تجارت با آسیا، فرصتی طلایی برای آمریکای لاتین

به گزارش روز شنبه ایران اکونومیست به نقل از تارنمای اسپانیایی اسپوتنیک موندو، روابط تجاری میان آسیا و آمریکای لاتین در ماه‌های اخیر بهبود یافته و علاوه بر سفر «میگل دیاز کانل» رئیس‌جمهوری کوبا به چین، علاقه‌مندی این غول آسیایی برای امضای توافق تجارت آزاد با السالوادور مشهود است.

اما این همه ماجرا نیست؛ کره جنوبی از سال ۲۰۱۸، در حال مذاکره با «مرکوسور» (بلوک تجاری شامل آرژانتین، برزیل، پاراگوئه و اروگوئه) بر سر یک توافق تجارت آزاد است و در سال‌های اخیر با تماس‌های مداوم با دولت‌های این کشورها در تلاش است تا روند این توافق را تسریع کند.

«فلورنسیا روبیولو» تحلیلگر آرژانتینی به اسپوتنیک گفت، تجارت با چین به طور فزاینده‌ای مهم می‌شود و چشم‌انداز خوب روابط با آسیای جنوب شرقی و کره جنوبی را تقویت می‌کند. علاوه بر چین، مبادلات تجاری بین آمریکای لاتین و کشورهای جنوب شرقی آسیا وجود دارد. به گفته این کارشناس، روابط تجاری بین دو منطقه بیش از عوامل ایدئولوژیک یا سیاسی، به عوامل اقتصادی وابسته است. واقعیت روابط آمریکای لاتین با آسیا حتی فراتر از نقش مهم ایالات متحده به عنوان دومین شریک تجاری اکثر کشورهای منطقه، ادامه دارد.

چین برای اکثریت قریب به اتفاق کشورها شریک تجاری اصلی است، به استثنای مکزیک و آرژانتین که همچنان برزیل را به عنوان شریک تجاری اصلی خود دارند.

چین در سال ۲۰۲۱، ۱۴ درصد از مجموع صادرات آمریکای لاتین را دریافت کرد و ۲۱ درصد از واردات کشورهای این منطقه را به خود اختصاص داد.

دومین کشور آسیایی که اهمیت بالایی برای آمریکای لاتین دارد، هند است. «هند اگرچه در رقابت با چین نیست اما در حال یافتن برخی نقاط ضعف مانند تولید با منشا کشاورزی است؛ و یا در مورد آرژانتین، صادرات روغن سویا». این سطح از روابط با هند را اگرچه می‌توان یک «رابطه ابتدایی» دانست که هنوز بر سرمایه‌گذاری اندک هند در آمریکای لاتین دلالت دارد اما به ما امکان می‌دهد تا آینده‌ای از تعمیق روابط را پیش‌بینی کنیم.

روبیولو با اشاره به اهمیت «اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا» (آسه‌آن) متشکل از کشورهای اندونزی، مالزی، ویتنام، تایلند، فیلیپین، سنگاپور، کامبوج، لائوس، برمه و برونئی گفت: کشورهای این بلوک دارای حدود ۶۰۰ میلیون نفر جمعیت است و برای بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین یک بازار استراتژیک است.

تجارت آمریکای لاتین با آسیا چیست؟

رابطه با آسیا برای کشورهای مخروط جنوبی آمریکای جنوبی مانند کشورهای آمریکای مرکزی یا حتی مکزیک یکسان نیست.

کشورهای جنوبی همچون برزیل، آرژانتین، شیلی یا اروگوئه روابط خود با آسیا را بر هیدروکربن‌ها یا مواد غذایی کشاورزی بنا نهاده‌اند. مبادلات تجاری شیلی بر مس، برزیل بر سویا یا روغن و صادرات آرژانتین و اروگوئه بر مشتقات سویا با صادرات رو به رشد گوشت تمرکز یافته است.

در مقابل، مکزیک تولید اولیه مهمی همچون آمریکای جنوبی ندارد و در تولید کالاهای واسطه‌ای، رقیب چین محسوب می‌شود. «تمک» (T-MEC) به عنوان توافق تجاری مکزیک با ایالات متحده و کانادا که کاهش واردات از چین، جزو یکی از بندهای آن است، مانع دیگری در نزدیکی روابط تجاری و اقتصادی مکزیک با چین است.

این تحلیلگر آرژانتینی یادآور شد که بر خلاف کشورهای آمریکای جنوبی، مکزیک دارای کسری تجاری ۹۱ میلیارد دلاری با چین است. گنجاندن مکزیک در آمار و تجزیه و تحلیل روابط اقتصادی و تجاری با چین، تراز تجاری کل منطقه آمریکای لاتین را با کسری مواجه می‌کند؛ این در حالی است که حذف مکزیک از دامنه این روابط، مازاد را برای آمریکای لاتین نشان می‌دهد. به این ترتیب، ایجاد یک قرار آزاد تجاری با چین، برای مکزیک دشوارتر خواهد بود، چرا که این کشور دارای یک صنعت تولیدی است که با صنعت چین دچار اصطکاک می‌شود.

تراز تجاری آرژانتین در مورد چین نشان می‌دهد که واردات این کشور از چین، شش میلیارد دلار بیشر از صادرات است. بر اساس این گزارش، این تراز تجاری منفی، با صادرات به ویتنام، تا حدودی جبران می‌شود.

کره جنوبی و ژاپن همچنین به دنبال تقویت روابط با آمریکای لاتین و حفظ روابط قوی به ویژه با شیلی و برزیل هستند. با این حال، آن‌ها همچنان «تعرفه‌های بالا بر واردات محصولات کشاورزی» دارند؛ عاملی که توسعه روابط را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گفته روبیولو، روابط تجاری بین آسیا و آمریکای لاتین به لطف چشم انداز رشد اقتصادی و جمعیتی غول دیگر منطقه، هند، به رشد خود ادامه خواهد داد. با این حال، این رشد «آهسته‌تر از آنچه چین تجربه کرده است» خواهد بود.

گذشته از چشم‌اندازهای جالب ویتنام برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، بنگلادش نیز اگر چه امروز بازار مهمی نیست اما در آینده می‌تواند بازار چشمگیر تقاضای مواد غذایی باشد.

چالش‌های آمریکای لاتین در تجارت با آسیا

«تاتیانا خِلوز» اقتصاددان کلمبیایی و هماهنگ کننده انجمن آمریکای لاتین برای مطالعات آسیایی و آفریقایی در این کشور به اسپوتنیک گفت تجارت با چین همچنان در مرکز توجه آمریکای لاتین قرار دارد، با این حال، تنوع بخشیدن عرضه آمریکای لاتین به سمت چین یک ضرورت است؛ باید در نظر داشت که برنامه چین برای گذار از انرژی‌های فسیلی واضح است و ما در آینده شاهد این حجم تجارت نفت یا زغال سنگ با چین نخواهیم بود.

«آمریکای لاتین باید به سمت اشکال مختلف روابط با چین حرکت کند، زیرا [هیدروکربن‌ها] دیگر برای آن‌ها جالب نخواهد بود. این تغییر به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند خیلی سریع اتفاق بیفتد و آمریکای لاتین باید این تغییر را درک کند».

از طرفی، کشورهای آسیایی نیز از فقدان یکپارچگی منطقه‌ای در آمریکای لاتین آسیب دیده‌اند و مجبورند مذاکرات «تک به تک» با کشورها را در اولویت قرار دهند.

به گفته این کارشناس کلمبیایی، «این واقعیت که آمریکای لاتین یکپارچگی منطقه‌ای منسجم ندارد به این معنی است که چین باید مورد به مورد پیش برود و اولویت‌ها و اهداف مشخصی را خاص هر کشور تعیین کند».

نبود انسجام و یکپارچگی منطقه‌ای سبب شده تا سال‌ها از مذاکرات تجاری کشوری چون اروگوئه با چین و کره جنوبی بگذرد و از سوی کشوری مانند کلمبیا مقاومت شدیدی در برابر این توافق وجود داشته باشد و از اینکه این غول آسیایی، بازار آن‌ها را کساد کند، بیمناک باشند.