قرارداد احداث ۳۵ هزار مگاوات نیروگاه جدید در دولت سیزدهم

به گزارش ایران اکونومیست، وزارت نیرو درباره برنامه‌های دولت برای حل مشکل کمبود برق اعلام کرده است: در حال حاضر ظرفیت نصب شده نیروگاهی برق به بیش از ۸۸ هزار مگاوات رسیده است. در عین حال این صنعت سالانه با رشد میانگین ۵ درصدی مصرف برق نیز مواجه است که برای آن نیز همواره برنامه‌ریزی‌های لازم متناسب با وضعیت مالی و اقتصادی کشور انجام شده است.

مشکلات و ناترازی‌های به وجود آمده در صنعت برق ریشه در مسائل، مشکلات و عملکرد گذشته دارد و دولت مردمی سیزدهم با درک این مشکلات و بررسی‌های دقیق، اقدام به رفع آن از طریق اجرای توسعه ظرفیت نیروگاهی (به میزان ۳۵ هزار مگاوات)، تعریف گسترده برنامه‌های تشویق محور مدیریت بار و تدوین برنامه‌های مدیریت بار صنایع با هماهنگی وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت شد.

به طور میانگین احداث هریک کیلووات نیروگاه نیازمند معادل هزار یورو سرمایه است (با احتساب خطوط و پست‌های انتقال، فوق توزیع و توزیع) و برای آشنایی مخاطبان اشاره به این نکته خالی از فایده نیست که احداث نیروگاهی به بزرگی یک هزار مگاوات، نیازمند حداقل یک میلیارد یورو سرمایه‌گذاری است و همان گونه که ذکر شد از زمان شروع به کار دولت سیزدهم، قرارداد احداث ۳۵ هزار مگاوات نیروگاه جدید شامل ۱۵ هزار مگاوات تولید برق حرارتی با مدیریت و نظارت مجموعه وزارت نیرو، ۱۰ هزار مگاوات تولید برق با مشارکت صنایع و ۱۰ هزار مگاوات برق هم توسط انرژی‌های تجدیدپذیر برنامه‌ریزی و اقدامات لازم آغاز شده است.

امسال و برای نخستین بار، از ابتدا برنامه‌های مدیریت بار برق با هماهنگی وزارتخانه‌های نیرو و صمت انجام و تدوین و هم‌زمان با آغاز برنامه‌های مدیریت بار، نظرات اصلاحی در نشست‌هایی با روسای اصناف به‌ویژه فولاد و سیمان نیز دریافت شد تا نواقص این برنامه‌ها تا حد امکان برطرف شود. تمام برنامه‌های صنعت برق که در ۴ ماه گرم سال (خرداد تا شهریور) با عنوان برنامه‌های مدیریت بار به اجرا درمی‌آید، به‌صورت تشویقی است. به طوری که مشترکان در ازای مشارکت در این برنامه‌ها، از مشوق‌های صنعت برق بهره‌مند می‌شوند.

مهم‌ترین ویژگی این مشوق‌ها آن است که نرخ مشارکت در آنها، همواره چند برابر قیمت تمام شده برقی است که به مشترکان فروخته می‌شود و به همین دلیل، همواره سودی که در ازای مشارکت در برنامه‌ها نصیب مشترک می‌شود، از قیمت برق مصرفی بیشتر است. خاطرنشان می‌سازد که میزان بهره‌مندی مشترکان صنعتی از مشوق‌های صنعت برق از حدود ۴۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ به بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ افزایش یافت.

برق، صنعتی گران است که سرمایه‌گذاری برای احداث نیروگاه حداقل از زمان شروع مطالعات فنی، اجرایی، کسب مجوزها، آغاز عملیات اجرایی و.. به ۳ تا ۵ سال زمان نیاز دارد تا واحد نیروگاهی وارد مدار شود. اجرای برنامه‌های مدیریت بار در همه کشورهای دنیا مرسوم است و ایران نیز با بهره‌گیری از تجارب سایر کشورها، نسبت به اجرای این برنامه‌ها روی آورده است.

در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه درکنار اجرای برنامه‌های مدیریت بار، از ابزار قیمتی برای کنترل مصرف استفاده می‌شود به‌طوری‌که نرخ برق به‌گونه‌ای است که مصرف بی‌رویه باعث هزینه‌های سرسام آوری برای مصرف‌کننده می‌شود. در این خصوص و به‌طور مثال کشورهای آمریکا، ژاپن، استرالیا و... که از ابزار قیمتی نیز تحت عنوان critical peak pricing برای مدیریت بار مصرف در دوران پرباری استفاده می‌شود.

به‌طور مثال و در کشور آمریکا سازوکار اجرای این طرح به این صورت است که در ایام بحرانی و اوج بار که میزان مصرف برق بنا به دلایلی نظیر افزایش دمای هوا شدت می‌گیرد، نرخ قیمت برق که در شرایط عادی حدوداً ۱۰ سنت است، متغیر می‌شود و در ساعات پیک مثل بعدازظهرها به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد.

مدیران صنعت برق در کشور آمریکا بر این باور هستند که از این طریق جدا از کمک به حفظ پایداری جریان برق همچنین می‌توانند به دو هدف اصلی دست پیدا کنند. نخست اینکه با این اقدام زمینه‌ای را فراهم می‌کنند تا مصرف‌کنندگان برق اعم از خانگی و صنعتی الگوهای کاهش مصرف و روش‌های صرفه‌جویی را بهتر و بیشتر درک کنند و دیگر اینکه با این اقدام زمینه‌ای را فراهم می‌کنند تا شهروندان حتی در ایامی که تقاضای برق کاهش می‌یابد نیز به‌واسطه عادت به صرفه جویی و رعایت الگوها با صورت حساب‌های به مراتب ارزان‌تری روبه‌رو شوند.

جالب است بدانید به صورت میانگین در ایالت‌های مختلف آمریکا ۱۵ تا ۲۰ دوره اوج مصرف وجود دارد که در این دوران در هر ۲۴ ساعت چیزی حدود ۴ ساعت مشترکین مشمول طرح قیمت‌گذاری در زمان اوج مصرف می‌شود. ضمن اشاره به اینکه ایران در حال حاضر یکی از ارزان‌ترین تعرفه‌های برق دنیا را دارد (به سایت آژانس بین‌المللی انرژی مراجعه شود) در ایران تاکنون به منظور رعایت حال مشترکان به ویژه مشترکان بخش خانگی، از ابزارهای قیمتی به شیوه سایرکشورها استفاده نشده است و تنها از به‌همن ماه سال گذشته و براساس مصوبه هیات دولت، تعرفه برق مشترکانی که بیش ازالگو مصرف کنند، با نرخ‌هایی به صورت پلکانی محاسبه می‌شود.

همچنین در مصوبه‌ای هیات دولت که در بند ۶ مورد اشاره قرار گرفت، تاکید شده است: در صورت همکاری مشترکان در مدیریت مصرف و کاهش مصارف خود به زیر لگو، از مشوق‌های صنعت برق به ازای هر کیلووات ساعت ۵۰۰ تومان بهره‌مند خواهند شد. درحالی است که نرخ برقی که به مشترکان فروخته می‌شود، به‌طور میانگین ۱۰۰ تومان است و این به معنی تشویق ۵ برابری مشترکانی است که مصارف خود را کاهش دهند.

مشترکان خانگی در مناطق عادی با الگوی ۳۰۰ کیلووات ساعت در ماه‌های گرم سال، در صورت مشارکت در طرح تشویقی برق، حتی می‌توانند با مدیریت حدود ۵۰ کیلووات ساعتی مصرف برق خود، قبض برق خود را رایگان کنند.

این فرصت البته در مناطق گرمسیر برای مشترکان دست یافتنی‌تر است چرا که در این مناطق الگوی مصرف در ماه‌های گرم سال به ۳۰۰۰ هزار کیلووات ساعت هم می‌رسد و مشترکان محترم برق در این مناطق که اغلب از چند کولرگازی در منازل استفاده می‌کنند، کافی است تنها یکی از کولرهای گازی را خاموش کنند تا به سقف تعریف شده دست یابند و از قبض برق رایگان بهره‌مند شوند.