سعید باسمنجی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایران اکونومیست درباره وضعیت تولید و مصرف سرم اظهار کرد: میانگین مصرف سرم در کشور بستگی به فصول و شرایط مختلف دارد؛ در فصول گرم سال بیماری‌های گوارشی شایع می‌شود که میزان مصرف را بالا می‌برد و در فصول سرد سال نیز مصرف سرم مقداری کاهش می‌یابد. میانگین مصرف سرم در سال‌های گذشته بین 10 تا 12 میلیون بطری بود که همه این نیاز توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شد. در شرایط خاصی هم که یک شرکت، قصد بازسازی و ارتقای خطوط تولید خود را داشت، میزان تولید کاهش می‌یافت و توان داخلی کفاف میزان مصرف را نمی‌داد.
افزایش 4 میلیونی مصرف سرم در ماه‌های اخیر
وی با بیان اینکه پنج شرکت سرم‌ساز در کشور داریم، افزود: در یکسال اخیر میزان مصرف سرم در کشور به طور ناگهانی از 12 میلیون به 16 میلیون عدد افزایش یافت، شاهد بروز کمبود سرم در کشور بودیم.
تولید داخلی سرم با حداکثر ظرفیت
وی ادامه داد: در حال حاضر تمام تولیدکننده‌ها با حداکثر ظرفیت خود در حال تولید سرم هستند و تا 15 میلیون واحد سرم را نیز تولید می‌کنند اما افزایش ناگهانی و شدید مصرف سرم در کشور، باعث شد تا نیاز به واردات سرم نیز پیدا کنیم که البته حجم واردات در قیاس با حجم تولید سرم در کشور، اندک است.
لزوم ریشه‌یابی علل افزایش تجویز سرم در کشور
مدیرعامل شرکت تولیدکننده محلول‌های تزریقی و سرم گفت: باید ریشه‌یابی شود که چرا امسال در برخی از ماه‌ها تا 60 درصد افزایش مصرف سرم داشتیم. در برخی مطب‌ها و مراکز درمانی تجویز سرم به شدت افزایش یافت و گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره علل افزایش تجویز سرم در کشور مطرح است؛ ممکن است یکی از پشت‌پرده‌های آن افزایش درآمد از طریق تجویز سرم باشد؛ در واقع می‌توان گفت که بخشی از افزایش تجویز و مصرف سرم در کشور، به دلیل تقاضای القایی است.
وی تأکید کرد: باید پروتکل مصوبی برای تجویز داروهای تزریقی داشته باشیم؛ در بسیاری از کشورها تجویز این داروها فرآیند مشخص و شفافی دارد اما در کشور ما این‌طور نیست و باید سازمان‌های نظارتی و به ویژه بیمه‌ها نظارت خوبی بر تجویز سرم های تزریقی داشته باشند.
کشور از نظر تأمین سرم به آرامش رسیده است
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر با توجه به پشت سر گذاشتن فصل گرم سال، کشور از نظر تأمین سرم به آرامش رسیده است اما باید برای پیشگیری از کمبود سرم در ماه‌های آینده، نهادهای تصمیم‌گیر توجه بیشتری داشته باشند.
قدمت 30 ساله ماشین‌آلات شرکت‌های اصلی سرم‌سازی!
باسمنجی گفت: در حال حاضر با قیمت‌گذاری فعلی، سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی برای توسعه و بازسازی و ارتقای خطوط تولید این فرآورده‌ها ندارند و این درحالی است که قدمت ماشین‌آلات شرکت‌های اصلی سرم سازی در کشور به بیش از 30 سال رسیده است.
افزایش 2.5 برابری قیمت اقلام بسته‌بندی
مدیرعامل شرکت داروسازی شهید قاضی با بیان اینکه قیمت سرم‌های وارداتی دوبرابر تولید داخلی است؛ بیان کرد: بخشی از مواد اولیه مصرفی در تولید فرآورده‌های حجیم و سرم‌ها، وارداتی هستند و واردات آنها متأثر از نرخ ارز است؛ همچنین مواد اولیه داخلی که عموماً شامل اقلام بسته‌بندی (مانند جعبه و کارتن و لیبل) و پلمیرهای پتروشیمی است، قیمت به روز دارد و نسبت به سال قبل 2 تا 2.5 برابر افزایش قیمت داشته‌است و بنابراین در قیمت‌گذاری جدید فرآورده‌های تزریقی باید این مسائل نیز در نظر گرفته شود.
نباید به سرم به دید آب و نمک نگاه شود
وی با تأکید بر اینکه صنعت تولید داروهای تزریقی حجیم، صنعت استراتژیکی است و برخلاف تصور برخی افراد، فرآیندها و تکنولوژی‌های پیچیده دارد، تصریح کرد: برای تصفیه آبی که قابلیت استفاده در سرم‌های تزریقی داشته باشد باید 18 تا 20 مرتبه تصفیه انجام شود و این آب دارای ویژگی‌هایی برای تزریق داخل ورید بیماران است و نباید به سرم صرفاً به دید یک ترکیب آب و نمک نگاه کرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از داروهای خوراکی جایگزین دارند که در صورت عدم تولید یک نوع از آنها، پزشک می‌تواند برند و نوع دیگری از دارو را جایگزین کند اما درباره سرم‌های تزریقی این مسئله صدق نمی‌کند و هیچ محلولی جایگزین محلول تزریقی و سرم نمی‌شود و بنابراین باتوجه به اینکه عمده مصرف سرم در بخش‌های بستری است باید به تولید این فرآورده‌ها توجه ویژه‌ای شود.
باسمنجی بیان کرد: باید هلدینگ‌های دولتی در حوزه تولید فرآورده‌های تزریقی مانند سرم سرمایه‌گذاری کنند و باید هزینه توسعه و نوسازی ماشین‌آلات در قیمت‌گذاری دیده شود و نگرش مسئولین تأثیرگذار، در این زمینه واقعی شود.
عقب‌ماندگی در توسعه و بازسازی خطوط تولید سرم
وی خاطرنشان کرد: در دنیا شرکت‌های محدودی برای تولید ماشین‌آلات سرم‌سازی وجود دارد که 16 تا 20 ماه پس از ثبت سفارش، دستگاه‌های مورد نیاز برای تولید سرم را تحویل می‌دهند بنابراین اگر از همین امروز بخواهیم سرمایه‌گذاری در حوزه تولید فرآورده‌های تزریقی انجام دهیم باید منتظر واردات تجهیزات آنها باشیم و حدود سه تا چهار سال طول می‌کشد تا به محصول برسیم و بنابراین در زمینه بازسازی، نوسازی و به‌روز کردن ماشین آلات تولید فعلی و افزایش میزان و خطوط تولید سرم برای سال‌های آتی تأخیر داریم که باید زودتر جبران شود.
