به گزارش گروه بین الملل ایران اکونومیست، سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه به دعوت رسمی سلطان هیثم بن طارق به مسقط سفر میکند،«جواد میرگلوی بیات» کارشناس حوزه عمان درباره ابعاد سیاسی و اقتصادی این سفر به خبرنگار گفت این سفر قرار بود سال گذشته انجام شود که بنا به دلایل متعددی تا امروز به تاخیر افتاده است، ما اگر بخواهیم یک بررسی تاریخی از سفر سران ایران به عمان در تاریخ معاصر داشته باشیم،اولین سفر به قبل از انقلاب میرسد که محمد رضا پهلوی به این کشور سفر کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی،ارتباط قطع شد،به هر حال روابط ایران و عمان فراز و نشیبهایی داشت، تا به زمان مرحوم هاشمی رفسنجانی رسیدیم که سفارتخانهها در دو کشور گشایش یافت، آقایان محمد خاتمی، احمدی نژاد و روحانی هم در دوران ریاست جمهوری خود به عمان سفر کردند و روز دوشنبه هم که آقای رئیسی قرار است به مسقط سفر کنند.
اگر بخواهیم یک جمع بندی کلی درباره هدف از این سفر بیان کنیم،باید بگویم که این سفر با اهداف اقتصادی و با توجه به سیاستهای دولت آقای رئیسی که به دنبال تقویت ارتباط با همسایگان آبی و خاکی هستند، انجام میشود. از طرف دیگر،دولت عمان یک پروژه پنجاه ساله برای نزدیک کردن ایران به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را دنبال میکند که قبل از این انقلاب این پروژه را شروع کرده که متاسفانه تا کنون فراز و نشیب داشته و به هدفش نرسیده است، به طور کلی این سفر، اهداف اقتصادی دارد و در کنار آن، اهداف سیاسی و فرهنگی هم دنبال خواهد شد، ما در حال حاضر، روابط سیاسی خوبی با عمان داریم، ولی روابط اقتصادی ما همسنگ روابط سیاسی نیست، به همین دلیل این سفر انجام میشود و میتوانیم روابط اقتصادی خود را هم گسترش دهیم.
این کارشناس در پاسخ به این سئوال که در موضوع اقتصادی،موضوع میدان نفت و گاز مشترک «هنگام» است که میان دو طرف وجود دارد، آیا در خصوص این موضوع، اتفاقی خواهد افتاد؟ اظهار داشت : مسئله انتقال گاز میان ایران و عمان تقریبا به بیست سال پیش در سال 1383 برمیگردد در دولت آقای خاتمی این مسئله مطرح و در دولت آقای احمدینژاد پیگیری شد و قراردادهایی در آن موقع به امضا رسید. اما مسائلی رخ داد که روند اجرای آن را با مانع روبرو کرد که یکی از آنها مخالفت دولت امارات با انتقال این خط لوله از آبهای منطقهای آن بود، از طرف دیگر مسئله تحریمها پیش آمد، با وجودی که عمان خیلی علاقهمند بود از ایران گاز وارد کند، اما مسئله تحریمها باعث شد به تاخیر بیفتد، از طرف دیگر مشکلاتی همچون افزایش مصرف داخلی گاز در ایران و کشف میدان گازی در عمان سبب مسکوت ماندن این طرح شد و پس از سفر آقای اوجی وزیر نفت به عمان بار دیگر این مسئله مطرح و قرار شد این طرح احیا شود، البته دیگر قرار نیست عمان گاز ما را مصرف کند، گویا قرار است ما از تجهیزات عمان استفاده کنیم و بازاریابی آن را خودمان انجام دهیم و گاز مایع خود را صادر کنیم که طرح خیلی هوشمندانهای است.
این کارشناس در پاسخ به این سئوال که آیا قرار است عمان همان کاری که قطر انجام میدهد، را در پیش بگیرد؟ گفت : بله، قطر همین کار را با گاز خودش انجام میدهد و ما هم میخواهیم همین روند را از طریق عمان دنبال کنیم، چون عمان تجهیزات و پالایشگاههای لازم را در اختیار دارد که بلااستفاده است.
از این کارشناس سئوال شد که در بعد سیاسی، بحث یمن و میانجیگری که عمان میتواند ایفا کند، مطرح است، آیا فکر میکنید گفتگویی در این زمینه صورت میگیرد که وی پاسخ داد: اجازه میخواهم یک لحظه بحث یمن را کنار بگذارم و خود میانجیگری عمان را در نظر بگیرم، عمان کشوری است با جمعیتی کم و منابعی کم و اقتصادی ضعیف، ولی دیپلماسی که برای خودش تعریف کرده، یک کشور میانجی در میان کشورهای قدرتمند است، اگر دقت کرده باشید، بسیاری از مناقشههای منطقهای را عمان میانجیگری کرد.
هنگامی که سلطان قابوس درگذشت،یک روزنامه کویتی تیتر زد که «دوست همه رفت»، و واقعا هم دوست همه بود، چه دوست ایرانیها و چه دوست عربستانیها و قطریها،چه فتح و حماس و چه اسرائیل و فلسطینیان، همه اضداد در آنجا حضور داشتند.نقش میانجیگری که عمان برای خودش تعریف کرده، یک نقش قابل توجهی است و با میانجیگری برای خودش به عنوان یک ابزار قدرت تعریف کرده است،و میتواند برای خودش امتیازهای اقتصادی و قدرت به دست آورد، امروزه من نمیدانم که به چه دلیلی دیگر عمان آن کشوری نیست که ایران کمافی السابق، میانجیگریها را به آن بسپارد، در مسئله و پرونده یمن ما شاهد هستیم که بغداد میزبان گفتگوهای ایران و عربستان است، در پرونده هستهای میبینیم که قطر فعال شده است.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا سفر نتانیاهو به عمان هم در این زمینه تاثیرگذار بوده است؟ اظهار داشت: بله ممکن است این مسئله هم تاثیرگذار بوده باشد، در مسئله هستهای آن میانجیگری که سلطان قابوس انجام داد، ناگهان نتانیاهو به عمان رفت، البته سیاست جمهوری اسلامی ایران، این نیست که روابط خود را با عمان به خاطر رژیم اسرائیل خراب کند، اما به هر حال میخواهند پیامی به عمان ارسال کنند مبنی بر اینکه ما از شما ناراحتیم،در غیر این صورت، عمان میتوانست هم در پرونده هستهای میانجیگر اصلی باشد و هم در پرونده یمن، ولی اکنون میانجیگر اصلی نیست، شاید اگر بخواهیم بگوییم، میانجیگر دوم در این دو پرونده در منطقه شده است، ولی به هر حال با توجه به اینکه مسقط پایتخت دوم انصارالله است، در آنجا به منابع و پروازها و رسانههای بین المللی دسترسی دارند، دفتر انصارالله در آن کشور خیلی فعال است، و احتمالا سفر آقای رئیسی به عمان قطعا گفتگوهایی در این زمینه را به همراه خواهد داشت.