به گزارش ایران اکونومیست، به نقل از میدل ایست آی، رئیس جمهوری آمریکا در آستانه سفری به عربستان در سال جاری میلادی اعلام کرده بود که وی نخستین رئیس جمهوری است که از زمان حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۹ میلادی، در شرایطی به خاورمیانه سفر میکند که هیچ نیروی آمریکایی در هیچ ماموریت جنگی در آنجا مشارکت ندارد.
اما عدم حضور نیروهای آمریکایی در ماموریتهای جنگی بدان معنا نیست که آمریکا به حضور نظامی خود در منطقه ادامه نمیدهد. یکی از مناطقی که شاید این موضوع بیشترین اهمیت را در آنجا دارد، سومالی است؛ کشوری که در آن آمریکا درگیر مبارزهای طولانی علیه گروه های شبهنظامی بوده است.
با این حال فراتر از تیترهای منتشر شده، اطلاعات زیادی درباره ماهیت واقعی عملیات نظامی آمریکا در سومالی، یک منطقه جنگی تحت تاثیر و از قلم افتاده در "جنگ علیه ترور" آمریکا در دسترس نیست.
پایگاه خبری میدل ایست آی علت حضور ارتش آمریکا در سومالی و اینکه واشنگتن مشغول انجام چه نوع عملیات نظامی در شاخ آفریقاست، بررسی میکند.
آمریکا در سومالی چه میکند؟
دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا در سال ۲۰۲۰ میلادی اقدام به خارج کردن کل ۷۰۰ نیروی آمریکایی از سومالی پس از سه دهه حضور در این کشور کرد.
کمی بعد، دولت جو بایدن، رئیس جمهوری کنونی آمریکا روی کار آمد و در این اقدام ترامپ تجدیدنظر کرد و در مه ۲۰۲۲ مقامات آمریکایی اعلام کردند که بایدن با برنامه استقرار مجدد نیروها در سومالی موافقت کرده است.
دلیل این اقدام استراتژی دولت بایدن برای کاهش تهدیدات الشباب، گروه شبهنظامی مرتبط با القاعده ذکر شده است؛ گروهی که در سالهای اخیر مجددا در سومالی ظاهر شده است.
یکی از مقامات آمریکا به روزنامه نیویورک تایمز گفت، واشنگتن "کادر کوچک رهبری" را هدف گرفته و به ویژه به دنبال هدف گرفتن افراد مظنون است که نقشی در انجام توطئههای خارج از مرزهای سومالی ایفا میکنند.
حضور ارتش آمریکا چطور به نظر میرسد؟
حضور فیزیکی ارتش آمریکا در سومالی کوچک و در حد ۵۰۰ نیرو است.
با این حال، عملیات مقابله با تروریسمی که آمریکا در حال انجام است، بسیار گسترده است و تاکتیکی را اتخاذ کرده که انتقاد گروههای حقوق بشری را طی دو دهه گذشته برانگیخته است: جنگ پهپادی.
و بهرغم نگرانیهای مطرح شده به خاطر استفاده از پهپادهای مسلح در مناطقی که آمریکا رسما در آنها ماموریت نظامی انجام نمیدهد، دولت بایدن سیل سریعی از حملات هوایی را در این کشور به راه انداخته است.
فرماندهی آمریکا در آفریقا در ژوئن سال جاری میلادی حمله هوایی را در سومالی ترتیب داد که طبق گزارشها پنج عضو الشباب را به هلاکت رساند. در ژوئیه حمله هوایی دیگری جان دو شبهنظامی را گرفت. یک ماه بعد فرماندهی آمریکا در آفریقا دستکم پنج حمله هوایی انجام داد که ۱۷ تروریست الشباب را به هلاکت رساند. در سپتامبر این فرماندهی آمریکا در جریان یک حمله هوایی جان ۲۷ شبهنظامی را گرفت.
در اکتبر سال جاری میلادی بایدن سیاست محرمانه جدیدی را برای محدود کردن حملات پهپادی مقابله با تروریسم در خارج از مناطق جنگی امضا کرد. این سیاست جدید قصد دارد محدودیتهایی را که دولت پیشتر اعمال کرده، محکم کند.
با این حال، سارا هریسون، یکی از مقامات ارشد در گروه بینالمللی بحران گفت، این سیاست جدید به خاطر روزنههایی که دارد و اجازه میدهد فرماندهی آمریکا در آفریقا طبق معمول در سومالی فعالیت کند، احتمالا تاثیر اندکی بر عملیاتهای آمریکا در سومالی خواهد داشت.
ارتش آمریکا چه مجوزی در سومالی دارد؟
کنگره آمریکا شاخهای از دولت آمریکاست که اجازه اعلام جنگ دارد.
علیرغم اینکه کنگره در سومالی جنگی اعلام نکرده، اما دولت بایدن از مجوز سال ۲۰۰۱ میلادی برای استفاده از نیروی نظامی استفاده کرده تا محدودیتها را دور بزند.
ماهیت پایان باز این مجوز به روسای جمهور مختلفی اجازه داد تا علیه تعدادی از گروههای از جمله القاعده، طالبان، الشباب و داعش جنگ راه بیندازند.
این مجوز در کشورهایی چون افغانستان، عراق، سوریه، لیبی، سومالی و یمن اجرا شده است.
در حالی که دولت بایدن اعلام کرده که از پایان این مجوز به ویژه در عراق حمایت میکند اما هیچ حمایتی از ابطال این مجوز بهرغم درخواستهای قانونگذاران انجام نداده است.
دولت سومالی اخیرا از آمریکا خواسته حملات پهپادیاش را علیه اهداف الشباب افزایش دهد. دولت بایدن در حال بررسی این درخواست است.
وضعیت آمریکا در سومالی چگونه است؟
لوید آستین، رئیس پنتاگون در اوت سال جاری میلای عملیات نظامی این کشور در آفریقا را تحسین کرد و گفت: نیروهای نظامی آمریکا در کنار دوستانمان به عنوان شرکایی تمام عیار برای تقویت پیوندها، مقابله با تهدیدات رایج و پیشبرد دیدگاه مشترک آفریقایی که همه مردم در آن در امنیت و رفاه باشند، فعالیت میکند.
اما گزارش اخیر مرکز مطالعات استراتژیک پنتاگون در امور آفریقا کاملا متفاوت با این اظهارات بود و در آن آمده است: خشونت گروههای افراطی در آفریقا طی دهه گذشته به طرز غیر قابل اجتنابی افزایش یافته و در این مدت ۳۰۰ درصد بیشتر شده است.
پنتاگون تنها در سومالی ۲۲۲۱ "رویداد خشونتآمیز" ثبت کرده که درگیریها بین شبهنظامیان الشباب و نیروهای امنیتی دولتی این کشور ۷۲ درصد از آنها را تشکیل میدهند.
در این گزارش آمده است، الشباب سومالی به ۳۶ درصد از خشونتهای کل این گروه در آفریقا در سال گذشته مربوط میشود.
براساس دادههای مرکز سیاست بینالمللی، آمریکا ۲.۵ میلیارد دلار کمک امنیتی به سومالی کرده است. از سال ۲۰۰۷ میلادی آمریکا دستکم ۲۶۵ حمله هوایی در این کشور انجام داده است.