یک صورتجلسه نهایی، اعلام خواهد شد.
سرپرست گروه مذاکره کننده ایران با اتحادیه اوراسیا افزود: باید مستندات حاصل شده از مذاکرات، به صورت تفصیل بررسی شود و پس از بررسی‌های انجام شده، متن موافقت نامه که شامل فهرست کالاها و هر مورد مربوط به این حوزه در داخل کشورها ارزیابی خواهد شد.
وی تصریح کرد: وقتی نتیجه مذاکرات مشخص و اسناد آماده امضا شود، فرایند اخذ مجوز امضای موافقت نامه شروع می‌شود که با توجه به اینکه نیاز به تأیید مجلس داریم، ممکن است این فرایند کمی طول بکشد.
۸ هزار و ۳۵۰ کالا مشمول تعرفه آزاد می‌شوند
سیدی در مورد اینکه چه تعداد کالا مشمول تعرفه آزاد می‌شوند، گفت: ۸ هزار و ۳۵۰ قلم کالا در نظام طبقه بندی کالاها قرار دارند که مشمول تجارت آزاد خواهند شد. بنابراین اگر صنعتی قادر به ارائه کالایی رقابت‌پذیر است باید خود را برای حضور در این بازار آماده کند.
مشاور امور بین الملل سازمان توسعه تجارت ایران یادآور شد: یکی از مهمترین تحولات، روی آوردن کشورها به توافق‌های تجاری است؛ چنانکه در سال ۱۹۹۵ حدود ۷۰ الی ۸۰ توافقنامه تجاری در جهان منعقد شده بود و اکنون تعداد این پیمان‌های تجاری بیش از ۶۰۰ مورد است.
تأمین زیرساخت‌ها پیش شرط توسعه روابط
غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز در مورد مزایای الحاق ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، گفت: با اجرایی شدن تجارت آزاد بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بخش بزرگی از موانع توسعه تجارت مرتفع خواهد شد.
وی افزود: ایران به دلیل برخورداری از کریدور شرق-غرب و بندر چابهار می‌تواند ضمن توسعه روابط خود با اوراسیا، زمینه‌ساز همکاری کشورهایی مانند هند با اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز باشد. ایران به دلیل برخورداری از کریدور شرق-غرب و بندر چابهار می‌تواند زمینه‌ساز همکاری هند با اوراسیا باشد
شافعی اضافه کرد: در سالهای اخیر اقداماتی همچون تلاش برای تسهیل صدور و لغو روادید، توافق برای انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک، ایجاد زیرساخت جهت برقراری مجدد روابط بانکی بر اساس ارزهای ملی دو کشور و امضای توافقنامه کریدور سبز گمرکی در راستای توسعه روابط فی مابین انجام شده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: با این حال لازم است جهت توسعه مناسبات، اموری مانند ایجاد زیرساخت‌های لازم برای استفاده از کشتی‌های رو-رو، توسعه روابط بانکی و تسهیل صدور ضمانت نامه‌های بانکی و فعال‌تر شدن کریدور سبز گمرکی با جدیت بیشتری پیگیری شود.
الحاق ایران به اوراسیا چه مزایایی دارد؟
به گزارش مهر، اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک پیمان منطقه‌ای است که در سال ۲۰۱۴ بین رهبران روسیه، قزاقستان و بلاروس به امضا رسید و سپس ارمنستان و قرقیزستان نیز در سال ۲۰۱۵ به آن پیوستند. هدف اصلی بنیانگذاران این پیمان مهم منطقه‌ای مقابله با دخالت‌های اقتصادی و سیاسی اتحادیه اروپا و کشورهای غربی در امور کشورهای آسیای مرکزی و سایر کشورهایی است که در آینده به این اتحادیه می‌پیوندند.
این اتحادیه با برخورداری از حدود ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت فعال، دارای یک هزار و ۹۰۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی، رتبه اول در تولید نفت، رتبه دوم در تولید گاز و رتبه چهارم در تولید برق است که یکی از پر رونق ترین بازارهای سرمایه‌گذاری در جهان به شمار می‌آید.
همچنین در مورد وسعت بازار این منطقه باید اشاره شود که میزان تجارت اتحادیه اوراسیا با کشورهای جهان به صورت میانگین حدود ۸۵۰ میلیارد دلار است که از این میزان ۳۳۱ میلیارد دلار مربوط به واردات می‌شود تجارت اتحادیه اوراسیا با کشورهای جهان به صورت میانگین حدود ۸۵۰ میلیارد دلار است که از این میزان ۳۳۱ میلیارد دلار مربوط به واردات می‌شود؛ بنابراین شواهد نشان می‌دهد که با بازار متنوعی مواجه هستیم که حضور مؤثر در آن می‌تواند در بهبود کارنامه تجاری کشور مؤثر باشد.
البته اثرات تجارت ترجیحی با این اتحادیه طی سالهای گذشته نیز محسوس بوده است، به گونه‌ای که بررسی‌ها نشان می‌دهد صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا پیش از اجرای توافقنامه تجارت ترجیحی ۲.۵ میلیارد دلار بود که اکنون به ۵ میلیارد دلار افزایش یافته است.
از سویی دیگر این اتحادیه موافقتنامه تجارت ترجیحی با دیگر کشورها نداشته و اگر تعرفه واردات کالاهای ایرانی در این کشورها صفر شود، رقبای ایران با تعرفه صفر وارد این کشور نمی‌شوند که همین مساله می‌تواند نقش مؤثری در گسترش دامنه‌های حضور ایران در این منطقه ایفا کند.
نکته قابل توجه آنکه توسعه تجارت با اتحادیه اوراسیا، مانند فشردن یک دکمه نیست که به سرعت اتفاق بیفتد بلکه طبق تاکید کارشناسان فعالان بخش خصوصی باید در این زمینه تلاش کنند و ممارست به خرج دهند؛ بر همین اساس نیز حضور در این بازار نیازمند آگاهی از ویژگی‌های بازارهای کشورهای این منطقه، ذوق و سلیقه مصرف‌کنندگان، کسب اطلاع از شبکه‌های توزیع این کشورها و بهره‌گیری از مهمترین ابزارهای بازاریابی مشارکت فعال در نمایشگاه‌های بین‌المللی و تخصصی و به ویژه برپایی نمایشگاه‌های اختصاصی است که در آنها کالاها و خدمات مورد نیاز شهروندان این کشورها و کانال‌های توزیع آنها به معرض نمایش گذاشته شود.
بنابراین، چنانچه ایران بتواند از ظرفیت‌های آشکار و پنهان توافقنامه تجارت اتحادیه اوراسیا در توسعه صادرات غیرنفتی بهره لازم را ببرد، می‌توان هم از شکل گیری یک اقتصاد تک محصولی جلوگیری کرد و هم از آن به عنوان شاخصی برای ورود اقتصاد ایران به بازارهای جهانی بهره جست.
