ایران از لحاظ دارا بودن تنوع زیستی حداقل در خاورمیانه رتبه اول را دارد ، ٢٠٠ گونه پستاندار ، ۵٠٠ گونه پرنده و ١۶٠ گونه دوزیست در کشور برخی از این ظرفیت است،تعداد پرندگان ما نیز تقریبا معادل پرندگان در قاره اروپا است که بیش از یک چهارم آن بومی کشور است، همچنین ٣٠٩ منطقه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست در قالب مناطق چهارگانه با مساحت ١٩ میلیون هکتار در کشور وجود دارد که در کنار آن با مناطق شکار ممنوع ٣٠ میلیون هکتار می شود، ٢٨٠ هزار هکتار عرصه نیز توسط بخش خصوصی حفاظت می‌شود.
سرشماری ها نشان می دهد که اکنون حدود ٢١۵ هزار راس قوچ و میش، کل و بز، آهو، جبیر و گورخر در کشور وجود دارد که با چالش ها و مشکلات زیادی از جمله انواع بیماری دست و پنجه نرم می کنند به طوری که نتایج نشان می‌دهد نسبت به دهه چهل این گونه ها حدود ١٠ درصد کاهش داشته است. در واقع در ۶٠ تا ٧٠ سال گذشته بخش زیادی از این گونه‌ها را از دست دادیم که بیشترشان گوشتخواران هستند وقتی تا این حد کاهش داریم یعنی اینکه حیات گوشتخواران هم دچار خطر شده است چون این گونه‌ها طعمه گوشتخواران هستند.
بخش زیادی از این حیوانات به علت بیماری های مشترک میان دام اهلی و حیات وحش مانند طاعون نشخوار کنندگان کوچک از بین می روند ، چون معمولا دام اهلی در عرصه های زیادی از مناطق حفاظت شده پرسه می زنند و چرا می کنند و از آبشخور حیات وحش آب می خورند که در این شرایط اگر روند واکسیناسیون این حیوانات تکمیل نشده باشد بیماری را از طریق همین آبشخورها به حیات وحش منتقل می کنند که در این شرایط کنترل بیماری بسیار دشوار می شود.
بر اساس آمار سال گذشته ۸ کانون طاعون نشخوارکنندگان کوچک در استان های فارس، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد، خراسان رضوی، مازندران، البرز و خراسان شمالی شناسایی شده بود که حدود ۴۰۰ لاشه پستاندار بزرگ‌جثه مانند کل و بز در این کانون ها کشف شد، البته با توجه به گستردگی مناطق چهارگانه و صعب العبور بودن بخش زیادی از آنها قطعا تعداد تلفات بیشتر این است ، در واقع اینها تلفاتی است که قابل جبران نخواهد بود.
حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرنگار محیط زیست ایران اکونومیست گفت: مجموع اعتبارات مربوط به بیماری های حیات وحش ۳ میلیارد تومان است آنهم به شرطی که اعتبارات عمرانی به طور کامل تخصیص داده شود، در مجموع جمع اعتبارات محیط زیست ضعیف است و واقعا جوابگوی نیاز این بخش وسیع نیست.
وی افزود: اعتباری که بابت بیماری های حیات وحش دریافت می کنیم را به تناسب شرایط استان ها و نیازهای اساسی که دارند توزیع می کنیم، در این میان بخش عمده ای از این اعتبارات صرف پیشگیری از بیماری ها می شود، یکی از بیماری های مشترک دام اهلی و حیات وحش طاعون نشخوار کنندگان کوچک است که موجب تلف شدن تعداد زیادی از حیات وحش می شود، یکی از راه های پیشگیری از شیوع این بیماری ضدعفونی کردن آبشخورهای حیات وحش است که دام اهلی هم در روند چرا از آنها استفاده می کند.
وی با اشاره به اینکه بخشی از این اعتبار صرف تهیه تجهیزاتی مانند اسلحه، دارو و مواد مصرفی می شود اظهار داشت: نقاطی که درگیر بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک می شود باید به طور مداوم پایش شوند که تمام این اقدامات به بودجه کافی نیاز دارد.
اعتباری که بابت بیماری های حیات وحش دریافت می کنیم به تناسب شرایط استان ها و نیازهای اساسی که دارند توزیع می شود، در این میان بخش عمده ای از این اعتبارات صرف پیشگیری از بیماری ها می شوداکبری درباره راه اندازی آمبولانس حیات وحش گفت: اکنون آمبولانس حیات وحش در استان های بوشهر و لرستان راه اندازی شده که اقدام بسیار خوبی است، البته هزینه کرد برای آمبولانس حیات وحش هزینه سنگینی است چون هم به خودروی مناسب نیاز دارد و بعد از تهیه خودرو باید تجهیز شود که تمام اینها هزینه بر است، کار خوبی است و می تواند موثر باشد اما اینکه بگویم در اولویت اعتبارات ما قرار دارد، نیست چون که این کار هزینه سنگینی دارد به ویژه اینکه بخواهیم خودروی نو تامین کنیم، خیلی جاها مسائل اولویت دارتری داریم مانند پیشگیری و مقابله با بیماری ها که ترجیح می دهیم اعتباری که داریم در این بخش ها هزینه شود.
وی افزود: حتی اگر آمبولانس حیات وحش هم داشته باشیم نیاز به مکانی برای نگهداری و تیمار آن گونه بیمار یا آسیب دیده داریم جدای از آن باید افراد آموزش دیده در این آمبولانس ها به خدمت گرفته شوند که تمام اینها نیازمند هزینه زیادی است، اگر این زنجیره تکمیل نباشد کار بی نتیجه ای خواهد بود، البته در دو استانی که امبولانس حیات وحش راه اندازی شد از خودروی نو استفاده نشد اما باز هم برای تجهیز به اعتبار نیاز دارند.
اکبری تاکید کرد: شاید ایجاد مرکز و یا قرنطینه جمع و جور و مجهزی مساله مهمتری باشد ، اینکه مکانی باشد که وقتی حیوانی آسیب دید به آنجا منتقل شود و بعد از تیمار دوباره به طبیعت برگردد تاثیرگذارتر خواهد بود، در واقع مجموع این عوامل باید در کنار هم قرار گیرند تا نتیجه بدهند بنابراین با اعتباراتی که الان می گیریم یک سری کارهای اولویت دارتر وجود دارد و شاید به آنها باید بیشتر پرداخته شود.
