به گزارش ایران اکونومیست، از زمان اجرای قانون (۱۳۹۶) تاکنون ۱۲ شیوه نامه موضوعی با تصویب کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات برای تسهیل و تسریع و رفع ابهامات در چگونگی اجرای قانون ابلاغ شده است. قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات تنها قانون مرتبط با شفافیت دستگاه ها و سازمان های عمومی و خصوصی ارایه دهنده خدمات عمومی است که طبق آن همه مردم بدون تبعیض می توانند به اطلاعات دستگاه های مشمول دسترسی داشته باشند.
شیوه نامه جدید در خصوص نحوه دسترسی به اطلاعاتی که ارزش تجاری دارند و دامنه حمایت از آنها را تشریح می کند تا مردم و دستگاه های مشمول از محدودیت ها و مصادیق دسترسی به این نوع اطلاعات آگاهی داشته باشند. شیوه نامه تفکیک اطلاعات تجاری از اطلاعات عمومی دوازدهمین شیوه نامه موضوعی مصوب کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات است.
بر اساس ماده ۱۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب ۱۳۸۷ و آیین نامه های اجرایی آن مصوبات کمیسیون پس از تأیید رئیس جمهور لازم الاجرا است.
مردم می‌توانند با مراجعه به سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات به نشانی iranfoia.ir پس از ثبت نام و دریافت نام کاربری از هزار و ۷۵۰ دستگاه و سازمان فعال در سامانه درخواست اطلاعات نمایند.
گزارش عملکرد دستگاه‌ها (فهرست سازمان‌های فعال، تعداد اسناد منتشر شده به تفکیک، مشاهده درخواست‌های مردم، قانون، آئین نامه‌های اجرایی و شیوه نامه‌ها و…) در سامانه مذکور برای عموم مردم قابل مشاهده و دسترسی است.
شیوه نامه تشخیص و تفکیک اطلاعات تجاری از اطلاعات عمومی را مخاطبان می‌توانند با مراجعه به سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات به نشانی iranfoia.ir هم اکنون مَشاهده کنند.
قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در یک نگاه
به گزارش ایران اکونومیست، قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در۶ فصل ۲۳ ماده ای، سه آیین نامه اجرایی و ۹ شیوه نامه موضوعی شرایط را برای پاسخگویی و دسترسی به اطلاعات موسسات مشمول فراهم کرده است. اخیراً آیین نامه اجرایی ماده ۸ این قانون بروزرسانی و برای تصویب به هیأت وزیران ارایه گردید.
در این سامانه گزارش وضعیت پاسخگویی، برترین موسسات، گزارش جامع درخواست های مردمی، قانون، آیین نامه های اجرایی، شیوه نامه های موضوعی، گزارشات عملکرد دستگاه عمومی و... برای عموم مردم در صفحه اصلی سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات قابل دسترسی است.
به استناد آیین‌نامه ماده ۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، هر شخص حقیقی یا حقوقی ایرانی می‌تواند درخواست خود برای دسترسی به اطلاعات را به صورت برخط از طریق درگاه الکترونیک حقیقی با ثبت‌نام در سامانه و ایجاد حساب کاربری، پیشخوان دولت الکترونیک، پست یا مراجعه حضوری به واحد اطلاع‌رسانیِ مؤسسه درخواست‌شونده، تسلیم کند.
موسسات عمومی علاوه برپاسخگویی در سامانه، تعداد قابل توجهی از بخشنامه ها، دستورالعمل ها و قوانین و مقررات مرتبط را برای دسترسی مردم در این سامانه برای عموم منتشر کرده اند. مردم می‌توانند با مراجعه به بخش اسناد منتشر شده در این سامانه به هزاران سند که توسط دستگاه ها انتشار یافته دسترسی داشته باشند.
همه شهروندان با مراجعه به سامانه و ثبت نام می توانند از دستگاه های فعال سامانه که با رنگ آبی مشخص شده اند درخواست اطلاعات نمایند و موسسات پس از دریافت درخواست حداکثر تا ۱۰ روز زمان دارند با رعایت مقررات قانون به درخواست شهروندان در همین سامانه پاسخ دهند.
