به گزارش ایران اکونومیست، بانک مرکزی این هفته بخشنامهای برای تامین تقاضای ارز افراد حقیقی صادر کرد. بر اساس آن، صرافیهای بانکی هم به جمع مراکز دیگر عرضه ارز سهمیهای اضافه شدند تا بدین ترتیب صف خرید ارز سهمیهای از صرافیها برچیده شود.
پس از این بخشنامه، یک رسانه وابسته به جریان مخالف دولت، خبر بخشنامه اخیر بانک مرکزی را با عنوان شیطنت آمیز «ارزپاشی بانک مرکزی» مخابره کرد. انتخاب این عنوان در حالی است که بانک مرکزی در بخشنامه خود، همان روش پیشین در تخصیص ارز سهمیهای را مورد تاکید قرار داده با این نکته که صرافیهای بانکی را هم برای اجرای آن به صف کرده است. این بخشنامه بانک مرکزی همانطور که اشاره شد به منظور برچیدن صف خرید برای متقاضیان حقیقی در جلوی صرافیها صادر شده است. با در نظر گرفتن این نکته، مشخص نیست ادعای رسانه مذکور مبنی بر «ارزپاشی» از سوی بانک مرکزی مستند به چه بوده است.
ضمن این که اساسا ارزپاشی به تزریق پرحجم ارز در بازار با نرخ بسیار پایینتر از بازار آزاد اطلاق میشود در حالی که ارز سهمیهای با اختلافی ناچیز از بازار آزاد عرضه میشود. از همین رو ارزپاشی خواندن این سیاست از این منظر نیز نادرست است.
نکته دیگر در این رابطه، موضع رسانه مذکور نسبت به هرگونه دخالت بانک مرکزی در بازار ارز است. طبق دیدگاه این گروه رسانه ای، هر نوع ورود بانک مرکزی به بازار ارز نادرست است. این در حالی است که در همین ایام بانکهای مرکزی بسیاری از کشورهای بزرگ اقتصادی از جمله ژاپن برای جلوگیری از نوسانات بیش از حد، اقدام به مداخله در بازار ارز میکنند. بنابراین حتی با پذیرش فرض مداخله بانک مرکزی در بازار ارز، این موضوع منحصر به ایران نبوده و در کشورهای پیشروی اقتصادی نیز انجام میشود و انتخاب عناوین طعن آلود برای زیر سوال بردن این اقدام جای سوال است.
نکته دیگر این که با فرض ورود بانک مرکزی به بازار و تزریق ارز در قالب ارز سهمیهای و مسافرتی، با توجه به نرخ نزدیک به بازار آزاد ارزهای سهمیهای، این اقدام بانک مرکزی واجد آثار ضدتورمی خواهد بود. این اقدام از یک سو باعث جمع شدن نقدینگی از بازار شده و مهمتر از آن باعث کاهش حجم پایه پولی از محل کاهش داراییهای خارجی بانک مرکزی میشود. بنابراین با توجه به آثار ضدتورمی که ورود بانک مرکزی به بازار ارز دارد، تقبیح این اقدام منطقی نیست.
با توجه به نکات یاد شده، به نظر میرسد اقدام رسانه مذکور در این رابطه بیش از آن که ناشی از دیدگاه اقتصادی خاصی باشد، ناشی از دغدغههای سیاسی بوده است؛ چرا که همین گروه رسانهای در انتخابات سال ۹۶ با وجود علم به ارزپاشی سنگین دولت قبل برای کسب رای در انتخابات ریاست جمهوری، سرکوب قیمت ارز در بازار آزاد طی سالهای ۹۲ تا ۹۵ را «حفظ ارزش پول ملی» خواند. حمایت تمام قد این گروه رسانهای از سرکوب ارزی شدید دولت قبل و انتقاد از تخصیص ارز سهمیهای آن هم بدون ارزپاشی سنگین، بیش از هرچیز فرضیه سیاسی بودن موضع رسانه مذکور در قبال بخشنامه بانک مرکزی و البته مجموعه اقدامات دولت سیزدهم را تقویت میکند.
