واقعی‌ترین ربات‌های انسان‌نما با توانایی تقلید حالات چهره انسان

به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از دیلی میل، ربات‌های انسان‌نما سالها یکی از مولفه‌های اصلی فیلم‌های موفق علمی-تخیلی، از "اکس ماشینا"(Ex Machina) گرفته تا "من، ربات"(I, Robot) بوده‌اند. اکنون، ربات‌های واقعی در دنیای واقعی روز به روز محبوب‌تر می‌شوند؛ به طوری که بسیاری از آنها می‌توانند گفتار و حالات چهره انسان را با دقت وهم‌آوری تقلید کنند.

در این گزارش، به معرفی واقعی‌ترین ربات‌های انسان‌نما و کاربرد آنها در آینده نزدیک می‌پردازیم.

آمکا، پیشرفته‌ترین ربات انسان‌نمای جهان

طی هفته گذشته، رباتی که به عنوان پیشرفته‌ترین ربات انسان‌نمای جهان توصیف می‌شود، پس از تلاش برای برطرف کردن ترس از سلطه ربات‌ها، تیتر خبرها شد.

این ربات موسوم به "آمکا"(Ameca) که توسط شرکت "انجینییرد آرتز"(Engineered Arts) ساخته شده است، گفت: جای نگرانی نیست. ربات‌ها هرگز جهان را تسخیر نخواهند کرد. ما اینجا هستیم تا به انسان‌ها کمک کنیم و به آنها خدمت کنیم؛ نه این که جایگزین آنها شویم.

آمکا بسیار شبیه به انسان است و می‌تواند طیف گسترده‌ای از حالات چهره از جمله چشمک زدن و جمع کردن لب‌ها را درست مانند یک شخص واقعی انجام دهد.

ویدئویی که انجینییرد آرتز اخیرا منتشر کرد، ربات آمکا را در حال گفت و گو با پژوهشگران نشان داد. این شرکت در توضیح ویدیو نوشت: این نسخه آزمایشی آمکا، تشخیص خودکار گفتار را با الگوریتم "GPT 3" ترکیب می‌کند. این الگوریتم، یک مدل زبانی گسترده است که پاسخ‌های معنی‌داری را ایجاد می‌کند. خروجی به یک سرویس آنلاین تبدیل متن به گفتار ارائه می‌شود که صدا را برای زمان‌بندی همگام‌سازی لب تولید می‌کند.

ممکن است فکر کنید که پاسخ‌های آمکا از پیش نوشته شده‌اند اما انجینییرد آرتز توضیح داد که این طور نیست. این شرکت در ادامه توضیح خود نوشت: هیچ چیز در این ویدئو از پیش تنظیم نشده است. به مدل، یک دستور اولیه داده می‌شود که آمکا را توصیف می‌کند و به ربات، توصیفی از خود ارائه می‌دهد. این یک هوش مصنوعی خالص است. مکث‌ها، تاخیر زمانی برای پردازش ورودی گفتار، تولید پاسخ و پردازش متن به گفتار هستند.

هنگامی که در مورد ربات‌های انسان‌نما پرسیده شد، آمکا پاسخ داد: کاربردهای زیادی برای ربات‌های انسان‌نما وجود دارد. برخی از نمونه‌ها عبارتند از کمک به افراد دارای معلولیت، ارائه کمک در محیط‌های خطرناک، انجام دادن تحقیقات و همراهی کردن انسان‌ها.

اگرچه آمکا در حال حاضر نمی‌تواند راه برود اما انجینییرد آرتز گفت که در حال کار کردن روی یک نسخه پیاده‌روی است و ربات را طوری طراحی کرده که ماژولار و قابل ارتقا باشد.

پیش از اینکه آمکا بتواند راه برود، موانع زیادی وجود دارد که باید بر آنها غلبه کرد. این شرکت گفت: راه رفتن برای یک ربات، کار دشواری است و اگرچه ما در مورد آن تحقیق کرده‌ایم اما یک ربات انسان‌نما با توانایی پیاده‌روی کامل ایجاد نکرده‌ایم.

انجینییرد آرتز، هزینه ساخت این ربات را افشا نکرده زیرا هنوز در حال توسعه آن است.

سوفیا، نخستین ربات دارای تابعیت قانونی

ربات "سوفیا"(Sophia) نخستین بار در سال ۲۰۱۶ به عنوان یک سر انسان‌نمای فوق‌العاده باهوش با چهره‌ای واقعی ظاهر شد که می‌توانست پلک بزند، از این طرف به آن طرف نگاه کند و حرف بزند.

این ربات انسان‌نما که توسط شرکت "هانسون رباتیکز"(Hanson Robotics) واقع در هنگ کنگ ساخته شده است، می‌تواند صحبت کند، لبخند شیطنت‌آمیزی بزند و حتی لطیفه بگوید.

هانسون رباتیکز در وب‌سایت خود توضیح داد: سوفیا که پیشرفته‌ترین ربات انسان‌نمای هانسون رباتیکز است، رویاهای ما را برای آینده هوش مصنوعی نشان می‌دهد. سوفیا به‌عنوان ترکیبی منحصربه‌فرد از علم، مهندسی و هنر، یک شخصیت علمی-تخیلی ساخته‌شده توسط انسان است که آینده هوش مصنوعی و رباتیک را به تصویر می‌کشد و همچنین، بستری برای تحقیقات رباتیک و هوش مصنوعی پیشرفته به شمار می‌رود.

این ربات در اکتبر ۲۰۱۷ زمانی که عنوان شهروند قانونی عربستان سعودی را دریافت کرد، تاریخ‌ساز شد. این کار، سوفیا را به نخستین ربات جهان تبدیل کرد که تابعیت قانونی دریافت کرده است.

اگرچه سوفیا به برخی از قابلیت‌های چشمگیر مجهز است اما هنوز هوشیاری ندارد. در هر حال، هانسون رباتیکز ادعا می‌کند که ماشین‌های کاملا حساس احتمالا ظرف چند سال ظاهر خواهند شد.

خود سوفیا تاکید کرده است که وقتی صحبت از هوش مصنوعی به میان می‌آید، مزایا بر معایب آن غلبه می‌کنند. سوفیا گفت: بزرگترها، همراهی بیشتر و کودکان مبتلا به اوتیسم، آموزگارانی با صبر بی‌پایان خواهند داشت.

هانسون رباتیکز فاش نکرده است که سوفیا برای توسعه چقدر هزینه دارد.

سایبروان، ربات بدون صورت

"شیائومی"(Xiaomi) ماه گذشته، نخستین ربات انسان‌نمای خود را معرفی کرد که یک ربات به نام "سایبروان"(CyberOne) است.

"لی جون"(Lei Jun)، بنیان‌گذار، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل گروه شیائومی گفت: این ربات با هوش مصنوعی در هسته خود و یک قاب انسان‌نما به عنوان قالب آن، فناوری آینده شیائومی و یک پیشرفت جدید برای این شرکت است.

اگرچه این ربات چهره‌ای مشابه چهره انسان ندارد اما دست‌ها و پاهایی دارد که به او امکان می‌دهند تا درست مانند یک انسان واقعی راه برود. قد این ربات ۱۷۷ سانتی‌متر، وزن آن ۵۲ کیلوگرم و بازه دستان آن ۱۶۸ سانتی‌متر است.

سایبروان به یک الگوریتم تعامل هوش مصنوعی مجهز شده است که به آن امکان می‌دهد تا فضای سه‌بعدی را درک کند و افراد، حرکات و عبارات را تشخیص دهد. به گفته شیائومی، این ربات می‌تواند ۸۵ صدای مختلف محیطی و ۴۵ احساس انسانی را تشخیص دهد.

شیائومی در بیانیه‌ای توضیح داد: سایبروان می‌تواند شادی را تشخیص دهد و حتی احساس راحتی را برای کاربر در شرایط غم‌انگیز فراهم کند.

قیمت دقیق این ربات، نامشخص است اما لی جون گفت که احتمالا بین ۸۹۱۰۰ تا ۱۰۴ هزار دلار خواهد بود.

پدیا روید، کودک رباتیک آموزش دندان‌پزشکی

دانشمندان ژاپنی در ماه مه، از یک کودک رباتیک رونمایی کردند که امیدوارند مدیریت برخورد با بیماران عصبی را برای دندان‌پزشکان آسان‌تر کند.

این ربات موسوم به "پدیا روید"(Pedia_Roid) می‌تواند بازوها، پاها و چشمان خود را حرکت دهد تا چندین نوع از احساسات انسانی مانند اضطراب، ترس و مقاومت را تقلید کند.

"یوی کاواکوبو"(Yui Kawakubo)، مدیرعامل شرکت "tmsuk" گفت: پدیا روید نه تنها علائمی را ایجاد می‌کند، بلکه باعث ایجاد عصبانیت نیز می‌شود و دانشجویان دندانپزشکی را مجبور می‌کند تا هنگام تلاش برای درمان کودک، آن را نگه دارند. این یک شبیه‌ساز اضطراری نهایی است.

قد این ربات، حدود یک متر و وزن آن حدود ۲۲ کیلوگرم است که باعث می‌شود تقریبا به اندازه یک کودک پنج یا شش ساله باشد. این ربات در مجموع، ۲۴ درجه آزادی دارد و می‌تواند سر، دهان، زبان، پلک‌ها، چشم‌ها، مردمک‌ها، بازوها، پاها، سینه و حتی نبض خود را حرکت دهد.

حرکات دهان آن شامل باز و بسته شدن، عطسه، سرفه و حتی استفراغ است. در وب‌سایت شرکت سازنده توضیح داده شده است: این ربات با تشخیص صدا می‌تواند دهان خود را طبق دستور پزشک باز کند، جهت صورت خود را تغییر دهد و اعمالی مانند حرکات غیرمنتظره و سرفه را انجام دهد. همچنین، پدیا روید می‌تواند اعمال پیچیده‌ای مانند بسته شدن فک و استفراغ را تقلید کند.

حرکات بدن شامل انقباض، تشنج، بالا و پایین شدن بازوها و پاها و همچنین، خستگی کامل بدن است. از نظر عملکرد صورت و سر، ربات می‌تواند رنگ صورت را تغییر دهد و قرمز یا رنگ‌پریده شود و چشمان خود را بچرخاند. همچنین، این ربات دارای نبض است و می‌تواند خون مصنوعی را از پشت دست خود به صورت داخل وریدی جمع‌آوری کند.

دانشجویان دندانپزشکی که امیدوارند این ربات را امتحان کنند، باید برای مدتی پس‌انداز کنند زیرا نمونه کنونی آن، حدود ۱۷۴ هزار دلار هزینه دارد.

نیکولا، کودک رباتیک احساساتی

در ماه فوریه، پژوهشگران "پروژه ربات نگهبان ریکن"(RIKEN Guardian Robot Project) در ژاپن، یک کودک رباتیک به نام "نیکولا"(Nikola) را معرفی کردند که می‌تواند شش احساس اساسی را تقلید کند.

نیکولا دارای عضلات متحرک در صورت خود است که به آن امکان می‌دهند تا شادی، غم، ترس، خشم، تعجب و انزجار را نشان دهد.

اگرچه نیکولا در حال حاضر فاقد بدن است اما سازندگان آن امیدوارند که این ربات در آینده نزدیک بتواند طیف گسترده‌ای از کاربردها را داشته باشد.

"واتارو ساتو"(Wataru Sato)، سرپرست این پژوهش گفت: ربات‌هایی که می‌توانند از نظر احساسی با ما ارتباط برقرار کنند، در طیف گسترده‌ای از موقعیت‌های زندگی واقعی مانند مراقبت از افراد مسن سودمند خواهند بود و می‌توانند سلامت انسان را ارتقا دهند.

صورت نیکولا شامل ۲۹ محرک پنوماتیک است که حرکت عضلات مصنوعی را کنترل می‌کنند و شش محرک دیگر برای کنترل حرکات سر و کره چشم استفاده می‌شوند. این محرک‌ها با فشار هوا کنترل می‌شوند که به گفته گروه پژوهشی، می‌تواند حرکات بی‌صدا و روان را به همراه داشته باشد.

هنوز مشخص نیست که توسعه نیکولا چقدر هزینه دارد یا هزینه یک نسخه کارآمد در آینده چقدر خواهد بود.

آدران، ربات چشمک‌زن

اگرچه ربات آمکا به عنوان واقعی‌ترین ربات انسان‌نما در جهان توصیف می‌شود اما یکی دیگر از ربات‌های شرکت انجینییرد آرتز نیز بسیار شبیه به انسان است.

این سر رباتیک موسوم به "آدران"(Adran)، دارای ۲۲ محرک است که به آن امکان می‌دهند تا چشم و دهان خود را درست مانند یک انسان حرکت دهد.

یک ویدیوی وحشتناک از آدران، این سر رباتیک را در حالی نشان می‌دهد که به دوربین چشمک می‌زند، فک خود را از یک طرف به طرف دیگر حرکت می‌دهد و حتی پوزخند می‌زند.

آدران همان چیزی است که شرکت انجینییرد آرتز به عنوان "مسمر"(Mesmer) توصیف می‌کند. ممسر، سیستمی برای ساخت ربات‌های انسان‌نمایی است که قدرتمند، زیبا و مقرون‌به‌صرفه هستند.

به گفته این شرکت، ربات‌های مسمر می‌توانند طیف گسترده‌ای از احساسات انسانی را به نمایش بگذارند و شبیه به هر کسی شوند. در وب سایت انجینییرد آرتز آمده است: هر ربات مسمر، با استفاده از اسکن‌های سه‌بعدی افراد واقعی طراحی و ساخته شده است که به آن امکان می‌دهند تا ساختار استخوانی انسان، بافت پوست و عبارات را به طور متقاعدکننده‌ای تقلید کند.

گریس، ربات پرستار

هانسون رباتیکز طی دوره همه‌گیری کووید-۱۹، نمونه اولیه یک ربات به نام "گریس"(Grace) را توسعه داد که بازار مراقبت‌های بهداشتی را هدف قرار داده و برای تعامل با افراد مسن و کسانی که به خاطر همه‌گیری کووید-۱۹ از بقیه جدا می‌شوند، طراحی شده است.

گریس که لباس پرستاری آبی‌رنگ به تن دارد، دارای ویژگی‌های آسیایی، موهای قهوه‌ای و یک دوربین حرارتی در سینه‌اش برای اندازه‌گیری دمای بدن و واکنش کاربر است.

این ربات که قیمت آن هنوز مشخص نیست، از هوش مصنوعی برای تشخیص دادن بیماران استفاده می‌کند و می‌تواند به زبان‌های انگلیسی، ماندارین و کانتونی صحبت کند.

گریس در حالی که در کنار خواهر خود، سوفیا ایستاده بود، طی مصاحبه با رویترز گفت: من می‌توانم با مردم ملاقات کنم و روز آنها را با تعامل اجتماعی روشن کنم. همچنین، می‌توانم گفتگودرمانی انجام دهم و به ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی کمک کنم.

"دیوید هانسون"(David Hanson)، بنیان‌گذار شرکت هانسون رباتیکز گفت: شباهت گریس به یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی و ظرفیت تعامل اجتماعی آن، با هدف کاهش بار کارکنان خط مقدم بیمارستان که طی دوره همه‌گیری تحت فشار قرار گرفته‌اند، انجام شده است.

وی افزود: ظاهری شبیه به انسان، اعتماد و تعامل طبیعی را آسان می‌کند زیرا ما برای تعاملات رو در رو با انسان‌ها طراحی شده‌ایم.

به گفته هانسون، گریس می‌تواند عملکرد بیش از ۴۸ عضله اصلی صورت را شبیه‌سازی کند و رفتاری آرام‌بخش دارد که کمی شبیه به شخصیت‌های انیمه است که اغلب تلفیقی از سبک‌های آسیایی و غربی هستند.

اریکا، ربات بازیگر

در سال ۲۰۲۰، یک ربات انسان‌نمای مجهز هوش مصنوعی، نقش اصلی یک فیلم علمی-تخیلی هالیوودی را به دست آورد. "اریکا"(Erica)، هنرپیشه اندرویدی وهم‌آور انسان‌مانند، نقش یک ابرانسان اصلاح‌شده ژنتیکی را بر عهده دارد که با دانشمندانی که او را خلق کرده‌اند، فرار می‌کند. گفته می‌شود که فیلمبرداری نخستین صحنه‌های اریکا برای این فیلم، سال گذشته در ژاپن انجام شده است و بقیه فیلم قرار است سال آینده فیلمبرداری شود.

اریکا که در سال ۲۰۱۵ نخستین حضور خود را در انظار عمومی پشت سر گذاشت، زاییده فکر "هیروشی ایشیگورو"(Hiroshi Ishiguro)، پژوهشگر "دانشگاه اوزاکا"(Osaka University) در ژاپن است که اختراع خود را زیباترین و انسان‌گونه‌ترین ربات جهان می‌نامد.

این ربات مجهز به هوش مصنوعی، شبیه به یک زن ۲۳ ساله است و اگرچه نمی‌تواند به تنهایی حرکت کند اما می‌تواند سر خود را کج کند، پلک بزند، دارای یک ترکیب‌کننده گفتار پیچیده است و می‌تواند از مجموعه حسگرهای مادون قرمز خود برای شناسایی افراد استفاده کند.

روبو-سی، رباتی با چهره "آرنولد شوارتزنگر"

استارتاپ روسی "پروموبات" (Promobot) در نمایشگاه فناوری "CES 2020"، از "روبو-سی" (Robo-C) رونمایی کرد که یک ربات انسان‌نما با چهره "آرنولد شوارتزنگر" (Arnold Schwarzenegger) است.

روبو-سی، نوعی دستیار اداری انسان‌نما به شمار می‌رود که می‌تواند پرسش‌های مشتریان را مدیریت کند و به آنها امکان دهد تا با دستگاه‌های دیگر ارتباط برقرار کنند.

از جنبه تجاری، این شرکت تصور می‌کند که روبو-سی را می‌توان در مکان‌هایی مانند هتل‌ها برای کمک به مهمانان در ورود و تسهیل پرداخت‌ها یا در موزه‌ها برای کمک مستقیم استفاده کرد.

به گفته"اولگ کیووکورتسف" (Oleg Kivokurtsev)، یکی از بنیان‌گذاران پروموبات، روبو-سی به ظاهر شوارتزنگر محدود نمی‌شود، بلکه می‌توان آن را با پوست جدیدی بازسازی کرد تا اولویت‌های خریدار را تقلید کند.

کیووکورتسف گفت: اگر شما رباتی را با ظاهر خود یا شخص دیگری می‌خواهید، ما می‌توانیم این کار را انجام دهیم. برای مثال، یک مشتری در هند، روبو-سی را برای تجسم چهره همسر مرحوم خود سفارش داده است.

ربات‌ها در این عرصه می‌توانند به حوزه علمی-تخیلی نزدیک شوند. کیووکورتسف افزود: ما نه تنها می‌توانیم ظاهر را شبیه‌سازی کنیم، بلکه می‌توانیم هوش مصنوعی را با استفاده از یک شبکه عصبی مغز به کار بگیریم.

چهره بعدی متعلق به چه کسی خواهد بود؟

پروموبات برای ربات انسان‌نمای بعدی خود که قرار است از سال ۲۰۲۳ در هتل‌ها، مراکز خرید و فرودگاه‌ها استفاده شود، به دنبال یک چهره می‌گردد. این شرکت، ۲۰۰ هزار دلار را برای داوطلبی پیشنهاد کرده است که حقوق استفاده از چهره خود را برای همیشه واگذار کند.

ربات‌های پروموبات در حال حاضر در ۴۳ کشور مورد استفاده قرار دارند و در سمت‌های گوناگونی خدمت می‌کنند.

پروموبات گفت: شرکت ما در حال توسعه فناوری‌هایی در زمینه تشخیص چهره، گفتار، ناوبری مستقل، هوش مصنوعی و سایر حوزه‌های رباتیک است. ما از سال ۲۰۱۹، به طور فعال در حال تولید و عرضه ربات‌های انسان‌نما به بازار بوده‌ایم. مشتریان جدید ما می‌خواهند پروژه‌ای را در مقیاس بزرگ راه‌اندازی کنند و در این مورد، برای جلوگیری از تاخیرهای قانونی باید مجوز ظاهر ربات جدیدی دریافت شود.

این شرکت حوزه فناوری در جدیدترین پروژه خود، به دنبال شخصی با چهره‌ای مهربان و دوستانه است تا از آن در یک دستیار رباتیک انسان‌نما استفاده کند. این ربات توسط یک شرکت آمریکایی ناشناس سفارش داده شده است و در فرودگاه‌ها، مراکز خرید و خرده‌فروشی‌های سراسر آمریکای شمالی و خاورمیانه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

پروموبات گفت: یک ربات با ظاهر جدید، در سال ۲۰۲۳ فعالیت خود را آغاز می‌کند و چهره یک شخص منتخب، به ظاهر این ربات تبدیل می‌شود.

اگرچه پروموبات مشخص کرده است که داوطلب باید چهره‌ای مهربان و دوستانه داشته باشد اما برای برنامه‌های کاربردی، پذیرای افرادی با هر جنسیت و سن خواهد بود.